Білім алушыларды тәрбиелеуде қҰндылықҚа бағытталған тәсілді жүзеге асыру бағдарламасы
жүктеу/скачать 5.22 Mb. Pdf көрінісі
|
| Беларусь Республикасында құқықтық және азаматтық тәрбиені
қалыптастыру бойынша тәрбие жұмысы Отанымыздың патриот азаматының қасиеттеріне ие және бейбіт және соғыс уақытында азаматтық міндеттерді сәтті орындай алатын жеке тұлғаны дамытуға бағытталған. Республикада азаматтық қоғамды қалыптастырудың қажетті шарты ретінде жастардың құқықтық және азаматтық тәрбиесіне көп көңіл бөлінеді. Құқықтық тәрбие процесінде 365 балалардың қоғамдық бірлестіктері маңызды рөл атқарады. Мәртебесі, мақсаттары, бағдарламалары бойынша әртүрлі балалар ұйымдары балалар қоғамдық қозғалысына біріктіріледі. Балалар қоғамдық қозғалысы азаматтық миссияны орындайды – адамгершілік, әлеуметтік белсенді және ақпараттандырылған азаматтарды дайындау [16]. Қазіргі уақытта жастар қозғалысын дамыту тұжырымдамасын іске асыру бойынша шаралар бағдарламасы жұмыс істейді. Осы бағдарламаның мақсаты қоғамдық ұйымдардың әлеуетін пайдалану арқылы балалар мен жасөспірімдер тұлғасының азаматтық қалыптасуы үшін мемлекет тарапынан құқықтық, әлеуметтік, ақпараттық, ғылыми-әдістемелік және басқа да кепілдіктерге негізделген тәрбие ортасын қалыптастыру үшін қажетті жағдайлар жасау болып табылады [17]. Ең көп таралған жастар ұйымдары – Беларусь республикалық Пионер ұйымы (БРПҰ) және Беларусь Республикалық Жастар Одағы (БРЖО), олар жеке тұлғаның құқықтық және азаматтық мәдениетін қалыптастыруға ықпал ететін жақсы дамыған және бірнеше рет сыналған бағдарламалар, жұмыс әдістері мен формалары бар. Бағдарламаның бір бөлігін мектептер келесі бағыттар бойынша жүзеге асырады: Бірінші бағыт: «Мен – Беларусь Республикасының азаматымын» тақырыбы бойынша ақпараттық сағаттар өткізуді, «Менің құқықтарым мен міндеттерім» шығармашылық жұмыстар конкурстарын, мемлекеттік билік органдары өкілдерінің қатысуымен дөңгелек үстелдер өткізуді, «Мен – Беларусь Республикасының азаматымын» сабағын өткізуді және т.б. қамтиды. Екінші бағыт: «Менің ұйымым» жасөспірім балаларға қатарластарымен бірігуге деген ұмтылысты және қатарластары мен ересектер тарапынан өз қызметін бағалау қажеттілігін жүзеге асыруға, құқықтық сананы арттыруға, көшбасшылық қасиеттерді көрсетуге, әртүрлі іс-әрекеттерде өзін табуға және дәлелдеуге мүмкіндік береді. Үшінші бағыт: «Естелік қасиетті», ұрпақтар дәстүрлерін сақтай отырып, өз халқының батырлық өткенімен байланыста болады. Республикада азаматтық тәрбие модельдері мектептің тәрбие жүйесі шеңберінде қалыптасады және дамиды, қоғамдағы демократиялық өзгерістерге, құқықтық мәдениетке қажеттілікке және азаматтардың мемлекетті басқаруға сындарлы қатысуына байланысты ерекше орын алады және үлкен маңызға ие болады [17]. Ресейлік қазіргі қоғамда құқықтық тәрбие ұлттық міндетке айналатынын мойындау керек, өйткені азаматтардың құқықтық тәрбиесінің көрсеткіштері мен сапасы елдің дамуына тікелей әсер етеді, бұл әсіресе заңның үстемдігі үшін маңызды, оның мақсаты Ресей Федерациясының Конституциясында жарияланған [18]. Ресейдегі құқықтық тәрбие жүйесі, бір жағынан, тәрбиеленген азаматтардың әртүрлі санаттарын, екінші жағынан, мемлекеттік органдардың құқықтық тәрбие функциясын жүзеге асырудағы қызметін қамтиды. Олардың кейбіреулері үшін бұл функция негізгі, бастысы – Заң факультеттері мен жоғары оқу орындары, ІІМ Академиясы мен мектептері, заң техникумдары, 366 халық университеттері мен құқықтық білім факультеттері және т.б., басқалары үшін – тек бір ғана функция: халық депутаттарының Кеңестері, сот, прокуратура, адвокатура, әділет органдары, ІІМ және т.б. [18]. Қолданыстағы құқықтық тәрбие механизмінде байланыстардың келесі тізбектің қатарын бөлуге болады: 1) қоғамдық құқықтық сана; 2) құқық нормаларының жүйесі; 3) құқықтық тәрбиенің нысандары мен құралдары; 4) тәрбиеленушілердің құқықтық санасы, оны қоғамдық санадағы идеялармен байыту қажет. Ресей Федерациясындағы құқықтық тәрбие процесінің негізгі мәселелерін атауға болады: - оқытудың әртүрлі сатыларында құқықтық ақпаратқа қолжетімділіктің болмауы; - құқыққа «тұрмыстық» көзқарастарды санада нығайту; - азаматтардың өздерінің құқықтық өзін-өзі тәрбиелеуге құлықсыздығы (уәждеменің болмауы, сенімнің болмауы); - БАҚ-тың құқықтық ақпаратын қайта жариялау, оны дұрыс түсіндірмеу және беру; - оқытудың әртүрлі сатыларында (мектепке дейінгі тәрбие, мектеп, жоғары оқу орны) құқықтық тәрбиенің бірыңғай бағдарламаларының және ересек халықты тәрбиелеу бағдарламасының болмауы [18]. Шет елдерде құқықтық сауаттылықты қалыптастыру тәжірибесін талдай отырып, зерттеушілер барлық жерде оқушылардың азаматтық тәрбиесіне халықаралық деңгейде ғана емес, ұлттық және аймақтық деңгейлерде де тиімді қолдау қажет екенін айтады. Белсенді азаматтарды тәрбиелеудегі тағы бір мәселе – қажетті әдістемелік материалдардың жеткіліксіздігі, бұл көптеген мұғалімдер үшін кейде шешілмейтін кедергі болады. Алайда, егер бұл материалдар болса, тағы бір қиындық туындайды: әртүрлі жастағы топтардың оқушыларына түсінікті болу үшін құжаттардың заңды тілін бейімдеу қажет. Көбінесе бұл материалдар терең өңдеуді қажет етеді. Бүгінгі таңда азаматтық және құқықтық тәрбиеге қатысты ең күрделі мәселелердің бірі – мұғалімдерді даярлау. Осы мақсатта Еуропа елдерінде оқытушыларға арналған оқу тренингтері және олардың қызметін ұзақ мерзімді қолдау ұсынылады, бұл курстың мектеп бағдарламаларына сәтті енгізілуіне және әртүрлі материалдарды дұрыс пайдалануға кепілдік береді. жүктеу/скачать 5.22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|