Халықты әлеуметтік қорғау

2.2.2.6 Дене шынықтыру және спорт

Облыста 72 спорт түрі насихатталады: жазғы олимпиадалық- 24, қысқы олимпиадалық– 8, олимпиадалық емес– 40.

Шығыс Қазақстан облысында 2012 жылы спорт ғимараттарының саны 2888 бірлікті құрады (соның ішінде жалпы білім беретін мектептердегі спортзалдарды қоса алғанда), олардың 1855 ауылдық жерлерде, 2010 жылмен салыстырғанда 84 бірлікке көбейген.

Дене шынықтыру мен спортпен облыс көлемінде жүйелі түрде шұғылданатындар саны 2010 және 2012 жыл аралығында 37,7% ұлғайып, 295362 адамды құрады, бұл жалпы халық санының 21,2% құрайды.

Облыста шаңғы спортын насихаттайтын 237 секция жұмыс істейді, контингенті 15,7 мыңнан астам адам, 25 шаңғы базалары жұмыс істейді, олардың 17 - қалаларда, 8 - аудандарда. Шаңғы жарысынан жыл сайын 79 астам спорттық-бұқаралық іс шаралар өткізіледі.

Кесте 12
2010-2012 жылдарда негізгі спорт көрсеткіштері дамуының динамикасы

2012 жылы облыстың құрама командалары кешенді республикалық жарыстарға қатысып, жоғары жетістіктерге жетті, соның ішінде: жасөспірімдер арасында байдарка мен каноэда есуден Қазақстан Республикасының Чемпионатында Алматы қаласында 13 алтын, 5 күміс, 5 қола жүлдеге ие болған, Қазақстан Республикасының колледж бен мектеп оқушылары арасындағы VI жазғы спартакиадада көркем гимнастикадан облыс спортшылары жалпы командалық 1 орын, еркін күрестен ҚР Кубогінде облыс спортшылары жалпы командалық 1 орын.

2012 жылы облыстың спорт мектептерінде 21299 адам шұғылданады бұл 2010 жылмен салыстырғанда 1738 адамға көп. Аталған мектептерде НП топтары – 935 (2010-761, 2011-832), УТГ – 664 (2010-688, 2011-669), СС – 114 (2010-98, 2011-110), ВСМ – 9 (2010-26, 2011-18).

2012 жылда дайындалды:

1. 
   халықаралық дәрежедегі спорт шеберлері – 9 адам (2011 ж.-12 адам);
   
2. 
   спорт шеберлері – 60 адам (2011 ж. -84 адам);
   
3. 
   спорт шеберлігіне үміткерлер – 314 адам (2011 ж. - 369 адам);
   
4. 
   1 разрядты спортшылар – 508 адам (2011 ж. - 435 адам).
   

Қажеттілікті қанағаттандырмайтын материалдық-техникалық база, сапалы спорт құрал-жабдықтары мен саймандарының жоқ болуы спорт резервін және халықаралық дәрежедегі спортшыларды жоғары деңгейде дайындауға мүмкіндік бермейді. Балалар-жасөспірімдер клубтары жүйесі жеткіліксіз дамыған, тұрғылықты орындар мен бұқаралық демалыс орындарында қарапайым спорт алаңдары жеткіліксіз.

Саланың даму жағдайын SWOT талдау:

Күшті жақтары:

1) Дене шынықтыру және спортпен шұғылданатындар саны 2012 жылы (295362 адам) 2010 жылмен салыстырғанда (214352 адам) салыстырғанда 37,7%,-ға, яғни 81010 адамға артты;

2) Спорт объектілерінің саны 2012 жылы (2845 бірлік) 2010 жылмен салыстырғанда (2804 бірлік) 01,4 % -ға немесе 41 бірлікке артты;

3) Шаңғы спортын дамыту үшін жағдайлар жасалды;

4) Шаңғы спортын дамыту үшін қолайлы климаттық жағдайлар.

Әлсіз жақтары:

1) Спорт объектілерінің материалдық-техникалық базаларының әлсіз жабдықталуы.

Мүмкіндіктері:

1) Облыстық инфрақұрылымда дене шынықтыру және спортпен шұғылдану үшін мүмкіндік жасау (шағын-футбол, волейбол, баскетбол, үлкен теннис, шайбалы хоккей үшін алаңдар құру).

Қауіптер:

Өткізілген SWOT талдау нәтижесінде облыстың өңірлерінде дене шынықтыру және спорттың дамуын тоқтататын негізгі мәселелер анықталды:

1) бұқаралық және балалар-жасөспірімдер спортының әлсіз дамуы;

2) спорт инфрақұрылымының жеткіліксіз дамуы, спорт ұйымдарының материалдық-тхникалық жабдықталуының төмен деңгейі: облыста жоғары спорт жетістіктерін дамыту үшін жазғы олимпиадалық спорт түрлері бойынша жоғары спорттық шеберлік мектептері жоқ; ауылда спорт құрылғыларының, спорт құрал-жабдықтары және саймандардың жетіспеушілігі.

Облыста 8 саяси партия филиалы және республикалық қоғамдық ұйымдардың 3 өкілдігі, 615 үкіметтік емес ұйым, оның ішінде 200 белсенді жұмыс істейді, 99 этномәдени бірлестіктері, 120 бұқаралық ақпарат құралдары қызмет атқарады.

Мемлекет пен азаматтық қоғам институттарының өзара сындарлы іс-қимылдары арқылы тұрғындарды қоғамдық үрдістерге кеңінен тартуды дамыту қамтамасыз етілуде.

Мемлекетік органдар мен азаматтық қоғам институты арасындағы қарым-қатынасты дамыту үшін келесі өзара іс-әрекет құрылысы қолданылуда:

1. 
   консультативті-кеңесші органдар (ҮЕҰ өзара іс-әрекет Кеңесі, Ақпараттық саясат бойынша кеңес);
   
2. 
   сұхбат алаңдары (Қоғамдық Кеңес, Саяси клуб, Бас редакторлар клубы);
   
3. 
   мемлекеттік әлеуметтік тапсырысты орналастыру;
   
4. 
   мемлекеттік ақпаратттық тапсырысты орналастыру.
   

Ішкі саясат басқармасының жобалары аясында республикада әлеуметтік-маңызды жобаларды бағалаудың әдістемесі әзірленді, тұрғындарды діни ағымдардың мәселелері жөніндегі ақпараттандыру орталығында діни мәселелер жайлы «тікелей желі» ашылды.

