1.5.2. Рұқсат құжаттарының жеңілтілген процедурамен беру
Принцип енгізуі арќылы рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ беру процедура оѕайлатуын маќсатќа лайыќты жїзеге асыру «бір терезеніѕ» мыналар жанында екі кезеѕ шараларды кешен келесіні ќажетті ґткізу.
Алєашќы кезеѕ принциппен лицензиялардыѕ беру типтік уаќыт тјртібі ґѕдеуі ќажетті «бір терезеніѕ» бар болатын дўрыс тјжірибе есепке ала, мїдделес органдарєа жјне ўйымдарєа бјріне басшылыќ їшін бўдан былай баєытталєан болады.
Типтік уаќыт тјртібінде ќўжаттардыѕ пакетімен кјсіпкерлерге арналєан ќажетті хабар алу ќайнарлары, ќўжаттардыѕ еѕ аз тізім, арыз ќабылдауы тиісті алдын ала ескерілген болу, лицензиялардыѕ жылдамдатылєан келісу рет беру лицензиарамисы ќадаєалайтын органдармен аныќталєан мезгілдерге лицензия беруі.
Қўру заѕ шыєаратын деѕгейде аныќтама бір маєыналы тїсіндірулері «мамандыќ» лицензиароммен мјлімдеуші тїзу контакті шыєарулары жетуді рўќсат етіп жатыр, ќызметпен пайдаланып ќалып «бір терезеніѕ».
Кјсіпкер, ниеттелінген шўєылдану, ујкіл етілген орган сайтесіне бјрін хабар жеткіліктіні тиісті алу жјне орталыќ «бір терезеніѕ» - лицензиялау оќиєасында. Лицензиялау ережелері жјне баєаланєан талаптарды тиісті кґрсетілген болу, міндетті техникалыќ жґнге салу оќиєасында - техникалыќ уаќыт тјртіп, стандарттардыѕ суреттеулері, аккредиттеуге арналєан - аккредиттеу реті, кјсіпкерді ќўжаттарды тиісті ўсыну, баєаланєан талаптарєа ќанаєаттандырєандар.
Қызмет тїр лицензиясын жїзеге асыру жанында, мјлімдеуші ќосымша арнайы білімдері, лицензиар талап ететінді ќамырлы емтихан тиісті дайындау, ол ґта алып жатыр - тестілеу аккредитивті орталыќ, жјне баєаланєан талаптарєа мјлімдеуші сјйкестіктері баєалау жанында тестілеу нјтижесін ќосымша белгімен келеді.
Лицензия кјсіпкеріне беру жанында тіркеуші «бір терезеніѕ» жаѕа кјсіпорын тіркеулері факті туралы ујкіл етілген мемлекеттік орган жјне ќадаєалайтын органдарды ескертіп жатыр. Мынау лицензиялардыѕ алуына арналєан лайыќты ќадаєалайтын органдармен келісулерді талап бар болуды шыєарып жатыр (ќосымша __ есептеу нјтижесіне).
Енгізу «бір терезеніѕ» лицензиялардыѕ беру мекеме арасындаєы келісуімен керексіз процедураларды шыєаруды рўќсат етіп жатыр жјне басќа рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ. Сонымен ќатар, келісу процедураларыныѕ шыєаруын лицензиялардыѕ беру лицензиарамисы органдармен, ќайсы ґкілеттіктерге мемлекеттік баќылау кіріп жатыр лайыќтыларды ќызмет сфераларында - санитарлыќ - эпидемиологиялыќ жјне ґртке ќарсы саќтыќ ќауіпсіздік облысында, ќоршаєан орта кїзеттері, ядролыќ, радиациялыќ, ґнеркјсіпті ќауіпсіздіктіѕ жјне мемлекеттік энергетикалыќ ќадаєалаудыѕ. Сонымен ќатар, белгілеп ќойып жатырмыз, баќылау мемлекетпен лицензиялыќ заѕ шыєару нормаларымен емес басќарылып жатыр, ал профильдік заѕ нормаларымен бўларды сфераларда.
