Барлық мамандықтарға арналған «Қазақ тілі»

1. 
   Автор сөзін, төл сөз бен төлеу сөздерді мысалдар арқылы көрсетіңіз
   
2. 
   "Табиғат және біз", "Табиғатты аялау" тақырыптарына диалог құрыңыз.
   

1. Семинар тиімділігі мақсат қоя білу, мәселелерді шешу, түсінік беру, орындау әрекетін қадағалау, ережені еске салуы.

2. Семинардың алдында терминдерді және түсінікті нақтылауы,

3. Семинар сабағындағы пікір-таласта қатысушылардың ойларының бір пікірге келуі тиіс.

1. Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. А. 2002.

2. Қазақ тілі сөздігі. А. 1999 ҰТА

3. Ә. Болғамбаев. Қазақ тілінің синонимдік сөздігі. А.1976.

4. Б.Шалабай, В.Салагаев. Іс қағаздары. А. 2001.

5. Базарғалиева Б., Иманбаева М., Ибрагимов Қ. Қазақ тілі. Алматы, 2005.

5. Г.Қ Рысбаева. Қазақ тілі грамматикалық анықтағыш А-2000

6.Күзекова . Практикалық курс. Қазақ тілі –Алматы: 2002

1. 
   Тыныс белгілері, нүкте, қос нүкте,
   

2.Жаттығумен жұмыс

3.Мәтінмен жұмыс
Стиль

1 Ғылыми стиль:

1.Қолданылу аясы: ғылыми еңбектерде, ғылыми баяндамаларда, лекцияларда, қолданылады.

2.Мақсаты: заттар ман құбылыстардың жалпы ерекшелігін ашып, мәлімет беру.

3.Стильдік ерекшелігі: дәлелді, зерттелген, тура мағынада алу.

4.Тілдік құралдары: ғалыми терминдерді қолдану, хабарлы сөйлемде, өткен осы шақтарда жиі қолданылады.

2 Ресми іс-қағаздар стилі:

1.Қолданнылу аясы: іс-қағаздарда, нұсқау хаттар мен кеңсе құжаттарында қолданылады.

2.Мақсаты: хабарлау, аңық мәліметтер беру.

3.Стильдік ерекшелігі: ресми, анық, дәл.

4.Тілдік құралдары: кітаби, ресми сөздер мен тіркестер, хабарлы сөйлемдер, даяр тіркестер мен терминдер.

3 Публицистикалық стиль:

1.Қолданылу аясы: газет-журналда, жиналыстар мен митингілердегі сөздерде қолданылады.

2.Мақсаты: көпшілікке әсер ету, құбылыстардың, оқиғаның мәнін ашу, оларға көпшіліктің назарын аудару.

3.Стильдік ерекшелігі: шақыру, үндеу, нақтылық.

4.Тілдік құралдары: риторикалық сұрақтар, стильдік қайталау, антитеза пайдалану.

4 Көркем әдебиет стилі:

1.Қолданылу аясы: көркем шығармалада қолданылады.

2.Мақсаты: құбылыстар мен заттарды суреттеу, жанды, суретін көрсету, бейнелеу арқылы оқырманның сезіміне әсер ету.

3.Стильдік ерекшелігі: образды, эмоционалды, экспресивті.

4.Тілдік құралдары: ауспалы мағына, көркемдік тәсілдерің суреттеме құралдарын пайдалану (теңеу, метафора т.б).

5 Аузекі сөйлеу стилі:

1.Қолданылу аясы: адамдар мен еркін әңгіме кезінде қолданылады.

2.Мақсаты: қатынас жасау.

3.Стильдік ерекшелігі: сөздер мен сөз тіркестерін еркін қолдану, даярлықсыз өткізілу.

4.Тілдік құралдары: қарапайым сөздерді еркін қолдану, диалогқа құрылу.
2.Жаттығумен жұмыс
1-жаттыѓу. Сөйлем мүшелерін талдаңыз.