Өкілетті құрылымдармен бірлесіп әлеуметтік шиеленіс ошақтарын анықтау және алдын алу бойынша қоғамдық-саяси ахуалға мониторинг жүргізу жүйесі құрастырылған, Әлеуметтік шиеленіс Картасы құрастырылып үнемі жаңартылуда, БАҚ-тағы сыни мақалаларға әрекет ету сызбасы қызмет атқаруда.

Облыс әкімі жанындағы қоғамдық Кеңес пен азаматтық қоғам институтының сындарлы өзара іс-әрекет мақсаты аясында денсаулық сақтау, тұрақты даму, экология, ТҮКШ, жастар мәселелері бойынша 15 қалалар мен аудандарда 4 эксперт-жұмыс тобы жұмыс істеуде. Сонымен қатар Курчатов қаласы, Абай, Бесқарағай аудандарында Қоғамдық кеңестер құрылады.

Бүгінгі күні қалалар мен аудандар әкімдіктері тарапынан Кеңестер әлеуетін қолданудағы ролі жөнінде толық түсінушілік жеткіліксіз.

Қоғамдық-саяси, ұлтаралық жағдайға, мемлекет жүргізіп отырған саясатқа тұрғындардың қарым-қатынасын, мемлекеттік саясатқа бағытталған азаматтық қоғам институтының және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының жұмыс деңгейін анықтау үшін жыл сайын 24 мың адамды қамтитын 26 әлеуметтік зерттеулер жүргізіледі

Жыл сайын ҮЕҰ әлеуметтік-маңызды жобаларын іске асыру үшін мемлекеттік тапсырысты қаржыландырудың көлемі ұлғайып келеді, 2010 жылы – 17,0 млн.теңге, ал 2011 жылы – 19,7 млн.теңге, 2012 жылы – 32,0 млн. теңге.

Қоғамның әлеуметтік міндеттерін шешу барысына үшінші әлеуметтік сектордың қатысу қажеттілігі ұлғаюда. Сонымен қатар бірнеше проблемалар орын алады:

1. 
   мемлекеттік тапсырысты орналастыру мен қалыптастыру саласындағы заңдылықтың аяқталмауы, әлеуметтік-экономикалық және әдістемелік-ұйымдастырушылықты қамсыздандыру;
   
2. 
   облыстың қалалар мен аудандар әкімдіктері, басқармалар әлеуметтік-маңызды жобаларын іске асыруда салалық принциптердің жетіспеушілігі;
   
3. 
   әлеуметтік-маңызды жобалардың үшжылдық қаржыландыруын іске асыруда механизмнің жетіспеушілігі;
   
4. 
   әлеуметтік жобаларды іске асыруда біртұтас мониторинг жүйесінің жетспушілігі;
   
5. 
   қоғамның әлеуметтік мәселелерін шешуде ауылдық ҮЕҰ төмен ролі мен нашар дамуы.
   

Сондай-ақ, облыста «Жергілікті өзін-өзі басқару орталығы» ҚҚ бірлесіп

Облыстың ақпараттық кеңістігін 120 тіркелген бұқаралық ақпарат құралы құрайды, оның ішінде 100-і басылымдық (18 журнал, 82 газет), 20-сы электрондық ақпарат құралы.

БАҚ мен тиімді іс-әрекет түрі - ол мемлекеттік ақпараттық тапсырысты орналастыру.оның көлемі жыл сайын өсуде: 2010 жылы 236,5 млн. теңге, 2011 жылы – 332,4 млн. теңге, 2012 жылы – 393,7 млн. теңге бөлінді.

Тұрғындар арасында отандық сандық хабар таратудың артықшылықтарын түсіндіру жұмыстары жалғастырылды, БАҚ материалдар жарияланды. Сонымен бірге, ОТАУ ТВ ақпараттық нарығында нашар алға басушылық байқалуда, ол отандық телехабарлардың төменгі бәсекелестігі мен ОТАУ ТВ жабдықтарының қымбат тұруына байланысты болып отыр.

Облыстың 76 шалғай елді мекендерінде, «OTAU TV» экрандық тарату жетіспейді. 30 пайызы ғана құрылған (1145 тарелка орналастырылған).

Бүгінгі таңда келесі шараларды қабылдау қажеттілігі туындауда:

1. 
   қоғам мен арнайы топтардың мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттары туралы туралы ақпараттану деңгейін «сұхбат алаңдары» мен ақпараттық-насихаттық іс-шараларын дамыту арқылы жоғарылату;
   
2. 
   өңірлік БАҚ ақпараттық қолдау сапасын жоғарлату және ұлғайту;
   
3. 
   БАҚ құқықтық мәдениетін жоғарлатуы мен ақпараттық салада заңдылықтың сақталуын қадағалау, журналисттік қоғамдастықтың этикалық ережелерді сақтауы (БАҚ мониторингілеу жүргізу);
   
4. 
   мемлекеттік БАҚ ұйымдастырушылық және кадрлық нығайту шараларын қабылдау (кадрлардың біліктілігін жоғарлату, БАҚ бірлесіп мақсатты іс-шараларды дайындап өткізу, оның ішінде журналисттер кәсібилігін арттыру мектептерін ұйымдастыру, атақты журналисттер қатысуымен семинар-тренингтер мен мастер-класстар өткізу);
   
5. 
   мемлекеттік БАҚ жан-жақты жаңғыртылуы (БАҚ сапалы деңгейі, Интернет ресурстарының және масс-медиа web-сайттарының бар болуы);
   
6. 
   бұқаралық ақпарат құралдарының жалпы үйлесімді дамуына жәрдемдесу (мемлекеттік ақпараттық тапсырысты орындауға тарту).
   

Күшті жақтары:

1. 
   қоғамдық саяси ахуалға, саяси партиялар мен басқа да қоғамдық институттардың қызметтеріне мониоринг жүргізіледі;
   
2. 
   азаматтық қоғам институттарының қатысуымен өткізілетін сұхбат алаңдарының белсенді жұмыстары қамтамсыз етілді;
   
3. 
   ҮЕҰ мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс жүйесі арқылы әлеуметтік маңызды мәселелерді шешуге белсендірек тартылуда.
   

1. 
   76 елді мекен қазақстандық телехабарлармен қамтылмаған;
   
2. 
   ауылдық өңірлердегі үкіметтік емес ұйымдардың жұмыс деңгейінің төмендігі;
   
3. 
   кейбір қалалар мен аудандарда үкіметтік емес және жастар ұйымдарын қолдау мақсаттарына қаражат бөлінбейді;
   
4. 
   үкіметтік емес ұйымдарға гендерлік-бағытталған көмектің төмен деңгейі.
   