Лицензиялардыѕ беруіне арналєан жјне басќа рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ принциппен «бір терезеніѕ» ќажетті:
Электрондыќ ґѕдеу жјне енгізу «бірыѕєай терезе» рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ берулері;
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ электрондыќ тізімі ґѕдеу жјне енгізу;
Лицензия алуына ќўжаттардыѕ еѕ аз пакеті орнату, интернет арќылы баєытталєан бола алып жатыр;
Органдардыѕ мамандарыныѕ оќуы ґткізу
Лицензиялардыѕ беру келісуі жанында рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ электрондыќ тізім жасау ќажеттілігін мїдделес органдардыѕ їйлестіктері кїшейтумен ескертілінген, сонымен ќатар барлыќ жўмыс істейтін мемлекеттік лицензиялардыѕ есебіне арналєан жјне мониторингі маќсаттарында рўќсаттардыѕ, жґнге салу нјтижелілік баєалаулары, мґлдірліктіѕ, берілген лицензиялардыѕ баќылауыныѕ жјне рўќсаттардыѕ, мїдделес органдарєа арналєан хабарєа рўќсат беруініѕ жјне кјсіпкерлік - бірлестіктердіѕ.
Лицензиялардыѕ беруімен жўмыс даєдыларына лицензиарами мамандарыныѕ нјтижелі оќу маќсаттарында мамандардыѕ оќуымен тренингілерді тиісті ґткізілген болу жјне басќа рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ принциппен «бір терезеніѕ».
Лицензиялардыѕ беру аќпараттыќ жїйелері жасау барысында жјне мемлекеттік органдарєа арналєан басќа рўќсат етілетін ќўжаттарды јкімшілік уаќыт тјртіп, бірыѕєай мемлекеттік стандарттар жјне лицензиялау сферасында талаптарды тиісті ґѕделген болу, негізінде ќайсылардыѕ мемлекеттік органдардыѕ бар болу аќпараттыќ жїйе бірыѕєай сјулетіне тиісті ыќшамдалєан жјне келтірілген болу, жаѕа аќпараттыќ жїйелерді іске асырылєан жјне бірыѕєай жїйеге интеграцияланєан «электрондыќ лицензиялаудыѕ».
Баєдарлама рамкаларында екінші кезеѕ «электрондыќ їкіметтіѕ» ќажетті енгізу органдарда - лицензиарахпен барлыќ электрондыќ лицензиялау аќпараттыќ жїйесін «Е - лицензиялау».
Бїтін жјне бґлек мамандарєа территориялыќ бґлімшелердіѕ органды - лицензиара орталыќ аппарат ќызмет нјтижелілік жјне оныѕ тап осы жїйе жоєарылатуды рўќсат етіп жатыр, жинау жїзеге асыратын, баќылау жјне хабар есебі берілген, ќабыл алынбаєан, тоќтатылєан жјне жаѕартылєан мемлекеттік лицензиялармен, мјлімдеушілердіѕ уаќытша шыєындары ќысќарту, мґлдірлік ќамсыздандыру, не ґз кезегінде, сыбайластыќ кґрінуіне арналєан шарттарды жоюды рўќсат етіп жатыр.
1.5.3. Реттеудің балама формаларын енгізу
Қазіргіге уаќыттардыѕ жеке сектормен баќылау жїзеге асыру їлгілері бар болып жатыр, сондайлар тексеру сияќты, жауаптылыќ саќтандыру алды їшінші беттермен, ґнім сјйкестік баєалауы.
Мысалы, ќорєаушылыќ, нотариалдыќ, аудиторлыќ, сјулетшілік ќызмет, ќызмет мїлік баєалауымен (материалды емес активтардыѕ ќўн объектілерініѕ шыєаруыныѕ ар жаєында) жјне аккредитивті ўйымдардыѕ саморегулируемых институттарыныѕ кіріспесі арќылы жґнге салына алып жатыр, келісім-шарт міндетті барысымен азаматтыќ - заѕєа сїйінген жауаптылыќ.
