Ќазаќстан республикасы білім жєне ѓылым министрлігі
Кәсіпкерлік: экономикалық мәні, белгілері, түрлері. “
жүктеу/скачать 0.65 Mb.
|
| Кәсіпкерлік: экономикалық мәні, белгілері, түрлері. “Кәсіпкерлік” ұғымы ХVІІІ ғасырда пайда болды және “мен-шік” ұғымымен теңестірілді.
Кәсіпкерлік – бұл табыс алуға бағытталған және тәуекел-мен байланысты адам қызметінің ерекше саласы және ол еңбек-тің басқа түрлерінен оқшауланып тұрады. “Кәсіпкерлік” терми-нін алғашқы рет ағылшын экономисі Ричард Кантильон (1650-1734 жж.) енгізді. Бұл ұғымға, ол нарықтық тәуекелділік жағда-йында табыс алу мақсатымен өндірісті ұйымдастырудағы адам белсенділігін жатқызады. Р.Кантильонның түсінігінде кәсіпкер алдағыны көре білетін ерекше қабілеті бар, тәуекелге баратын, қабылданған шешімге толық жауапкершілікті өзіне алатын ерек-ше субъект болды. Адам Смит кәсіпкер ретінде, кәсіпорынның меншік иесін, кәсіпкерлік қызметтің мақсатын – кәсіпкерлік табыс алу деп тү-сінді. Кәсіпкердің қызметін бағалай отырып А.Смит “Өзінің же-ке мүдделерін көздей отырып, ол қоғамға саналы түрде қызмет еткісі келгенінен де артық еңбек сіңіреді” деп атап көрсетті. Тәуекелділік, жауапкершілік, белсенді ізденіс, бастамашы-лық кәсіпкерлікке тән белгілер болып табылады. Сонымен бірге кәсіпкерлікті дамытудың негізгі шарттарын бөліп көрсетуге болады: шаруашылық әрекетінің бостандығы. Субъектіде шаруа-шылық қызметінің түрін таңдау, өндірістік бағдарламаны қа-лыптастыру, қаржыландыру көзін таңдау бойынша және ресурс-тарға қол жеткізу, өнімдерді өткізу, оларға баға қою, кәсіпкер-ліктің қажетті шарты мен белгісі, субъектінің белгілі бір дәре-жеде еркіндігі мен құқы болуы шарт. экономикалық әрекетке, оның нәтижесіне, сондай-ақ оған байланысты пайда болатын қатерлерге жеке басымен то-лық жауап беру. Кәсіпкерлік қабылданатын шешімдерге, туын-тайтын нәтижелерге тәуекелділікті қажет етеді. Қабылдаған ше-шімдерге деген жауапкершілік болмайтын болса, ол кәсіпкерлік болма-ғаны, жәй тапсырма бойынша жарлық ету болғаны. коммерциялық табыс – пайда түсіруге бағытталады. Та-быс алу мен коммерциялық жетістіктерге жетуге пайда табуға бағдар, мұның өзі экономикалық қажетті нарықтық құрылымын орнатумен байланысты. меншіктің, кәсіпкерлік меншіктің тұрпаттары, түрлері және нысандарының көптүрлілігі. Еркін кәсіпкерлік меншіктің әр қилы формада, түрде типте болуын қалайды, олай болса иемденуді де қамтиды. Іс-әрекетінің мазмұнына байланысты кәсіпкерлік келесі түрлерге бөлінеді: жүктеу/скачать 0.65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|