1. 
   қоғамдық-саяси, соның ішінде діни ахуалдың күрделенуіне жол бермеуге қатысты алдын ала шаралар қабылдау;
   
2. 
   халық арасында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын күшейту;
   
3. 
   сандық теледидарды енгізудің мемлекеттік бағдарламасын жеделдете іске асыру;
   
4. 
   ауылдық өңірлерде жұмыс істейтін ҮЕҰ әдістемелік көмектер көрсету;
   
5. 
   ҮЕҰ әлеуметтік-маңызды жобаларын іске асыруына қаражат бөлуін арртыруы;
   
6. 
   облыс қалалар мен аудандар әкімдіктерінде, салалық басқармаларда мемлекеттік тапсырысты орналастыруы.
   

1. 
   Облыстағы қоғамдық-саяси ахуалдың күрделенуі;
   
2. 
   Деструктивті діни ағымдардың таралуы;
   
3. 
   Қоғамдық-саяси ахуалды тұрақсыздандыруға бағытталған жергілікті ҮЕҰ халықаралық грантарды іске асыру;
   
4. 
   Ресейдің ақпараттық ықпалы.
   

Облыста діни тұрақтылықты, конфессияаралық және ұлтаралық келісімді қамтамасыз ету, діни экстремизм және терроризм көріністеріне қарсы әрекет, тұрғындардың мемлекеттік органдарға сенімін жоғарылатуға бағытталған іс-шаралар кешені өткізіледі.

Діни бірлестіктер санының көбеюіне және тұрғындардың діни белсенділігінің артуына байланысты діни бірлестіктер қызметіне үлкен назар аударылады.

Облыста бүгінгі 297 діни бірестіктер мен филиалдар: 193 мешіт, 40 православты, 6 католиктік приход, 56 протестанттық, 2 дәстүрлі емес бірлестіктер бар.

Діни бірлестіктермен байланыс жөніндегі облыстық кеңес жұмыс істейді. Бірнеше диалогтық алаң (Діни бірлестіктер басшыларының клубы, Дін тану зерттеулері орталығы және басқа) жұмыс істейді.

Нысаналы топтарға арналған дін мәселелерін түсіндіру бойынша семинарлар, дөңгелек үстелдер, кездесулер, ғылыми-практикалық конференциялар тұрақты өткізіледі.

«Единство» қоғамдық бірлестігі және «Даналык» қоғамдық қоры азаматтық қоғамның белсенді институты болып табылады, олар деструктивті діни ағымдардан зардап шеккендерге ақпараттық және психологиялық көмек көрсетеді.

Мемлекет пен азаматтық қоғам институттарының конструктивті өзара іс әрекеті арқылы тұрғындардың қоғамдық процесстерге тартылуы және диалогты дамытуы қамтамасыз етіледі.

Тұрғындар арасында соның ішінде бұқаралық ақпарат құралдары арқылы ақпараттық түсіндіру жұмыстарын жетілдіру және белсендіру қажет. Облыстық «Дидар», «Рудный Алтай» газеттерінде ай сайын «Дін» және «Духовность» арнайы айдарлары шығып тұрады, «Қазақстан-Өскемен» телеарнасында ай сайын «Дін мен діл» - «Близкие духом» хабарлары шығады. Жаңалық сюжеттері, «тікелей эфирлер» және пресс-конференциялар шығарылады.

Діни ағымдардың мағынасын түсіндіру, діни экстремизм мен терорризм идеяларының алдын алу жұмысы жалғастырылуда. Мемлекеттік қызметшілер, ішкі істер органдары, дінтану мамандары, дәстүрлі діни бірлестіктер мен үкіметтік емес ұйымдардан құралған арнайы ақпараттық-насихат топтарының сапарлары өткізіледі. Облыстың қалалары мен аудандарында осыған ұқсас топтар жұмыс істейді.

Құқыққорғау қызметі органдарының дін саласындағы жұмысын үйлестіру мақсатында жұмыс тобы құрылған, оның отырыстарында өзекті мәселелер талқыланады.

Жартыжылда бір рет ШҚО Талдау және болжау институты «ШҚО қалалары мен аудандарында дәстүрлі емес діни бірлестіктердің әлеуметтік шиеленіс деңгейіне ықпалын анықтау» әлеуметтік зерттеуін жүргізеді.

Заңсыз діни бірлестіктерге басшылық ету және қатысқаны үшін әкімшілік құқық бұзушылықтарға жол бермеу мақсатында азаматтармен түсіндіру алдын алу жұмыстары өткізіледі.

Діни ахуал, діни бірлестіктер мен азаматтық қоғамның басқа институттары қызметінің жүйелі мониторингі, олармен конструктивті диалог және өзара іс-қимыл жасау өңірде діни тұрақтылықты сақтауға мүмкіндік береді.

Жастар саясаты саласында жетекші басымдылық елдің болшақ дамуын қамтамасыз етугемүмкіндігі бар интеллектуалды және рухани тұлға қалыптастыру болып табылады.

Шығыс Қазақстан облысында 359 мыңға жуық жастар тұрады. Оның (26%) облыстағы барлық тұрғындардың төрттен бірін құрайды. Олардың ішіндегі - 182 367 адамы (51%) ерлер, 176 645 (49%) әйелдер, ауыл жастарының санатына жататындары - 138 931 адам (39%).

Облыста 80 астам жастар ұйымдары тіркелген. Ұйымдардың көбі Семей, Өскемен, Риддер қалаларында, Шемонаиха және Зырян аудандарында тіркелген.

Облыстың ЖОО және ООО-да 77 343 студенттер білім алуда (ЖОО - 34 030, ООО - 43 319).

2009 жылдан бері «Дипломмен ауылға» бағдарламасы іске асырылуда. 2012 жылы ауылдық елді мекендерге 322 маман келіп, жұмысқа орналастырылған, оларға бір рет төленетін көтерме жәрдемақы, тұрғын үй сатып алуға несие төленді. 2013 жылы 370 маман қолдауға ие болды.

Ведомствоаралық іс-қимылдың басты тетігі мен алаңы Жастар істері жөніндегі кеңестердің қызметі болып табылады. Олардың жұмыстарын белсендендіру мақсатымен қалалар мен аудандардың әкімдері аталған Кеңестердің төрағалары болып тағайындалған. Қалалық және аудандық Кеңестер мүшелерінің жалпы саны 284 адамды құрайды. 2013 жылы барлығы облыс қалалары мен аудандарында жастар істері бойынша 39 және облыс әкімінің жанында 2 отырыс өтті.

Сонымен бірге Тұжырымдаманы іске асырудың бірінші кезеңінде жастар саясатын жетілдіру тетіктерінің бірі жұмыспен қамтуды, жұмысқа орналастыруды, қолжетімді тұрғын үйді және келешегі бар бизнес-идеяларды іс жүзінде қолдауды қамтамасыз етуге бағытталған жобалар болып табылады.

