Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі М. Х. Дулати атындағы

процесстері мен құрылымы

Odyssey спутниктік байланыстың дербес желісі радиотелефонды желісін ұйымдастыру үшін арналған, мәліметтерді жіберу және жылжымалы объектілерінің орналасуы жайында қысқа хабарлама.

Ғарыштық сегмент және қызмет көрсету зонасы. Тынық мұхит акваториясы және Азия, Европа, континенттік АҚШ аумаққа жақындау бөлігі жүйенің қызмет көрсету зонасы болып табылады.Жерді жаһандық қамтамасыз ету үшін ортабиікті айналмалы орбиталары қолданылған. Odyssey орбиталық жазықтыққа 10354 км биіктігімен 50° иілуімен, жүйесінің ғарыштық сегменті 12 ҒА тұрады. Әрбір жазықтықта төрт ҒА бар. Олардың әрқайсының айналу периоды шамамен алты сағат ұшудың бұрыштық жылдамдығы шамамен 1 град/мин. Барлық жүйе жер территориясында 70° с.е. и 70° о.е. арасында абоненттерге қызмет көрсетуін қамтамасыз етеді. Бір ҒА зона қамтылуын 7 мың км жоғары спутниктің бағытталу диаграмма еңдігінде, диаметрімен қамтиды.

Odyssey жүйесінің айрықша ерекшелігі – жер бетін квазистатикалық қамту. Әрбір спутниктің жер бетінде үздіксіз ұялы құрылымын жасайтын, көп сәулелі антеннасы бар. Odyssey ҒА сәулелері тек қана жерге және де әлемдік мұхиттың аса кеме жүретін акваториясында бағытталады. Орбита бойынша ғарыштық аппараттың қозғалу мүмкіндігінше сәулені позициалау жүйесі қызмет көрсету территориясында соңғылары географиялық қозғалыссыз ұялық құрылымын туындатуы үшін. Қызмет көрсету зонасының ауысуы болады, егер де көкжиектегі бұрыштар, жер станцияларынан ҒА бақыланатын, қолайсыз кіші болса.

Екі спутниктердің радиокөрінуі жерүсті терминалдарын салыстырғанда биік бұрыш орындарымен жұмыс істеу мүмкіндіктерін береді. Егер де байланыс бір спутник (бұл моментте екіншісі қолданылмайды) арқылы ұйымдастырылған жағдайда болса, онда станцияның орынының жұмыстық бұрышы 30°, 95% уақытта кепілдендірілген. Орналасудың мұндай биік бұрыштары жақын зонаға тарату шығынына радиожелілерінің қосымша энергетикалық қорынан құтылуға мүмкіндік береді. Спутникте жиілікті түрлендірушісімен "мөлдір" ретрансляторы орналасқан, яғни бортта ақпаратты өңдеусіз. Түйісу станциясы барлық аумақтық трафиктерді өткізетін, хабарламаның өңделіп және маршрутталуын орындайды.

Ақпаратты жіберу үшін кеңжолақты сигналдар және каналдардың кодпен бөліну көп станциялық қолжетімділігі. Радиожелілерінде L- және Sдиапазондарын айналмалы поляризацияға қолданады. Әрқайсысының антенналық жүйесі ҒА-тан жер бетінде 31 жіңішке сәуле жасайды. Сәулелердің әрқайсысынан бір жұп жиілікті таңдайды. Жиілікті қайталап қолдану коэффициенті шамамен алтау. Әрбір қабылдау сәулесінде жолақ еңдігі 11,35 МГц-ке, ал жіберушіде - 16,5 МГц-ке тең. Спектр участігі 5,15 МГц еңдігімен «абонент - спутник" желісінде каналдарды уақытша бөлінуімен көп станциялы қолжетімділікті ұйымдастыру үшін ерекшеленген.

Ғарыштық аппараттың салмағы 2500 кг құрайды. ҒА белсенді жұмыс жасауы - 15 жыл. Жұмыс істеу кезінде күн батареясының қуаты есептеу мерзімінің соңында 4,6 кВт құрайтын болады. Орбитаға спутниктерді шығару ракето – тасымалдаушы Atlas НА сынарымен жүзеге асырылады.

Екі спутник, бірмезетте қандайда бір аумақтардан қызмет көрсететін,

6 мың телефондық каналдар жалпы сыйымдылығымен сандық радиотелефонды байланысты қамтамасыз етеді. Тұрақты қолданушылар үшін бір ҒА өткізу қабілеттілігі 10 мың каналдарды құрайды (мәліметтерді жіберу режимі 64 кбит жылдамдылығымен). Түйісу станцияларымен байланысу үшін ҒА бортында келесі карданды ілгішпен бағытталған антенналар қарастырылған. Фидерлі желі жұмысы К – диапазонында жүзеге асады. Фидерлі желі бойынша жұмыс істеу кезіндегі аппараттың негізгі сипаттамалары 2.4 – кестеде көрсетілген.

Кесте 2.4

Odyssey спутниктік желісінің аппараттарының негізгі сипаттамалары

Аппараттың сипаттамалары	Байланыс бағыты
	Қабылдау	Жіберу
Жиілік диапазоны, ГГц	29,1...29,4	19,3...19,6
Жолақтың жалпы еңдігі, МГц	300	300
Каналдың жолақ еңдігі, МГц	2,5	2,5
Антеннаның күшейту коэффициенті, дБ	38,5	35,7
Деңгей бойынша сәуле еңдігі 3 дБ, мин	2,2	3
Қабылдағыштың бөгеттік температурасы, К	780	-
ЭИИМ, дБВт	-	46,4