ҚазақстанРеспубликасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің бұйрығы

(*) - міндетті түрде селекциялық жетістіктердің сипаттамасына кіруі тиіс;

(+) - суреттермен сүймеленеді;

¹ Дюрок тұқымына тән;

² Гемпшир тұқымына тән;

³ Қысқа құлақты ақ тұқымына тән;

⁴ Үлкен ақ тұқымына тән;

⁵ Ландрас тұқымына тән;

⁶ Үлкен қара тұқымына тән;
Мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктерді сынақтардан және байқаулардан өткiзу әдістемесіне 8- қосымша
Шошқа белгілерінің айқындылық дәрежесін бағалауды сынау (байқаудан өткізу) кезінде басшылыққа алуға арналған Индекстер кестесі

№	Белгі	Көрініс беру дәрежесі	Сандық көрсеткіштер	Сандық көрсеткіштер	Индекс
1.	К 1-47 Жануар: негізгі және қосымша бояулар (түсі)	Төлдің қылшығының түсіне қарай көз жобамен анықталады.
2.	К 6. Бас: қапталынан	Ересек малда көз жобамен анықталады. 1 2 3 Тік орташа майысқан күшті майысқан
3.	К 7. Құлақтары: орналасуы	Жас малдарда көз жобамен анықталады. тік; 2. жартылай тік; 3. жартылай салбыраңқы 4. салбыраңқы.
4.	К 8. Құлақтары: ұзындығы	Жас малда көз жобамен анықталады.
5.	К 9. Арқа: жоғарғы сызығы	Ересек малды қапталынан қарап анықтайды.
6.	К 10 және 11. Қабан мен аналық: үлкендігі	Ересек малды азықтандыру алдында өлшейді. Аналықты торайлағаннан кейін 5-10 күннен соң өлшейді. Белгілердің көрініс беру дәрежесі келесі мағыналарға сәйкес келеді, кг:
			қабан	аналық
		төмен	240-тан аз	180-нен аз	3
		орта	240-300	180-240	5
		жоғары	300-ден көп	240-тан көп	7
7.	К 12 және 13. Қабан мен аналықтың дене тұрқы: үзындығы	Өлшеуіш таспамен желке шүйдесінен құйрығының түбіне дейінгі аралық өлшенеді. Өлшеген кезде малдың бас, мойын, кеудесінің төменгі сызығы жерге параллель тұруы керек. Белгілердің көрініс беру дәрежесі келесі мағыналарға сәйкес келеді, см:
			қабан	аналық
		қысқа	165-тен аз	150-ден аз	3
		орта	165-180	150-165	5
		ұзын	180-нен көп	165-тен көп	7
8.	К 14. Сирақтары: ұзындығы	Ересек малда көз мөлшермен анықталады
9.	К 15. Аналық: төлдегіштігі	Пайдаланылған мерзім ішіндегі барлық туған торай санымен (өлі және тірі) есептеледі. Белгілердің көрініс беру дәрежесі келесі мағыналарға сәйкес келеді, торай/ аналықтың бір туымы:
		төмен	10-нан аз		3
		орта	10-13		5
		жоғары	13-тен көп		7
10.	К 16. Төл: өсімталдығы	Туылған күнінен 100 кг салмақ тартқанға дейінгі аралық есептеледі. Белгілердің көрініс беру дәрежесі келесі мағыналарға сәйкес келеді, күн:
		төмен	200- ден көп		3
		орта	180-200		5
		жоғары	180-нен аз		7
11.	К 17. Май: қалыңдығы	Жас малда анықталады.Белгілердің көрініс беру дәрежесі келесі мағыналарға сәйкес келеді, мм:
		жұқа	24- тен аз		3
		орта	24-30		5
		жоғары	30-дан көп		7

Мал шаруашылығы саласындағы селекциялық жетістіктерді сынақтардан және байқаулардан өткiзу әдістемесіне 9-қосымша
Жылқылардың сыналатын және жалпыға белгілі ұқсас тұқымдарына (сыналатын типі, линиясы және бастапқы тұқым бойынша) арналған белгілер кестесі

№ р/с	Белгілер	Есеп тәртібі	көрініс беру дәрежесі	Индекс
1	1.Айғыр: шоқтығының биіктігі (*) (+)	Өлшем белгілері (бұдан әрі – Ө)	кіші орта ірі	3 5 7
2	2.Бие: шоқтығының биіктігі (*) (+)	Ө	кіші орта ірі	3 5 7
3	3.Айғыр: дене толықтығы (*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
4	4.Бие: дене толықтығы (*)(+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
5	5.Айғыр: сүйектілігі(*)(+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
6	6.Бие: сүйектілігі(*)(+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
7	7.Айғыр: тірі салмағы(*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
8	8.Бие: тірі салмағы(*)(+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
9	9.Басы: мөлшері(*)(+)	Көзбен бағалау (бұдан әрі – КБ)	кіші орта үлкен	3 5 7
10 (+)	10.Басы: қапталынан	КБ	дөңес тік иілген	3 5 7
11	11.Желке: ұзындығы (*)(+)	КБ	қысқа орта ұзын	3 5 7
12	12.Мойын: шығуы (*)(+)	КБ	төмен орта жоғары	3 5 7
13	13.Мойын: ұзындығы (*)(+)	КБ	қысқа орта ұзын	3 5 7
14	14.Мойын: пішіні (+)	КБ	аққу тәрізді тік бұғы тәрізді	3 5 7
15	15.Шоқтық: ұзындығы (*)(+)	КБ	қысқа орта1 ұзын2	3 5 7
16	16.Шоқтық: биіктігі (*) (+)	КБ	биік2 орта1 аласа	3 5 7
17	17.Жауырын: орналасуы (*)(+)	КБ	тік орта қиғаш	3 5 7
18	18.Кеуде: енділігі(*)(+)	КБ	тар орта2 енді3	3 5 7
19	19.Кеуде: тереңдігі (*)(+)	КБ	тайыз орта терең3,2	3 5 7
20	20.Сауыр: ұзындығы (*)(+)	КБ	қысқа орта ұзын	3 5 7
21	21.Сауыр: еңістігі (*) (+)	КБ	тік қалыпты еңіс	3 5 7
22	22.Сауыр: пішіні(*)(+)	КБ	сопақ екіге бөлінген шатыр тәрізді	3 5 7
23	23.Алдыңғы сирақтары: орналасуы (*) (+)	КБ	тар орта кең	3 5 7
24	24.Артқы сирақтары: орналасуы(*)(+)	КБ	тар орта кең	3 5 7
25	25.Тұяқ: мөлшері (*) (+)	КБ	кіші орта үлкен	3 5 7
26	26.Атжарыстардағы өнімділігі(*)(+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
27	27.Ат спортындағы өнімділігі (*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
28	28.Жорға жарыстарындағы өнімділігі (*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
29	29.Жүк тасымалдау өнімділігі (*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
30	30.Сүт өнімділігі (*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7
31	31.Ет өнімділігі (*) (+)	Ө	төмен орта жоғары	3 5 7