Осылайша, облыста жастарды жұмысқа орналастыруға ықпал ету мақсатымен республика көлемінде тұңғыш рет «Жастардың электрондық еңбек биржасы» ашылды, оның жұмысының нәтижесінде бүгінгі таңда 1900-ден астам адам жұмысқа орналастырылды.

Жастарды ынталандыру және жемісті қоғамдық қызметтерін қадірлеу мақсатында «Жастар көшбасшысы»; «Студент көшбасшысы»; «Жылдың жастар акциясы»; «Жастар ұйымы»; «Жас журналист», «Жас кәсіпқойлар», «Жас отбасы» 7 номинациясы бойынша Шығыс Қазақстан облысы әкімінің «Мемлекеттік жастар саясатын іске асыруға қосқан қомақты үлесі үшін» атты сыйлығы тағайындалған.

Жастар саясатының өзекті мәселелерін ақпараттық насихаттау бағытында облыста «Молодежный клуб», «Жаңа әлем жастары», Шемонаиха ауданында-«Молодежный формат» жастар газеттері шығады. Мемлекеттік жастар саясаты мәселесі облыстық және аймақтық электрондық бұқаралық ақпарат құралдарында кен көлемінде жария етіледі. Мемлекеттік жастар саясатын жемісті жүзеге асырудың ажырамас бөлігі ол оның ақпараттық-әдістемелік қамтамасыз етілуі болып табылады.

Жастар арасында негізгі көкейтесті проблемалардың бірі болып табылатын ол, сапалы білім алу, жұмысқа орналасу, тұрғын үймен қамтамасыз етілу.

Жастар саясатын жүзеге асырылуына, кадрлық, ғылыми және ақпараттық қамтамасыз етілуінің жетіспеушілігі. Халқаралық деңгейде жастармен алмасу дамымаған. «Жасыл ел» бағдарламасы бойынша, аумақтар үшін квотаны көбейту қажеттілігі.

Саланың даму жағдайына SWOT-талдау:

Күшті жақтары:

1) қоғамдық саяси ахуалға, саяси партиялар мен басқа да қоғамдық институттардың қызметтеріне түрлі әлеуметтік әдістер қолдану мен сарапшыларды тарту арқылы мониоринг жүргізіледі;

2) 7 ауданда мемлекеттік тілдеі жаңа қоғамдық-саяси БАҚ шығару (бұрын шығарылмаған);

3) азаматтық қоғам институттарының қатысуымен өткізілетін сұхбат алаңдарының белсенді жұмыстары қамтамсыз етілді;

4) діни жағдайды талдау, діни бірлестіктер қызметін, басылым және электронды ақпарат құралдарында жарияланған діни тақырыптағы материалдарды талдау;

5) жастарға арналған ресурсты орталықтар құру және жұмыс істеуі;

6) ҮЕҰ мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс жүйесі арқылы әлеуметтік маңызды мәселелерді шешуге белсендірек тартылуда;

7) «Жастар бастамаларын дамыту орталығы» КММ ашу.

Әлсіз жақтары:

1) 73 елді мекен қазақстандық телехабарлармен қамтылмаған;

2) ауылдық өңірлердегі үкіметтік емес ұйымдардың жұмыс деңгейінің төмендігі;

3) тұрғындардың діни қызмет мәселелері бойынша ақпарат насихат жұмысының жеткіліксіз деңгейі, қалалар мен аудандардағы ақпарат –насихат топтары мүшелерінің төмен діни сауаттылығы;

4) Үкіметтік емес ұйымдарға гендерлік-бағытталған көмектің төмен деңгейі.

Мүмкіндіктер:

1) қоғамдық-саяси, соның ішінде діни ахуалдың күрделенуіне жол бермеуге қатысты алдын ала шаралар қабылдау;

2) халық арасында ақпараттық-түсіндіру жұмыстарын күшейту;

3) Қазақстан Респубилкасы Президентінің 2013 жылғы 24 қыркүйектегі

4) ауылдық өңірлерде жұмыс істейтін ҮЕҰ әдістемелік көмектер көрсету;

5) ҮЕҰ әлеуметтік-маңызды жобаларын іске асыруына қаражат бөлуін артыруы;

6) облыс қалалар мен аудандар әкімдіктерінде, салалық басқармаларда мемлекеттік тапсырысты орналастыруы.

Қауіптер:

1) облыстағы қоғамдық-саяси ахуалдың күрделенуі;

2) деструктивті діни ағымдардың таралуы;

3) жастардың деструктивті ағымдарға тартылуы;

4) Қытай тарапынан ақпараттық кеңістіктің бұзылуы;

5) Ресейдің ақпараттық ықпалы.

2.2.2.8 Қоғамдық қауіпсіздік және құқықтық тәртіп

Жалпы облыс бойынша криминогенді жағдай тұрақты болып қалады. Қылмыстар туралы өтініштер мен хабарламаларды есепке алу және тіркеу, қылмыстар жағдайы туралы объективті статистикалық мәліметтерге жету бойынша нысаналы жұмыс жүргізілуде. Қылмыстар туралы өтініштер мен хабарламаларды есепке алу және тіркеу бойынша толық тіркеу шараларының нәтижесінде қылмыстардың статистикалық өсу көрсеткіші байқалады. 2012 жылы 25610 қылмыс тіркелген бұл 2010 жылдан 56 % аз. Тіркелген қылмыс санының өсуіне қарамастан ауыр және аса ауыр қылмыс түрлерінің саны 2 есе төмендеді (11,2 ден 6,7 – ауыр, 1,65 тен 0,8 – аса ауыр), соның ішінде кісі өлтіру 12%, денсаулыққа ауыр зиян келтіру 15%, қарақшылық 17% азайды.

Облыста тіркелген қылмыстар санының өсуі аздаған (95%) және орташа ауыр (22%) қылмыстың көбеюімен шартталған, олардың үлесіне барлық тіркелген қылмыстың 94% келеді. Негізінен бұл ұрлық, алаяқтық, бұзақылық және басқа ұсақ қылмыстар.

32 сурет

Сонымен қатар, облыстағы жедел жағдай күрделі болып сипатталатынын атай кету қажет. 10 мың адамға (185) қылмыс деңгейі бойынша облыс республикада 5 орында болып табылады.

Өскемен, Семей, Риддер, Зырян қалаларында, Шемонаиха және Глубокое аудандарында аса жоғары деңгей сақталуда.