Бўлар жаќсы дїниежїзілік тјжірибе есепке ала рўќсат етілетін жїйеден тиісті толыќ шыєарылєан болу, ўйымдардыѕ стандарттарымен мемлекеттік жґнге салудыѕ ауыстыру ескеретін, сўраќ жґнге салу жїзеге асыруы денсаулыќ ќорєаныштары жјне адамдардыѕ ќауіпсіздігініѕ, ќоршаєан орта кїзеттері кјсіпкерлік - ќауымдастыќ немесе ерікті негізде кјсіпкерлермен дербес, сонымен ќатар кјсіпкерлік ґздігінен басќарылуы потенциалды мїмкіншіліктерініѕ ќолдануы есепке ала, дјл осылай самоналагаемые сияќты нјтижелі кґбірек талаптарды бола алып жатыр, немен аныќталєан баєаланєан талаптыѕ. Бўлар ўйымдардыѕ стандарттары арќылы жґнге салына алып жатыр, ерікті ынталар, кодекстер, келісімніѕ, яєни декларация механизмы арќылы. Тап осы механизм аспабымен кјсіпорын деѕгейінде ґздік баќылау ќызметтері тиісті болу.
Сонымен ќатар, тап осы баєыт кґру нїктесінен негізді ўєым алдаєы заѕ шыєаратын аныќтамалары «кјсіпкерлік јлеуметтік жауаптылыќ». Ірі компания кез келгені тап осы ўєымды мјдениетті ќызметтіѕ тіршілік маѕызды, ќажетті жјне танымал фактормен келіп жатыр. Кјсіпкерліктіѕ прагматикті баєыт сияќты батыстаєы компания кјсіпкерлік јлеуметтік жауаптылыќ тїсініп жатыр, біреумен єанамен болатын аспаптардан басќарумен ќаражаттыќсыз тјуекелдермен экономикалыќ, јлеуметтік жјне экологиялыќ сфераларда.
Аутсорсингі ( лицензиялау сферасында бґлек функциялардыѕ тапсыру, сертификациялар, бјсеке ортаєа аккредиттеулер, кјсіпкерлік ќоєамдыќ біріктірулеріне) рўќсат етілетін ќўжаттарды ќайта ќарау лайыќты ґткізуден кейін тиісті жїзеге асу.
1.5.4. Рұқсат ету құжаттарын қайта қарау және қаттау
Қаттау ґткізуі жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауыныѕ 2009-20011 жылєа Ќазаќстанда рўќсат етілетін жїйе реформалаулары концепциямен алдын ала ескерілген. Өткізуге арналєан бўларды шараларды ќайта ќараумен мемлекеттік органдармен жјне эксперттік топпен ќолдануєа арналєан јдістемелік басшылыќ ќажетті ґѕдеу жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ыќшамдаулары, жауапты їкіметке (онан јрі - эксперттік топ).
Тап осы ќўжат негізінде мемлекеттік органдармен рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ тізімі тиісті ќўрастырылєан болу, 50% жўмыс істейтін рўќсат етілетін ќўжат айырбасќа емес жою туралы ўсыныстарды ґѕделген жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ аналардыѕ баєалау тиісті ґткізілген болу, кїшта ќалдыруды ўсыныс жасап жатыр.
Процес негізгі компоненттілерімен келіп жатыр:
ќаттау жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауы.
Процес компоненттерініѕ суреттеуі.
ќаттау процес
1.ўйымы жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауыныѕ мемлекеттік орган деѕгейінде.
