Басќару есебі туралы жалпы т‰сінік
Еңбекке ақы төлеу шығындары есебінің мақсаты
жүктеу/скачать 0.81 Mb.
|
| 2. Еңбекке ақы төлеу шығындары есебінің мақсаты.
Өндірістік қызметте жүмыс күші негізінен қозғаушы күш ретінде таналады және ол өндіріс элементтерінің бірі болып саналады. Тек жұмыс күші, тірі еңбек (еңбекгің өзі) ғана косымша қүнды жасайды. Совдықган, көптеген авторлардың пікірі бойынша еңбек ресурстары өндіргіш күштердің маңызды элементі және экономикалық потенциалды көрсеткіштер ретінде ескеру керек деп санайды. Еңбек ресурстары деп тек ШС-гі жүмысшылар саны емес, және олардың жалпы білімі мен кәсіби дайындЫҚ деңгейлері, сондай-ақ ездерінщ службалық міндеттеріне қатысы түсіндіріледі. Еңбек ресурстарын бағалау қажеттілігі туралы экономикалық әдебиеттерде бүрыннан зерттеліп келеді. Бүндай зерттеулерде бағалау тәсілдерінің ортақмағыналы емес екендігін ейбек ресурстарына арналған ғылыми еңбектерден көруге болады. Дегенмен, еңбектің сапасы қызметкерлерДІҢ біліктілік деңгейімен, жалпы деңгеймен және арнайы бшімімен тікелей байланысты. Еңбек ресурстарын бағалаудың осы қырынай дәлелдеуге тырысқан экономистер аз емес. Дәл осы жағдай еңбеК ресурстарын рационалды пайдалануға қатынасты алдын ала анықтайды, демек, адамдарсыз, үжымсыз: ШС-де жоқ және қажетті адамдарсыз бірде бір ІПС-сі өз мақсаттарына. жете алмайды. Жүмыс күшіне жүмсалған шығындардый басқарушы есебі басқару жүйесінде басты орын алады және ол өндіріс шығындарына кіретін есептің бір бөлігі ретінде көрсетілген. Бастапқыда өндірістік есеп шеңберінде шығындарың түрлері бойынша еңбек ақы мен окладтардың ақідалай сомасының деңгейі анықгалады, сондай-ақ шығындардың пайда болу орындары бойынша олардың таратылуы жүргізіледі. Шегерулерге дейін еңбек ақыньщ жалпы сомасы: тарифтік мөлшерлемеден, тарифтен тыс қосымшалардан, өнімділікке төленетін сыйақьщан, белгіленген сағаттан тыс төлемдерден, мейрам және демалыс күндеріндегі жүмыстардан, түнгі алмасу (сменалық) жұмыстарынан қалыптасады. Окладтың деңгейі тарифтік мөлшерлемеден (немесе ШС өздері дербес белгілеген мөлшерлемеден) және оларға қосымшалардан (сыйақы, комиссиондық ақы, т. б.) калыптасады. Бірақга еңбек ақы немесе окладтың нақгы сомаларын анықгау БЕ-тің міндеті болып табылмайды. Сондықтан жүмыс күшіне байланысты шығындар есебін мына төмендегі бағытта жүргізеді: жіктеме топтары бойынша жүмыс күшіне арналған шығындар есебі — технологиялық операциялармен айналысатын өндірістік жүмысшылардың негізгі еңбек ақьшары; үстеме шығындар құрамына кіретін еңбек ақы; әрбір қызметкерге тиесілі еңбек ақыдан шегеру мен есептеулер есебі; жекелеген қорлар мен бюджеттен тыс ұйымдарға тиесілі әр түрлі аударьшымдардың есебі. жүктеу/скачать 0.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|