2012 жылы қылмыс ашуды есептеу әдістемесінде өзгеріс болды. Ауыр және аса ауыр қылмыстарды есепке алатын қылмыстарды ашудың жаңа формуласына сәйкес ол 57,5% құрады (республика бойынша – 42,7%). 2009 жылы жалпы қылмыстардың ашылуы 63,8% құрады.

Халықаралық есірткі трафигі мен есірткіні сату жолдарының жолын кесу бойынша құқық қорғау органдарының күші жеткіліксіз. Алдымен, ұйымдасқан қылмыстық топтардың құрамында жасалған қылмыстар. Есірткі бизнесінің қылмыстық құрылымдары Ресей мен европалық мемлекеттерге есірткі құралдарын тасымалдау үшін облыс аумағын пайдаланады. Жыл сайын заңсыз айналымнан есірткі құралдары алынады. Халықты есірткілерді пайдалануға тарту деңдейі жоғары болып қалуда. Нашақорлықты ерте алдын алу жүйесін құру, сондай-ақ мамандандырылған медициналық мекемелерді дамытуды талап етеді. Есірткіге қарсы күресті насихат жалпы мемлекеттік жүйені қалыстастыруға әкелетін жолдардың ұйымдастырылуын жетілдіруді, оның ішінде заңнама деңгейінде. Осыған байланысты барлық мемлекет органдары мен бұқаралық ақпарат құралдарының әлеуетін пайдалана отырып пәрменді ақпараттық-насихаттау шаралар кешенін қабылдау қажет.

Зорлық-зомбылық бағытта жасалған қылмыстар саныны артуда, әсіресе, бөтеннің мүлкін ұрлау, оның үлесі құрылымда 64 % астамды құрайды. Аталған түр қылмысын ашудың үлесі 2009 жыл қорытындылары бойынша 43,3 % құрды. Осыған байланысты, ұрлыққа қарсы әрекет – ішкі істер органдарының негізгі тапсырмаларының бірі болып табылады, ал бөтен біреудің мүлігін ұрлаудың профилактикасы және алдын алу мәселелері өзекті болып келеді.

Полиция қызметкерлерінің белсенділігі арнайы мекемелердің қолданыстағы мүмкіндіктерімен ұсталады. Облыста барлығы 3 медициналық айықтырғыш жұмыс істейді, 3 СЛПУ, 4 арнайы қабылдағыш бар.

Қылмыстық із кесу шараларын қабылдаумен қатар, құқықтық тәртіп пен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жүйесін жетілдіру, құқық бұзушылықтардың профилактикасы жүйесін құру қажеттілігі туындап отыр. Ойын-сауық мекемелерін, сауда орталықтарын және дүкендерді бейнекамералармен жарақтандыру мәселесі бірнеше рет көтерілген. Алайда әлі күнге дейін жаңа нысандарды пайдалануға енгізу кезінде де нысан иелерінің алдында бұл мәселелер көтерілмейді.

Қоғамдық тәртіптің және қоғамдық қауіпсіздік жағдайының индикаторы болып табылатын қоғамдық орындарды, соның ішінде көшелерде жасалатын қылмыс өсімінің әлеуеті сақталады. 2012 жылы көшелерде 3236 қылмыс жасалған болатын, олардың үлес салмағы 2010 жылы 10% дан 2012 жылы 13% дейін артты. Көшелердегі және басқа қоғамдық орындардағы жоғары криминогендік жағдай Жедел басқару орталықтарының әрі қарай дамуын, олардың Семей, Зырян, Риддер, Шемонаиха, Аягөз қалаларында ашылуын талап етеді. «Қауіпсіз аула» бейнебақылау жүйесін дамыту. Патрульдік-бекеттік қызметтерді материалды техникалық және кадрлық нығайту, автопатрульдердің санын, жылжымалы және стационарлық полиция пунктерін арттыру, біріктірілген деректер банкіне қол жеткізе отырып оларды компьтерлік техникамен жабдықтау қажет.

Кәмелеттік жасқа толмағандар арасында қылмыстық оңалту мәселелерінде проблемалар бар (2010 жылы 689 дан 2012 жылы 702). Дене шынықтыру және спорт саласында мүмкіндіктер қажетті емес мөлшерде әрекет етеді. Облыстық орталықта салынған хоккей қораптары негізінен бос тұр, балалар спорт клубтарының қызметі ұйымдастырылмаған. Полицияның «мектеп» инспекторларының институттарын әрі қарай дамыту қажет, бұл оқушылар арасындағы құқық бұзушылықты алдын алумен айналысуға мүмкіндік береді.

Азаматтарды және үкіметтік емес ұйымдарды құқық бұузышылықтаржы алдын алуға тарту бойынша жұмысты әрі қарай дамыту қажет. Қоғамдық тәртіпті қорғауда азаматтардың және қоғамдық қалыптастырулардың қатысуы жыл сайын қысқарып келеді. 2010 жылы қалыптасулар саны 717 құраған, ал оларың мүшелерінің саны 4365 адам, 2012 жылы облыс бойынша 3208 адам санында 543 қызмет атқарған.

Бұрын сотталғандарды әлеуметтік бейімдеу және жұмысқа орналастыру мәселелері өзекті болып қалады. Аталған тұлғалардың санаттары үшін жұммыс орындарына квота бөлу туралы кәсіпорындармен меморандумдар жасау қажет.

Облыс жолдарындағы апат жағдайы күрделі болып қалуда. Оның себебі Автокөлік құралдары парктерінің өсуі, жолдардың қозғалыс қарқындылығының сәйкес еместігі, жүргізушілер дайындығының сапасы мен тәртібінің төмен деңгейде болуы.
33 сурет

Жол қозғалысына қатысушылардың тәртібін арттыру үшін, жол қозғалысын бақылау және реттелудің заманауи техникалық құралдарын қолдану қажет. Осы мәселелерді шешу жол көлік оқиғалар санының жыл сайын 2-3%-ға төмендеуіне мүмкіндік береді

Саланың даму жағдайына SWOT-талдау:

Күшті жақтары:

1. 
   азаматтардың заңды мүдделерін, құқықтары мен бостандықтарын қорғау бойынша жағдай жасалған;
   
2. 
   құқық бұзушылықтардың алдын алу және олардың өзара іс-қимыл жасасуын қамтамасыз етудің нақты субъектілері анықталды;
   
3. 
   қоғамдық тәртіпті қорғау және құқық бұзушылықтардың алдын алуда қатысатын азаматтар мен ұйымдардың өзара іс-қимыл жасасу нысандары келісілді.
   

Әлсіз жақтары:

1. 
   ІІО-да есепте тұрған тұлғалар арасында отбасылық-тұрмыстық саладағы құқық бұзушылықтардың алдын алу бойынша іс-шаралардың жеткіліксіздігі;
   
2. 
   тұрмыстық маскүнемдік, Маскүнемдік пен нашақорлықтың алдын алу мәселелерінің шешілмегендігі;
   
3. 
   тұрмыс жағдайы ауыр тұлғаларды әлеуметтік бейімдеу мен оңалту деңгейінің жеткіліксіздігі;
   
4. 
   облыстың ішкі істер органдарының қажеттілік нормасына дейін қамтамасыз етілмеуі, оларды үлгілік әкімшілік ғимараттарымен қамтамасыз етілмегені, жұмыс істеп тұрған ғимараттарды қайта салу қажеттілігі.
   

Мүмкіндіктер:

1. 
   құқық бұзушылықтардың алдын алу жүйесін жетілдіру;
   
2. 
   құқық бұзушылықтар мен қылмыстардың өсуіне жол бермеу бойынша уақтылы шараларды қабылдау;
   
3. 
   алдын алу субъектілерінің жұмысын үйлестіруді арттыру.
   

Қауіптер:

1. 
   облыстың географиялық орналасу орны Ресей мен еуропалық мемлекеттерге есірткі заттарды тасымалдау үшін мүмкіндік береді;
   
2. 
   кедендік одақ пен болашақ бірыңғай экономикалық кеңістігін қалыптастыру аясында трансұлттық байланыстары бар қылмыстық топтардың іс-әрекеттері белгілі бір қатерін ұсынады;
   
3. 
   облыста түзеу мекемелерінің үлкен шоғырландыруы.
   

2.2.2.9. Төтенше жағдайларға қарсы іс-қимыл инфрақұрылымын дамыту

Шығыс Қазақстан облысы аумағының әртүрлі табиғи, кен-геологиялық және геодинамикалық жағдайлары оның – жер сілкінісі, су тасқыны, сел, көшкін, қар көшкіні, дауыл, орман және дала өрттері, температураның күрт төмендеуі және қарлы боран, індет және эпизоотия сияқты табиғи апаттарға айтарлықтай бейім болатындығын алдын ала анықтайды. Құралдар мен негізгі қорлардың, жылжымалы құрамның және көліктегі инфрақұрылымның ескіруі мен тозуы, табиғи ресурстарды өңдеуді қарқындандыру, оларды тасымалдау мен қайта өңдеу көлемін арттыру техногендік қауіп-қатердің өсуі үшін нақты алғышарттар жасайды.

Уақтылы қабылданатын шараларға қарамастан жол-көлік апатын қоса алғанда табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлардың және апаттардың серпіні, зақымданушы және қаза болғандар саны, мтериалды жоғалту осы орайда келесідей болып табылады:
13 кесте

	2010 жыл	2011 жыл	2012 жыл
Төтенше жағдайлар саны	2650	2585	2286
с.і. төтенше жағдайлар кезінде	201	222	182
Зардап шеккендер саны, барлығы	527	478	427
с.і. төтенше жағдайлар кезінде	265	248	248
Қаза болғандар саны, барлығы	183	165	152
с.і. төтенше жағдайлар кезінде	164	150	130
Материалдық жоғалту, барлығы	8851,7	601,6	579,7
с.і. төтенше жағдайлар кезінде	8500,0	0	0

Соңғы жылдар ішінде төтенше апаттар және төтенше жағдайлардың тұрақтың санына қатысты төтенше апаттар және төтенше жағдайлар салдарынан зардап шеккен және қаза болған адамдар санының төмендеуі байқалады. Адами және материалды ресурстар санының әрі қарай азаюы облыс инфрақұрылымының сел және су тасқыны, сел, көшкін, жер сілкінісі және өрт әсерлерін қамтамасы ету деңгейін арттыру кезінде мүмкін.

Облыстағы 203 гидротехникалық имарат (соның ішінде 4 ірі), оның ішінде 107 коммуналдық меншік нысаны, 70 республикалық және 26 жеке меншік нысаны теңгерім ұстаушыға бекітілген болатын, олардың жағдайына үнемі бақылау жасалып отырады. Гидротехникалық имараттардың көбі бөлшектік инструментальді зерттеуді және құрастыруды күшейту бойынша жұмыстар жүргізуді талап етеді. Биік таулы көл өзендерінің және мұздықтарының болуы көктемгі-жазғы кезеңде 44 ошақ жалпы санында селдік қатерді туғызады. Көшкін құраушы 336 телімге 107 нысан қауіп төндіреді.

Жыл сайынғы залалады облысқа су апатымен (су тасқыны, су басу) байланысты төтенше жағдайлар әкеледі. Облыста су тасқынының туындауы бойынша әлеуетті қауіпті 157 учаске бар, онда тұратын халықтың жалпы саны 82 мың адам болатын 157 елді мекен орналасқан. 2010 жылғы көктем кезеңінде қолайсыз келген стихиялық ауа-райы шарттарына байланысты су тасқыны кезеңінде, наурыз айының ортасында ауа температурасының +17º-қа дейін күрт жылынуынан қар қорларының жаппай еруі орын алып, соның салдарынан Абай, Аягөз, Зайсан, Күршім, Тарбағатай және Ұлан аудандарындағы 52 елді мекенді су басты. Су тасқынының салдарынан 1739 тұрғын үй, 237,5 шақырым автомобиль жолдары, 84 су өткізу құрылыстары мен көпірлер, 3 білім беру объектісі, 4 денсаулық сақтау объектісі, 99 шақырым сумен қамту желілері, 44,5 шақырым электр жіберу желіліері бүлінді және қирады. Төтенше жағдайлар аумағынан 12 мыңға жуық адамдар көшірілді, 20 мыңнан астам бас мал қырылды. Дүлей апаттардың салдарын жоюға, жөндеу-қалпына келтіпу жұмыстарын өткізуге және келтірілген залалды қайтаруға 8,5 млрд. астам теңге жұмсалды. 2011-2012 жылдары жергілікті атқарушы органдар қаражаты есебінен су тасқыны алдын алу шараларын өткізуге 227,2 миллион теңге бөлінді, нәтижесінде су тасқынымен байланысты төтенше жағдайлар байқалған жоқ.

Шығыс Қазақстан облысы климатының шұғыл континенттік жағдайларында және елді мекендердің бір бірінен айтарлықтай алыс қашықтықта болуынан қысқы кезеңдегі төтенше жағдайлар адамдар өмірі мен денсаулығына қауіп туындатады. Осылай, 2010 жылдың қаңтар айының ортасында қар көшкіндерінің және жалғасқан дауылдардың салдарынан автожолдардың тұрақтылығының жойылды және 150-ден астам елді мекендермен көлік қатынас тоқтатылды. Облыстың 12 аудандарында шамамен 126 мың адамның өмір сүру жағдайы бұзылған болатын. 2011-2012, және 2012-2013 жылдарда қыс ерекше аязды және қарлы болды, бірақ адамдардың апат болуына жол берілген жоқ.

Мемлекеттік мағынасы бар ірі елді мекендер, қалалар, өнеркәсіп объектілерінің көптеген бөлігі облыстың 7-ден 9 балға дейін күші бар қиратушы жер сілкінісіне ұшырайтын аумағында орналасқан. 2.03-30-2006 ҚР құрылыс нормалары және ережелеріне сәйкес Шығыс Қазақстан облысында сейсмикалық қаупі 7 және одан да көп балдық аумақта 89 елді мекен орналасқан. Облыстық сейсмикалық қаупі жоғары аумағына аумақтың 165,4 мың шаршы километр кірді, бұл облыстың барлық аумағының 60 % құрайды, онда облыс тұрғындарының жалпы санының шамамен 981,0 мың адам немесе 62,5 % тұрады. Сейсмикалық қауіптілігі жоғары аймақ Өскемен, Риддер, Зырян, қалаларын, Глубокое, Зайсан, Зырян, Катонқарағай, Көкпекті, Күршім, Тарбағатай, Ұлан, Үржар аудандарын қамтиды. Жоғары сейсмикалық аймақта 846 коммуналды меншік нысаны, соның ішінде 285 мектеп, 21 балабақша, 150 денсаулық сақтау нысаны, 80 мәдениет нысаны, 52 мемлекеттік сектордлың әкімшілік ғимараты, 7 тіршілік қамту нысаны, 1 жоғары қабатты ғимарат (9 қабат және жоғары), 270 басқа үйлер (3 қабаттан жоғары). Облыстық басқармалар ақпарат бойынша 103 республикалық меншік нысанын, соның ішінде денсаулық сақтау басқармасының теңгеріміндегі 71 нысанды, мәдениет басқармасының 18 нысанын, жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламаларыд үйлестіру басқармасының 11 нысанын, 3 спорт нысанын сейсмокүшейту қажет. Барлық нысандар бойынша ғимарат және құрылыс конструкциясының жай-күйі туралы мамандандырылған ұйымның тексеру қорытындысы жоқ.

Облыстың елді мекендеріндегі сейсмикалық микроаудандау карталарының жоқтығы сейсмикалық қауіптілікті бағалауға және инженерлік қорғау мен жер сілкінісі апаттарының салдарын төмендету шараларын қабылдауға мүмкіндік бермейді.

Сейсмикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселесі орын алған мәселелерді бірізді шешуді, туындаған жер сілкінісінен болуы мүмкін материалдық шығын болжамын, сонымен қатар конструкцияларды күшейту жолымен шығынды айтарлықтай азайтуды талап ететін кешенді болып табылады. Сейсмикалық күшейтуді инженерлік қорғау бойынша шараларды тексеру және өткізу облыстың бюджетінде жоқ бірсыпыра қаражаттың салымын қажет етеді.

Облыстың орманды алқаптарындағы өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жағдайы күрделі болып отыр, онда жыл сайын 20-ға дейін ірі өрттер болып тұрады, 12 мың гектарға дейін орман алқаптары құртылады. Тұрғын секторда өрт шығу деңгейі жоғары болып қалуда, мұнда жыл сайын барлық өрттердің 75 пайызына дейін және өрт кезіндегі адам өлімінің 90 пайызына дейін болады. Барлық өрттердің 60 пайыздан астамы ауылдық жерлерде болады. Облыста ҚР ТЖМ өртке қарсы бөлімшелері жоқ елді мекендерде орналасқан 70 өрт сөндіру тірек пунктері жұмыс істейді. Елді мекендерді қажетті қорғаумен қамтамасыз ету үшін және орман-дала өрттерін сөндіру жұмыстарын өткізуге 62 ауылдық мекендерде қосымша базалар құру және өртке қарсы техникамен толықтыру қажет, бұл ретте 44 мың тұрғыны бар 105 ауылдық мекен қорғаумен қамтылуы тиіс.

Табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу, алдын ала дайындалу дүлей апаттар, авариялар, катастрофалар кезінде пайда болатын қауіп-қатерлерден халықты, облыс экономикасын, материалдық және мәдени құндылықтарды әсерлі қорғаудың міндетті шарттары болып табылады.

Саланың даму жағдайына SWОT талдау:

Күшті жақтары:

1) табиғи өрттердің пайда болу және көктемгі су тасқыны қаупі кезеңіндегі қар қорының еруі ошақтарын алдын ала анықтау бойынша ғарыш мониторингінің болуы;

2) жыл сайын бекітілген жоспар бойынша басқару органдары, облыстық қызметтер, АҚ және ТЖ объектілік және аумақтық қызметтерімен командалық-штабтық оқу-жаттығулары өткізіледі;

3) төтенше жағдайлардың қаупі және пайда болуы кезінде әрекет ету және өзара әрекеттесу жоспарлары жасалды;

4) облыстың АҚ және ТЖ мәселелері бойынша басшы құрамы облыстық және республикалық оқыту курстарында жиі дайындықтан өтеді;

5) қалалар мен аудандар әкімдіктерімен орман-дала өрттерін сөндіру және шалғай орналасқан елді мекендерді қорғау үшін 63 өрт сөндіру тірек пунктерінің қызметі ұйымдастырылды.

Әлсіз жақтары:

1) халықты құлақтандырудың қолда бар жүйесі табиғи және техногенді сипаттағы төтенше жағдайлардың қаупі немесе пайда болған кезде халыққа ақпаратты жедел толық көлемде жеткізуге қабілеті жоқ;

2) АҚ және ТЖ аумақтық құрылымдары авариялар және дүлей апаттар аумақтарында шұғыл құтқару жұмыстарын өткізуге қажетті құралдар, қондырғылар және құтқару жарақтарымен нашар жабдықталған;

3) жағалауды бекіту жұмыстарын өткізуді және кезек күттірмейтін қорғауды қажет ететін, елді мекендер мен инженерлік құрылыстарға тікелей қауіп тудыратын, су тасқыны және су басуы пайда болатын әлеуетті-қауіпті учаскелер бар;

4) сейсмикалық күшейту бойынша жұмыстарды қаржыландырудың жоқ болуына байланысты қатты жер сілкінісі жағдайында адамдар өлмінің болдырмау мүмкіндігінің жоқ;

5) оның капитал тығыздығына байланысты апаттың және дүлей апаттың кері әсері және оны жою бойынша шаралар кешінін жүзеге асыру толық көлемде емес.