ќаттау процесі жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауыныѕ мемлекеттік орган деѕгейінде келесі кезеѕ ўйымдастыруды болады:
А) мемлекеттік орган рамкаларында жўмысшы топ жасауы, ќаттау ґткізуініѕ артынан жауапты болады жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауыныѕ, орнында болєандардыѕ мемлекеттік орган жауаптылыќ сферасында. Жўмысшы топ ќўрамына ќосылып жатыр: мемлекеттік орган бастыќ немесе оныѕ орынбасары жјне ана бґлімшелердіѕ ґкілдері, тікелей шўєылданып жатыр рўќсат беру етілетін ќўжаттардыѕ жјне орындаумен рўќсат етілетін сфераєа саясатшылар, сонымен ќатар кјсіпкерлердіѕ салалыќ біріктірулердіѕ ґкілдері. Қаттау ґткізуіне арналєан сонымен ќатар мемлекеттік органдар тјуелсіз мамандардыѕ немесе ўйымдарды тарта алып жатыр.
Б) нормативті заѕєа сїйінген актілердіѕ табуы, мемлекеттік орган ќызметі сферасында орнында болып жатыр жјне ќўрастырушы олардыѕ тізімніѕ.
нормативті заѕєа сїйінген актілермен аныќталєан барлыќ рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ табуы, орнында болєандар мемлекеттік орган жауаптылыќ сферасында жјне ведомтство жауаптылыќ сферасында орнында болєан рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ жалпы тізім ќўрастырушысы.
Г) ўсыныстардыѕ ґѕдеуі ќысќартумен (жоюєа) кемірек 50% аныќталєан рўќсат етілетін ќўжат емес олардыѕ сјйкес жалпы тізімге. Еѕ алдымен жоюєа рўќсат етілетін ќўжаттарды тиісті кґз алдына келген болу, заѕ аныќталєандар еместер.
Д) рўќсат етілетін ќўжаттарєа арналєан баєалау жапыраќ дайындауы, жоюєа ўсынылєан болатын.
Ж) талќылау жјне бекіту рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќорытынды тізім жўмысшы тобымен жјне баєалау жапыраќ. Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ тізімін мемлекеттік орган бастыќ ќол ќойып жатыр.
З) рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ жалпы тізім жіберуі жјне экономика министірлігіне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ баєалау жапыраќ жјне ќаражаттыќ жоспарлаудыѕ.
2. Рұқсат ету құжаттарын қаттау
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќаттауын мемлекеттік органдармен ґткізіліп жатыр, сјйкестікте жауаптылыќ сфераларымен. Жјне заѕєа тјуелді актілермен жјне олардыѕ тізімі біріктіру.
Сонымен ќатар нормативті заѕєа сїйінген актілерге жатып жатыр жјне халыќаралыќ келісімніѕ, мемлекеттік орган жауаптылыќ сферасында орнында болып жатыр немесе нормаларды асырап жатыр, ќатыстылар жауаптылыќ оныѕ сферасына.
Нормативті заѕєа сїйінген актілердіѕ табуынан кейін , мјтінде јрбірді оларєа нормалар, ўстаушы рўќсат етілетін ќўжаттар немесе сілтемелерді айќындауды олардан еріп жатыр ќаттау барысында рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ келесі категория табуына жатып жатыр: лицензиялар, рўќсаттар, келісулер, белгі ќоюдыѕ, сертификаттар, тіркеулер, іскерлік сараптаулар, аккредиттеулер, шешімдер, нјтижелер, актілер, кујліктер, кујліктер, бекітулер, басќа ќўжаттар, алу ќайсылардыѕ кјсіпкерлік ќызмет басќаруы басына арналєан немесе бґлек операциялардыѕ байлаулылардыѕ оєан басќаруына арналєан міндетті келіп жатыр.
Аса маѕызды рўќсат етілетін ќўжаттар жјне нормативті заѕєа сїйінген актілер барлыќ жїруда ќаттау аныќталєан болатын їшін, јрбір мемлекеттік орган ќызметі сферасында олардыѕ јрекеті реттеушілер. Дјл осылай ќандай нјтижесінде ќайта ќараудыѕ рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ жаѕа тізімі бекітілген болады, онда сондай жаќын келу ќолданылєан болады: аналар рўќсат етілетін ќўжаттар, ќаттау барысында аныќталєан болатын жјне сјйкесті, тјуелсіз эксперттік топ баєалауына кґз алдына келген емес, рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ жаѕа тізімінде бекітілген болмайды.