Жақыпбек әдебиет сабағында Егорка деген бала туралы әңгімені оқып, талдады. Оның оқуы балаларға қатты әсер етті. Оқығаны емес өзі көргенін баяндап отырғандай, өте ұғымды болды. Егорка қайырлап қалған жайымды көріп, үлкендерге хабарлайды. Бәрі жиылып балықты ұстайды. үлкендер мол үлесті балаға ұсынады. Ол алмай, колхоздың асханасына береді. Жас бүлдіршіндер одан өз бейнелерін көрді.

Менің ата-анам, өмір сыйлаған, бақытты болу, шыншыл бол, ата-ананың рұқсатынсыз, ақыл-кеңес, қадірлеу, ана жүрегі, еңбек сүйгіш, адал, қайырымды, еңбектегі табысы, оқу озаты, әдепті болу.

Тіл байлығы — ой байлығы. Сөз өнері — өнер атаулының ең қиыны мен күрделісі. Сөз - өмірдің ұлы - қаруы. Білім кілті — тіл. Ең жақсы тіл — ана тілі. Бұлар — станцияның маңдай алды құрылысшылары. Ел жүрген жер — береке, ер жүрген жер - мереке. Білім мен даналық — адам көркі. Ел іші - алтын бесік. Елдің күші — селдің күші.

Таң ата жау шабуылға шықты. Шабуыл тағы тойтарылып тасталды.

Түс кезінде батальон командирі Гундилович бізге байланысты - сын жіберді. Ол комањдирдің бұйрығын жеткізді. Бұл ұрыста Төлеген ерекше ерлік көрсетті. Күн кешкірген кезде "Бородиноға" генерал Чистяков пен полковник Капров келді. Оларға Гундилович болған жағдайды баяндады.
3. Мәтінмен жұмыс

1. Мәтін бойынша сұраулы сөйлем құрыңыз. Мәтіннің негізгі

2. Мәтінді аударыңыз.

3. Аралас құрмалас және көп құрамды құрмалас сөйлемдерге көркем шығармалардан 2 мысал теріп жазыңыз.
Қаржы бақылауы

Мемлекеттік қаржылық басқару атқарымы. Қаржы бақылауы мемлекет пен жергілікті өзін-өзі басқару субъектілерінің ақшалай қорларының құралу, бөліну және пайдаланылу заңдылығын, тиімділігін, нәтижелілігін тексеру жөніндегі әдістердің, органдардың, шаралардың жүйесі. Қаржы бақылауының негізгі міндеті – республикалық және жергілікті бюджеттер, бюджеттен тыс қорлар қаражатының, мемлекеттік және жергілікті кәсіпорындар қаражатының құралуы, бөлінуі және пайдаланылуы тәртібін реттейтін қаржы құқығы нормаларының бұлжымай сақталуын қамтамасыз ету.

Қаржы бақылауы қаржы тетігінің аса маңызды құрамдас тетігі, мемлекеттік бақылау органдарының маңызды буыны болып табылады. Қаржы бақылауында несие-қаржы органдарындағы бюджет және бюджеттен тыс қорлар қаражатының айналысын талдау маңызды орын алады. Қаржы бақылауы мемлекеттік қаржы бақылауы, аудит, ішкі мекемелік бақылау болып бөлінеді.

Дамыған елдерде қаржы бақылауын есеп палаталары, салық мекемелері, министрліктер мен мекемелердің бақылау-тексеру бөлімшелері, уәкілетті аудиторлық фирмалар, мемлекеттік, жергілікті ұйымдардың, бюджеттен тыс қорлардың ішкі бақылау бөлімдері жүзеге асырады.

1. Стиль ұғымын мысалдар арқылы түсіндіріп, анықтамасын айту.

1. 
   "Табиғат және біз", "Табиғатты аялау" тақырыптарына диалог құрыңыз.
   
2. 
   Тыныс белгілері, нүкте, қос нүкте, көп нүкте, нүктелі үтір, үтір, тире, тырнақша, жақша.
   

1. Семинар тиімділігі мақсат қоя білу, мәселелерді шешу, түсінік беру, орындау әрекетін қадағалау, ережені еске салуы.

2. Семинардың алдында терминдерді және түсінікті нақтылауы,

3. Семинар сабағындағы пікір-таласта қатысушылардың ойларының бір пікірге келуі тиіс.

1. Ш.Б.Бектұров. Т.Ш. Бектұрова. Қазақ тілі. А. 2002.

2. Қазақ тілі сөздігі. А. 1999 ҰТА

3. Ә. Болғамбаев. Қазақ тілінің синонимдік сөздігі. А.1976.

4. Б.Шалабай, В.Салагаев. Іс қағаздары. А. 2001.

5. Базарғалиева Б., Иманбаева М., Ибрагимов Қ. Қазақ тілі. Алматы, 2005.

5. Г.Қ Рысбаева. Қазақ тілі грамматикалық анықтағыш А-2000

6.Күзекова . Практикалық курс. Қазақ тілі –Алматы: 2002

Студенттің өздік жұмысының тапсырмалары жазбаша жұмыс (бақылау жұмысы) түрінде берілген. Сұрақтарға жауаптарды конспект түрінде дәптерге жазып: 1-кредит бойынша 3, 6-апталарда, 2-кредит бойынша 11, 14-апталарда ОЖСӨЖ сабағында тексеріледі. Сабақ барысында студенттің теориялық білімі, белсенділігі, ынтасы және шығармашылық шешім таба білу дағдысы бағаланады.

Студенттің өздік жұмысының тақырыптары

5.1 Мамандығым-мақтанышым

5.2 «Мен жастарға сенемін»

5.3 Білім-игілікті қазына

5.4 Кітап-білім бұлағы

5.5 Денсаулық-байлық негізі

5.6 Ас-адамның арқауы

5.7 Қазақстан Республикасының Халықтар Ассамблеясы: болмыс пен болашақ.

5.8 Қазақстан республикасындағы кәсіптік мерекелер

5.9 Дос көңілі-сыр сандық

5.10 Қазақстанда қанша кітапхана бар?

5.11«Нұр Отан» партиясы: жарқын жоспарлар

5.12 Іс қағаздарды қазақша толтыру

5.13 Депутат сайлауға қатыстым

5.14 Жер атауы-ел тарихы

5.15 Қазақстан-достық пен бейбітшілік мекені

$$$ 1 В

Мен ойланып отырмын.

А. Жақсыз

В. Жақты

D. Атаулы

Е. Толымды

$$$ 2 С

А. Оспан барған-ды

В. Плащ - палатка.

С. Отан - өз үйің.

D. Естілер - естілмес.

Е. – Жазған ба?

$$$ 3 А

Қайттім? Қайтеді? Сұрақтарына жауап беретін сөйлем мүшесін белгілеңіз.

В. Пысықтауыш

С. Анықтауыш

D. Толықтауыш

Е. Бастауыш

$$$ 4 Е

А. Әлде, болмаса, өйткені.

В. Бірақ, неге десең, егер.

С. Алайда, себебі, онда.

D. Я, немесе, біресе.

Е. Мен, да, және.

$$$ 5 А

Хабарлы сөйлемді көрсетіңіз.

В. Жауап берсең ше.

С. Сен қашан келесің.

D. Келгеніңе қанша болды.

Е. Әттең, кешігіп қалдың-ау.

$$$ 6 А

А. Меңгеру

В Қиысу

С. Қабысу

Е. Матасу

$$$ 7 C

Жақсыз сөйлемді табыңыз:

В. Күз келді.

С. Бізге көбірек оқу керек.

D. Құлаққа ұрған тападай.

Е. Сылқ-сылқ күліп жіберді.

$$$ 8 B

А. Есім сөздер

В. Бастауыш, баяндауыш

С. Одағай,шылау

D. Анықтауыш,қыстарма сөз.

$$$ 9 В

А. Ата-ананың – ақ тілеуі ақ жол.

