Қазіргі қазақстандағы этникалық ЖƏне этномəдени



бет88/103
Дата03.01.2022
өлшемі0.51 Mb.
#451268
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   103
Калыш А. Қаз. этномәдени процестер (1)

Метафорлық атаулар – рельеф, гидрография жəне басқа да географиялық атау- лардың бөлшектерін (детальдарын) белгілеу үшін сипаттық, өзге тілдік, ауыспалы мағынада қолданылатын атаулар.

Метод (грек methodes – зерттеу не тану жолы, бір нəрсеге жетудің жолы) – мақ- сатқа жетудің тəсілі, белгілі бір түрдегі жүйелі қызмет.

Методология (грек. мethodos – таным жолы + logos – ілім) – 1) белгілі бір ғы- лымда қолданылатын танымдық əдіс-тəсілдердің жиынтығы; 2) таным мен дүниені өзгертуге бағытталған практикалық қызметтерді ұйымдасты- рудың принциптерін, құралдары мен алғышарттарын зерттейтін білімдер саласы.

Мигрант – басқа жерге түпкілікті немесе уақытша қоныс аударған адам.

Миграция (лат. migratio көші-қон, қоныс аудару) – адамдардың (мигранттардың) қандай да бір аумақтардың шекарасынан өтіп, ұзақ уақытқа немесе біржо- лата қоныс тебу процесі.

Миф (грек. мythos – көне аңыз, əңгіме) – тарихтың ертедегі кезеңдерінде туған хикаялар: олардағы қияли бейнелер (аңызға айналған батырлар, оқиғалар жəне т.с.с.) табиғат пен қоғамның түрліше құбылыстарын жалпылай тү- сіндіруге əрекет жасаудан келіп туған.

Мифология (грек. мythos – аңыз + logos – ілім) – алғашқы санадағы шындықтың ерте дүниедегі халықтық ауызекі творчествоға тəн қиялы түрінде бейне- леуі.

Міндетті компонент (Core Subjects) – оқу бағдарламасы бойынша магистрант- тардың міндетті түрде оқитын пəндері.

Мобильдік (лат. mobilis қозғалмалы, өзгеріс) – қоғамдағы əлеуметтік топтар- дың өзгермелілігін білдіретін ұғым.



Модернизация – қазіргі, жаңа жағдайға байланысты жаңару, өзгеру, икемделу. Саясатта саяси жүйенің, əдіс-тəсілдердің, бағдарлама, тұжырымдамалар- дың өзгеруі.

Мониторинг (ағылш. monіtor – қараушы, қадағалаушы, күні бұрын ескерту, сақтандыру) – қоршаған табиғи орта жағдайының антропогендік фактор- лардың əсер-ықпалынан өзгеруін болжау мен бағалаудың, бақылаудың ке- шенді жүйесі.
Мораль (лат. moralіs – əдет-ғұрып) – қоғамдық сананың бір формасы, қоғамдық өмірдің барлық салаларында адамдардың мінез-құлқын реттеу функция- сын атқаратын əлеуметтік институт.

Мұрағаттану (архивоведение) – еңбекті ғылыми ұйымдастыру жəне мұрағат қызметінің экономикасының тəжірибесін тарихты жəне ұйымды, теорияны жəне құжаттарды есепке алудың сипаттамасын сақтауын қамтамасыз ете- тін, мұрағат жұмысын үйрететін кешенді пəн. Мемлекеттік құқықты тарих- ты ұйымдастыру тəжірибенің мерзімінде пайда болып тарихи заттарды құ- растырады. Соңынан тарихи ғылымның қосымша бөліміне айналды.

Мүмкіндік – құбылыстардың өріс алуының объективті бағыттарын, олардың пайда болуына қолайлы жағдайларды айқындайтын категория.

Мінез – адамның генетикалық ерекшеліктеріне байланысты, өмір жағдайларына сəйкес жəне солардың ықпалымен байқалып отыратын оның тұрақты пси- хикалық ерекшеліктерінің жиынтығы.
– Н –
Нақтылық – көпжақтылық, күрделілік, дамығандық, тұтастық.

Наным субъектінің жағдайы, ол жеке адамның рухани дүниесімен тығыз бай- ланысты болады, идеяларда бейнеленетін, объект туралы белгілі бір ақпа- рат хабарының негізінде пайда болады, басқа да сезімдермен қатар наным сезімімен қосарласып, адам қызметінің мотиві, стимулы, мақсаты жəне бағдары болып табылады.

Нəсіл – шығу тегіне жəне əртүрлі тұқым қуалайтын ерекшеліктеріне (дене құрылысына, терісіне, көзінің түсіне жəне т.с.с.) байланысты бірлескен адамдар тобы.

Негіз белгілі бір құбылыстың, нəтиженің өмір сүруіне жəне оны айқындауға алғышарт жасайтын қажетті жағдай.

Неке – əйел мен ер кісі арасында жəне балаларға, сондай-ақ қоғамға қатысты құ- қықтары мен міндеттерін айқындайтын тарихи қалыптасқан, реттелінген қарым-қатынастың түрі.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   103




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет