Белгілер мен қысқартулар Анықтамалар
Дисперсті табиғатты пайдалану
жүктеу/скачать 0.69 Mb.
|
| 3.1.4 Дисперсті табиғатты пайдалану
Қарағанды облысында көптеген әдемі жерлер бар, соның ішінде ұлттық табиғи саябақтар. Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі – Қарағанды облысында орналасқан Қазақстандағы ұлттық саябақ. Қазақстанның ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының бірі. Аймақтың экологиялық құндылығы Орталық Қазақстан үшін ландшафттардың ерекше әртүрлілігіне байланысты. Ұйымдастырушы - Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылғы 1 желтоқсандағы N 212 Қаулысымен. Қазақстан Республикасы Үкіметінің «Қарағанды облысының жекелеген ерекше қорғалатын табиғи аумақтарының кейбір мәселелері туралы» 2009 жылғы 6 ақпандағы № 122 қаулысымен саябақтың аумағы 90323 гектардан 112120 гектарға дейін кеңейтілді.Негізгі орман- түзуші түрлері: қарағай, қайың, көктерек, тал, арша. Флораның ерекше ерекшелігі мұз дәуірінен қалған реликті өсімдіктердің көп болуы, сирек және жойылып бара жатқан өсімдік түрлері – 66 түр. Қызыл кітапқа енген өсімдіктер: Қарқаралы бөріқарақат, сфагнум мүгі. Қосмекенділердің екі түрі, бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі, сүтқоректілердің 40 түрі және құстардың 114-ке жуық түрі. Климат. Қарқаралы ұлттық паркінің климаты маңайындағымен салыстырғанда бірқалыпты. Ауаның жылдық орташа температурасы 2 градус Цельсий. Шілдеде орташа +18, +20 градус, қаңтарда -12, -15 градус. Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи саябағында жыл сайын жүйелі зерттеу жұмыстары жүргізіледі. Ұлттық парк құрылғаннан бері мұнда мемлекеттік инспекторлардың бақылаулары мен өз бақылаулары нәтижесінде алынған мәліметтерді жылдан-жылға жинап, жүйелеп отыратын ғылыми бөлім жұмыс істейді. атындағы ҚарМУ ғалымдары мен студенттері үшін көп жылдар бойы далалық база болды. Е.А.Бөкетова, мұнда биология және экология бойынша классикалық жұмыстар жүргізілді, жыл сайын археологиялық зерттеулер жүргізіледі. Қазіргі уақытта мемлекеттік ұлттық табиғи парктің қызметі Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Орман және аңшылық шаруашылығы комитеті бекіткен Қарқаралы мемлекеттік ұлттық табиғи паркі туралы ережемен айқындалады. «Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі «Бұйратау» мемлекеттік ұлттық табиғи паркі — Қазақстандағы ұлттық парк, 2011 жылы 11 наурызда құрылған. Қазақстандағы он екінші ұлттық саябақты Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің Орман және аңшылық шаруашылығы комитеті «2011-2014 жылдарға арналған «Жасыл даму» салалық бағдарламасын іске асыру шеңберінде құрды. Саябақ Ақмола облысының Ерейментау ауданында (солтүстік бөлігі – 60 814 га) және Қарағанды облысының Осакаров ауданында (оңтүстік бөлігі – 28 154 га) орналасқан. Бұйратау саябағы аттас жергілікті маңызы бар облыстық табиғи паркті, республикалық маңызы бар Белодымов және Ерейментау мемлекеттік табиғи қорықтарының аумақтарын қамтиды. Флора. Флора 30-дан астам сирек кездесетін және жойылып бара жатқан түрлер мен таралу аймағы қысқарған түрлерді қамтиды: жабысқақ албырт, сібір скрабы, сүйек папоротнигі, жаздық адонис, ашық любаго, сынғыш көпіршік, дала пионы, геснер қызғалдағы, қарға көз, вудсия Эльба. Ұлттық парктің фаунасы бес отряд пен 15 тұқымдасқа жататын сүтқоректілердің 45 түрін қамтиды, бұл Қазақстандағы таксондар (топтар) санының сәйкесінше 71% және 39% құрайды. Саябақтың аумағында, шағын аласа тауларда, Қазақ таулы аймақтарындағы басқа популяциялардан оқшауланған ең солтүстіктегі арқарлардың Ерейментау популяциясы мекендейді, олардың саны мұнда 200-ден асады. Ұлттық тарихи-мәдени және табиғи қорық – Ұлытау мұражайы Ұлытаудың шағын шоқы массиві Орталық Қазақстандағы бірегей табиғи, тарихи және мәдени нысан болып табылады. Ол еліміздің географиялық орталығында орналасқан және қазақ халқының тарихымен тығыз байланысты. Мұнда көптеген тарихи-мәдени ескерткіштер бар, оның ішінде «Ұлытау» тарихи-мәдени қорық-мұражайы да бар. «Ұлытау орман және жануарлар дүниесін қорғау шаруашылығы» мемлекеттік мекемесінің қорғауындағы мемлекеттік орман қоры жерінде орналасқан ауданы 19,3 мың га «Ұлытау» мемлекеттік кешенді табиғи қорығы. Мұндағы ормандар төбелердің көлеңкелі беткейлерінде, ойпаңдар мен тау шатқалдарында өсетін аласа қайың және көктерек ормандарының шағын учаскелерімен ұсынылған. Ұлытауда түркі тілдес тайпалардың негізін қалаған Жошы хан мен Алаш ханның кесенелері бой көтерді. Мұнда Алтын Орда ханы Тоқтамыс, Орданың ұлы қолбасшысы Әмір Едіге де жерленген. Бұл тұлғалардың есімдері Алтай, Орал, Қырым, Солтүстік Кавказ, Өзбекстанның ауызша халық шығармашылығында (фольклорында) мәңгілік сақталған. жүктеу/скачать 0.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|