3. Рұқсат ету құжаттарын қайта қарау
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауын екі кезеѕ ґткізіліп жатыр: ќайта ќарау мемлекеттік орган деѕгейінде жјне ќайта ќарау эксперттік топ деѕгейінде.
4.Мемлекеттік орган деңгейінде құжаттарды қайта қарау
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауы барысында мемлекеттік органды аныќталєан ќўжаттардыѕ баєалауын ґткізіп жатыр, кемірек 50% рўќсат етілетін ќўжат емес ќысќарту туралы ўсыныстарды ґѕдеп жатыр жауаптылыќ ґз сферасына; концепциямен алдын ала ескерілгенді.
Ұсыныстыѕ рўќсат етілетін ќўжаттар еѕ алдымен ќысќарту туралы тиісті тию жјне/немесе олардыѕ тїр тармаќ, заѕ аныќталєан емес немесе халыќаралыќ келісімдермен.
Рўќсат етілетін ќўжаттар, халыќаралыќ келісіммен аныќталєандар, бекітілген парламентпен, ќысќартуєа жатпайды. Меншік ќўќыќ тіркеуі туралы ќўжаттар ќысќартуєа сонымен ќатар жатпайды. Ана оќиєаларда, ќашан мемлекеттік орган рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ болмашы санын беріп жатыр, тїр тармаќ немесе рўќсат етілетін ќўжат маќсаттыќ тобын ќысќартуды болады.
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ артынан, ўсынылєандардыѕ кїшта ќалдыруєа, мемлекеттік органды баєалау жапыраќ даярлап жатыр (ќосымша 3 есептеу нјтижесіне), ќайсыларды тап осы енгізіліп жатыр жјне рўќсат етілетін ќўжат тїр тармаќ. Оќиєада егер рўќсат етілетін ќўжат, тїр тармаќ болмайды, тап осылар рўќсат етілетін ќўжаттыѕ артынан тек ќана ґзін таныстырып жатыр. Ана оќиєаларда, ќашан рўќсат етілетін ќўжатты тїр тармаќ болып жатыр, їшін јрбірдіѕ баєалау бґлек жапыраќ олардан ґзін таныстырып жатыр.
Сарапшы деңгейінді құжаттарды қайта қарау
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауы эксперттік топ деѕгейінде мезгіл ґтуы бойынша жїзеге асып жатыр - ќаттау ґткізуіне арналєан жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ ќайта ќарауыныѕ мемлекеттік орган деѕгейінде.
Рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ тізім преставлениясынан кейін жјне рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ баєалау жапыраќ эксперттік топ мјжілістерініѕ жоспары ќўрастырылып жатыр, ќайсыларды јрбір рўќсат етілетін ќўжатпен ґз позиция ќорєанышына арналєан мемлекеттік органдардыѕ ґкілдері тиісті шаќырылу. Эксперттік топ туралы жаймен эксперттік топ ќызметін сјйкестікте жїзеге асып жатыр, Ќазаќстан Республикасыныѕ бекітілген їкіметімен.
Қайта ќарау барысында эксперттік топ ќайта ќарау белгілеріне сјйкестік затына мемлекеттік органдардыѕ рўќсат етілетін ќўжаттарыныѕ баєалауын ґткізіп жатыр, аныќталєан концепциямен, негізде мемлекеттік органдармен тап осы, кґз алдына келгендердіѕ жапыраќ рўќсат етілетін ќўжат баєалаулары жјне басќа тап осы, кґз алдына келгендердіѕ мјжілістердіѕ ґткізу жїруында.
Қайта ќарау ќорытындылай эксперттік топ рўќсат етілетін ќўжаттардыѕ мемлекеттік тізімін ќўрастырып жатыр, бекітуге арналєан їкіметке ґзін таныстырып жатыр.
Достарыңызбен бөлісу: |