| дыбыс пен әріптің айырмасын нақтылап түсіндіреді (5). Дыбыс пен әріп бір нысанның екі түрлі қыры болғанмен, бірінен алшақтайтын тұстары да жиі кездеседі. Әріп кейде жеке дыбысқа сәйкес келсе (мәселен, о, ө, ұ, ү), кейде бір әріп (ё, ю, я) бірнеше дыбыстың қосындысын (йұу, йүу, йа) таңбалайды. Ал кейбір әріптердің (ь,ъ) дыбыстық мәні жоқ.
Фонетикадан тағы бір маңызды болып табылатын бірлік – фонема. Фонема гректің рhonema (дыбыс) деген сөзінен алынған термин. Фонема – сөздер мен морфемаларды құрастырып, оларды бір-бірінен мағына және форма жағынан ажыратуға септігі бар тілдің ең кішкене функциялық единицасы. Лингвистикада бұл термин дыбыстық тілдегі ең кішкентай бірлік мағынасында жұмсалады.
Экспериментті-фонетикалық әдіс арқылы қалыптасқан экспериментті (грекше – байқау, тәжірибе) фонетикада сөйлеу дыбыстарын акустика мен физиология саласында пайдаланылатын аппараттарды пайдалану арқылы зерттеуде қолданылады.
Экспериментті-фонетикалық әдіс екі топқа бөлінеді:
Достарыңызбен бөлісу: |