Мүмкіндіктері:

1. 
   тұрғындар арасында АҚ және ТЖ саласындағы білімді бұқаралық ақпарат құралдары арқылы насихаттау, әртүрлі түрдегі төтенше жағдайлар кезіндегі іс-қимыл ережесінің көрнекілік құралдарын тарату жөніндегі кең көлемдегі жұмыстар ТЖ болатын шығындарды айтарлықтай азайтады;
   
2. 
   өрт сөндірудің тірек пункттерін дамыту және мөлшерін артыру табиғи өрттерден болған шығындарды айтарлықтай азайтуға, сондай ақ аудан орталықтарынан шалғайда жатқан елді-мекен пункттерін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді;
   
3. 
   облыс әкімінің және қалалар мен аудандар әкімдерінің материалдық-техникалық запастарын күшейту төтенше жағдайлар кезінде зардап шеккен тұрғындардың кепілді тіршілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
   

Қауіптер:

1) облыс аумағында күші 7-ден 9 балға дейін болатын күшті жер сілкінісі туындауының нақты каупі бар. Бұл аймақта өнеркәсіптік жағынан дамыған Өскемен, Зырян, Риддер қалалары және халық көп шоғырланған ауылдық аудандар орналасқан;

2) объектілерді тексеру және сейсмикалық күшейту жөніндегі қаржыландыру жобасының болмауы қирататын жер сілкінісі туындаған жағдайда адам өліміне, сонымен қатар тұрғын үйлердің, ғимараттардың, құрылыстардың жаппай бүлінуіне соқтырады және тек облысқа ғана емес республикаға да айтарлықтай шығын келтіреді;

3) су құрылыстарының кепілді мықтылығын қамтамасыз ету жөніндегі кешенді тәсілдің болмауы бөгеттердің жай-күйін тексеру және оларды күшейту жөніндегі іс-шараларды қаржыландырмаудан техногендік авариялар туындап, адамдар өмірі мен денсаулығына айтарлықтай қауіп төндіреді;

4) тұрғындарға арналған қазіргі заманның жеке қорғаныс құралдарын сатып алуға қаражат бөлмеу аумақтың химиялық ластануы болған жағдайда адамдар өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз етпейді;

5) қазіргі заманның қосалқы қорғалған басқару пункті құрылысына қаржыландырудың болмауы ерекше кезеңде АҚ және ТЖ күштері мен құралдарының сенімді өзара іс-қимылын қамтамасыз етуге қауіп төндіреді.

2.2.2.10 Мұрағат ісі
Шығыс Қазақстан облысындағы мұрағат ісінің дамуына жасалған талдау соңғы жылдар ішінде мұрағат өрісінің қызмет ету саласында ілгерілеудің позитивті үрдісінің байқалатындығын көрсетті.

Облыста 1 облыстық және 15 аудандық мемлекеттік мұрағаттар, Риддер қаласының мемлекеттік мұрағаты және Семей қаласында Шығыс Қазақстан облысының қазіргі заман тарихын құжаттандыру орталығы бар.

Облыста 1300-ден астам мекеме, ұйымдар, кәсіпорындар – мемлекеттік мұрағат құжаттарын жинақтау көздері болып есепке алынған. Шығыс Қазақстан облысының Ұлттық мұрағат қорының көлемі 2010 жылғы 122 754 сақтау бірлігіне қарағанда ұлғаюмен 2 375 222 сақтау бірлігін құрайды.

Облыстың мұрағаттық мекмелерінде материалдық-техникалық базаларын модернизациялау, компьютерлендіру, автоматтандырылған мұрағат технологияларын құру және енгізу және Шетел мұрағаттарында және Қазақстан Республикасының мұрағаттарында сақтаудағы Қазақстан тарихы жөніндегі құжаттарды (көшірмелерін) іздеу және сатып алу жүргізілуде.

Ведомстволық сақтау кезеңіндегі сақталуын қамтамасыз етудің болмауы қызметкерлердің еңбек қызметін және олардың зейнетақымен қамтамасыз етуге ақша аударуы жөніндегі мәліметтерді растайтын құжаттардың мұрағат мекемелеріне келіп түсетін әлеуметтік-құқықтық сипаттағы сұраныстардың 20 % астамы оң растау алмауына әкеліп соқтырды. Сонымен қатар, мемлекеттік органдар құрылымдарының 40 %-да ведомстволық мұрағаттар жоқ.

Қазақстан Республикасының Ұлттық мұрағат қоры құжаттарының сақталуын қамтамасыз ету үшін 1 млн. сақтау бірлігіне арнап Шығыс Қазақстан облысының мемлекеттік мұрағатына арналған арнайы ғимарат құрылысы қажет. Сонымен қатар, аудандарда да арнайы үй-жайлар жоқ.

Аталған мәселелерді шешу мұрағат ісі мен құжаттама жүйелерінің және облыстың мұрағат саласының тиімді қызмет етуінің идеалды моделіне жақындауға мүмкіндік берер еді.

Саланың даму жағдайына SWОT талдау:

Күшті жақтары:

Басқарма және облыстың мемлекеттік мұрағаты мемлекеттік органдарының бірыңғай транспорттық желісіне қосылған. (интернет порталына шығу, облыс әкімінің ресми сайты, билік өкілінің порталы, электрондық қызмет орталығына шығу). Облыстың барлық 18 мұрағат мекемелерінде модем орнатылған, «Шығыс Қазақстан облысының мұрағат қызметі» сайты белсенді жұмыс істейді.

Әлсіз жақтары:

1. 
   нормативтік –құқықтық базасының жетілмегендігінде, облыста мұрағат ісі құжаттарды сақтау саласында және мұрағат мекемелері жұмысында білікті мамандардың жетіспеушілігінде көрінетін мұрағат саласының инфрақұрылымы дамуының төмен дәрежесі;
   
2. 
   мемлекеттік мұрағаттарда сақталатын құжаттама көлемінің өсуі мен мұрағат қоймалар көлемімен сәйкес келмеуі;
   
3. 
   Қазақстан халқының құжаттық мұрасын зерттеу, дамыту мен насихаттауының жеткіліксіз деңгейі.
   

Мүмкіндіктер:

облыстың мұрағат мекемелеріне электрондық қызмет көрсетуі, заңды форматтағы ұлттық мұрағат қоры көлемінің өсуі, азаматтардың мұрағат ақпаратына қол жетуінің кеңеюі.

Қауіптер:

мұрағат саласындағы жергілікті атқарушы органдардың тиімсіз жұмысы, жергілікті атқарушы органдарынан кадрлардың кетуі.

жүктеу/скачать 8.12 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: