Белгілер мен қысқартулар Анықтамалар
жүктеу/скачать 0.69 Mb.
|
| 3.2 Ландшафтарды антропогендік пайдалану қарқындылығын бағалау
Ландшафттарға антропогендік жүктеменің қарқындылығын бағалау үшін қоршаған орта кешендерінің бұзылу параметрлері ескерілді. Нәтижесінде классификациялық модельдер пайда болды, олардың параметрлері белгілі бір антропогендік жүктемемен байланысты, әсер ету түріне де, дәрежесіне де байланысты. Ландшафттарға антропогендік жүктеменің нормаланған көрсеткіштері антропогендік жүктеменің қарқындылығын және барлық санаттар бойынша өзгерістерді анықтау үшін пайдаланылды (Макевнин с. Г. және т. б. [33], Реймерс Н.Ф. [34], Рюмин, В. В. [35]). Қазіргі уақытта Қарағанды облысында алдыңғы кезеңде өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығын дамыту экологиялық салдарларды ескермей, табиғи ресурстарды ұтымсыз пайдаланумен жүзеге асырылғандықтан шиеленіскен экологиялық жағдай қалыптасты. Осыған байланысты экологиялық қауіпсіздік өте маңызды болды және оны қамтамасыз ету үшін қоршаған ортаға шамадан тыс антропогендік әсер ету нәтижесінде жеке адамды, қоғамды және мемлекетті қорғауды қамтамасыз ететін шаралар кешенін үнемі жүргізу қажет. «Балқаштүстімет» ӨБ Қарағанды облысының ірі табиғи ластағыш – табиғат пайдаланушыларының бірі болып табылады, оның шығарындыларының үлесі облыс бойынша көлемнің шамамен 50%-ын құрайды, оның ішінде 95,7%-ы күкіртті ангидрид. Осыған байланысты, "Балқаштүстімет" ӨБ атмосфераға шығарындыларды азайту жөніндегі басты мәселе және негізгі табиғат қорғау іс-шарасы күкірт қышқылы цехын пайдалануға беру күкірт ангидридін кәдеге жарату мәселесі болып табылады. Сондай-ақ атмосфераға шығарындылардың негізгі тақырыптары «АрселорМиттал Теміртау» АҚ көмір департаменттерінің, «Казақмыс корпорациясы» ЖШС, жылу энергетикасы және тау-кен өндіру өнеркәсібі кәсіпорындарына тиесілі. ҚР Президенті «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Қазақстан халқына Жолдауында табиғи ресурстарды үнемдеу және ұтымды пайдалану технологиялары мен бағдарламаларын енгізуді іске асыру қажет екенін, экономикалық, әлеуметтік және технологиялық факторларды оңтайлы ұштастыру қағидаттарын сақтаймын» [36] атап өтті. Осы міндеттерді негізге ала отырып, экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін техногендік қалдықтарды басқарудың және кешенді қайта өңдеудің экологиялық- экономикалық тетігін құру қажет. ХХІ ғасырда жаһандық сипатқа ие болған экологиялық проблемалардың маңыздылығын түсіну әлемдік қоғамдастыққа орнықты даму тұжырымдамасын әзірлеуге және әлеуметтік-экономикалық өсу мен ғылыми- технологиялық прогрестің жаңа басымдықтарын белгілеуге мүмкіндік берді. Қабылданған тұрақтылық парадигмасы аясында ресурстық-экологиялық дағдарыстың басты себебі биосфера мен адамдардың өмір сүру ортасы үшін өндірістік және экономикалық қызметтің теріс салдарын елемеу болып табылатыны белгілі болды. Бұл өндірісті экологияландыру қажеттілігін, ең алдымен, қолданылатын технологияларды жетілдіру арқылы анықтайды. Қарағанды облысы әкімдігінің қоршаған орта департаментінің деректері бойынша [42] 2013 жылы тау-кен өндіру өндірісінің техногендік минералдық түзілімдерінің ең көп саны «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС-ға тиесілі (43628072 т/жыл). Қарағанды облысының тау-кен өндіру өндірісінің техногендік минералдық түзілімдері 3 кестеде көрсетілген. Кесте 3 жүктеу/скачать 0.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|