В. Ата-ананың ақ тілеуі – ақ жол.

С. Сұрмерген аң аулап жүрсе – алдынан үш елік қаша жөнелді.

D. Білім адамның – қанаты.

Е. Бозбаламын – мен де енді.

$$$ 10 Е

Қай мысалда үтір қойылуы қажет?

А.Аса тілеулес ағасы Абай оның алдынан шықпайды және ешкімге бетін де қақтырмайды.

В.Сабырлы Олжабектің сасқаны сонша орнынан атып тұрды

С.Кенжебек Асқардың шақыруымен келіп отыр

Д. Әр адамның бағасына бір ғана өлшеуіш бар ол - өнімді адал еңбек

Е.Біресе бір адым озып кетеді біресе кейін қалып қояды

$$$ 11 А

Тыныс белгісі дұрыс қойылған қаратпа сөзді табыңыз

А.Ендігәрі Абайды бұндай жерге бастай көрме, жарықтығым

В.Сөйлей бер, ақ домбырам күмбірлеген

С.Жоғары, шық Төке

Д.Мен –қазақпын жан Отан – бел балаңмын!

Е.Ботам-ай өңің қашып кетіпті ғой!

$$$ 12 А

Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді табыңыз

А.Досын сатқан жандардан жиренемін: Отанын да ондайлар сата алады

В.Түсінгені соншалық; барлығы ойында сайрап тұр

С.Асан, Айгүл, Әйгерім: үшеуіміз кітапханаға бардық

Д.Сізді ешкім шақырған жоқ: сондықтан сіз де бармайсыз

$$$ 14 В

Көп нүкте қойылатын жерді табыңыз

А.Мағынасы, құрылысы жағынан ұқсас сөйлемдер арасында

В.Айтылмақшы ой аяқталмай қалғанда

С.Сұраулы сөйлем лептік интонациямен айтылғанда

Д.Ойға қатысты басқа бір ойды жолжөлнекей түсіндіргенде

Е.Сөйлемдегі белгілі бір сөздің мәні оқушыға түсініксіз болғанда
$$$ 15 В

Қай сөйлемде қос нүкте қойылмайды?

А.Бұлар Асан мен Омар – сабаққа бармады

В.Асан және Омар екеуі сабаққа бармады

С.Сабаққа бармағандар Асан мен Омар

Д.Сабақта жоқ оқушылар Асан мен Омар

Е.Сабаққа бармаған мыналар Асан мен Омар

$$$ 16 В

Қай сөйлемде екі жерде нүкте қойылады?

А.Тәртіпсіздікке жол бермеу керек деген менің әкем

В.Тәртіпке бас иген кұл болмайды (Б. Момышұлы)

С.Мен келдім деп ол ішке кірді

Д.Мыналар наурыз, сәуір көктем айлары

Е.Мылтық тарс етті құс жалп етті

$$$ 17 В

Қос нүктенің орнын табыңыз

А.«Мен бардым» деді Ораз

В.Ораз мен бардым деді

С.Ораз өзі барғандығын айтты

Д.Ораз мен бардым деді ме?

Е.Ораз барған ба?

$$$ 18 Е

Қай сөйлемде қос нүкте қойылмайды?

А.Асан айтты «Ертеңжоғла шықпай-ақ қойсақ қайтеді?»

В.Абай «Ғылым таппай мақтанба» деді

С.Мына өзендер Жейхун мен Сейхун Аралға құянды

Д.Менің түсінгенім мынау ертең жарыс болмайды

Е.Біз сабақта «Ер Тарғын», «Алпамыз» жырларын оқыдық

Аяқталған сөйлемнің соңында қойылмайтын тыныс белгісін табыңыз

А.Нүкте

В.Леп белгісі

Д.Сұрау белгісі

Е.Қос нүкте
$$$ 20 Е

Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз. Оқып білім ал, бөбек!

А.Бірыңғай мүшелер

В.Одағай

Д.Оңашаланған айқындауыш