Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
жүктеу/скачать 1.78 Mb. Pdf көрінісі
|
| салмағы, кӛлемі, түрі жағынан әр түрлі деді. Олар тӛртбұрышты,
үшбұрышты, дӛңгелек болуы мүмкін, осыған байланысты зат айырмашылығы болады. Бірақ оны заттардың сапалық қасиеттеріне жатқызбады. Атомдардың ӛзгермейтіндігі, мәңгілігі және үнемі қозғалыста болатындығы маңыздырақ болған. Ол атомдардың ӛмір сүру тәртібі. Ол қасиеттер атомдардан атомдарға соқтығысу арқылы беріледі және дамуға алып келеді. Диоген Лаэрцияның айтуынша, Демокрит «бүкіл әлем атомдық негізде құрылған және осы атомдар күрделі денелер мен тұтас әлемдер құрған» деген. Бос кеңістікте қозғалып атомдар жер, су, ауа, от және денелерді түзген. Ол қозғалыстың үш формасын атап кӛрсетеді, олар: хаотикалық, вихревтік және атом қозғалысы. Әлемдегі әрекеттер қажеттілік пен атомнан құралған денелердің (алдын ала анықталған) детермирленген Вихревтік механикалық қозғалысы нәтижесінде жүзеге асады. Демокрит ӛте күрделі түсініктердің қалыптасуына ықпал еткен. Ол жан тыныштығы, адам мен Құдайлар байланысын айтқан. Заттардың ақиқатына жету үшін тек ойдың кӛмегіне жүгінуге болады. Демек, ойдағы нәрсені тек оймен білуге болады. Оны білудің басты шарты ретінде дене атомдары мен адам сезімдерінің біріккен жиынтығы әсер етеді. Ой да, сезім де тылсымнан келетін бейнелерден туындайды. Сонымен, бұл атомистік ілім элеаттықтардың сұрақтарына жауап береді. Ол бірлік пен тұтастың, заттардың пайда болуы мен жоғалуы жайын айтқан, ал оны Парменид пен Зенон оны мәңгілік ӛзгеріссіздікке байланыстырғысы келеді. Тағы атомизм қозғалыс проблемасын бастапқы атомдарға байланысты шешкен. 3.3. Орта классика: адамның «ашылуы» (софистер, Сократ және оның дәстүрі) Антикалық философияның дамуы (б.д.д. V-ІV ғ. ) экономикалық даму мен адамдар заң алдында тең деген ұғыммен сәйкес келеді. Шынында, афиндық демократия тек азат туған еркектерге ғана арналды. Әйелдерге, кӛшушілерге және құлдарға қатысы болмады. Құлдар саны антиялық қоғамда ӛте кӛп болды,олар жұрттың 65 пайызын құрады. Және ұдайы соғыстар мен құл сатудың нәтижесінде олардың саны ӛсіп отырды. Құлдар үй және тегін күш иесі ретінде Пергам, Антиохия, Александрия және тағы басқа қалаларда. Бұл қоғамның иелері заңсыз болып есептелінді. Осы уақытқа Элоданың саяси және мәдени орталығы солтүстіктен контенинтальды қалаларына ауысты. Ең дамығаны Афина болды, ол Теңіздік одақтың орталығы және демографияның тал бесігі болды. Құлиеленушілік демократия тек адамдардың заң алдындағы теңдігі саясында ғана емес, соттың қатысуымен де байланысты болды. Ол үшін білімді және тіршілікті түсіне ажырататын, саясат, ӛнер, философиядан хабары бар және сендіре алатын болуы тиіс. жүктеу/скачать 1.78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|