Білім берудегі психология – ғылыми білімнің пәнаралық саласы. Білім беру психологиясының жалпы-ғылыми сипаттамасы
жүктеу/скачать 74.46 Kb.
|
| 13 дәріс. Білім беру процесіндегі оқушылардың 4К қабілеттерін анықтау
1. XXI ғасыр дағдылары: Сыни ойлау. Креативтілік. Коммуникация. Коллаборация 2. Оқушылардың қабілеттерін психологиялық диагностикалау қағидалары Мектептегі білім беру жүйесінде дамып келе жатқан тұлғаның қабілеттерін психологиялық зерттеу және диагностикалау мәселесінің өзектілігі келесі негіздемелермен байланысты: - ХХІ ғасырдағы жаңа, тез өзгеретін әлеуметтік-экономикалық жағдайлар қазіргі әлемде оның сәтті бейімделуі мен өмір сүруі үшін жеке адамға қойылатын талаптардың күрт өсуіне әкелді. Сәйкесінше, қазіргі білім берудің дамушы тұлғаны қалыптастырудың жетекші факторы ретіндегі рөлі айтарлықтай өсті. - Әлемдік қоғамдастықта қазіргі уақытта білім берудің мәні мен мақсаттарын анықтаудың жаңа әдіснамалық тәсілдері қалыптасты. Олардың мәні ЮНЕСКО Бас конференциясының 20-шы сессиясының шешімінде көрініс тапты, онда «білім беру» ұғымының жаңа анықтамасы қабылданды, ол бүгінде әлемдік білім беру кеңістігінде танылды. «Білім беру – бұл жеке өсу мен әлеуметтік жетілуге жететін жеке адамның қабілеттерін, мінез-құлқын жақсарту процесі мен нәтижесі". Осылайша, қазіргі білім беру жүйесінің стратегиялық мақсаттары мектептегі білім беру жүйесінде дамып келе жатқан тұлғаның қабілеттерін психологиялық зерттеу мен диагностикалау проблемасының өзектілігін анықтайды. Психологиялық диагностика және түзету – бұл психологтың адамның ішкі әлеміне (оның қалауы, уайымы, танымдық процестері) сол жастағы психикалық даму нормасы тұжырымдамасының негізінде әсер етуі мен зерттеуі. Психодиагностикалық ақпаратты қолдана отырып және оны жас дамуының заңдылықтары туралы теориялық мәліметтермен салыстыра отырып, оқушының кәсіби және жеке өзін-өзі анықтауы мен жеке даму бағдарламасы жасалады. Сонымен қатар, оқушының психологиялық диагностикасы негізінен баланың психикалық дамуының жалпы заңдылықтары мен тетіктерін ескере отырып, оның жеке әлеуетті резервтері мен даму болжамын анықтауға бағытталған. Жаңа ақпарат дәуірінің ғалымдары деп атаған ХХІ ғасырда адамның ең маңызды, өзекті және сұранысқа ие қабілеттері: сыни ойлау, креативтілік, коммуникация және коллаборация, жалпы атаумен «XXI ғасыр дағдылары» деп біріктірілген. ХХІ ғасырдың дағдыларына ерекше назар аудару қажеттілігін қазір бүкіл халықаралық қауымдастық мойындап отыр. Төменде XXI ғасырдың дағдыларын көрсететін ең әйгілі, халықаралық негіздерді келтіруге болады. Давостағы Дүниежүзілік экономикалық форумда ұсынылған «Білім үшін жаңа көзқарас» баяндамасы қазіргі заманғы адамдар үшін маңызды дағдылардың үш бағытын анықтайды: жаңа сауаттылық, XXI ғасырдың құзыреттіліктері мен жеке қасиеттері. Сонымен қатар, XXI ғасыр дағдылары бойынша серіктестік (Partnership for 21st CenturV Skills) сыни ойлауды, креативтілікті, коммуникация мен коллаборацияны XXI ғасырдың білімін анықтайтын шеңбердің маңызды бөлігі ретінде көрсетеді. ЮНЕСКО-ның жұмысы сыни тұрғыдан ойлау мен проблемаларды шешу дағдылары, ынтымақтастық пен көшбасшылық, тиімді қарым-қатынас, қызығушылық пен қиял, бастамашылық пен бейімделу сияқты маңызды құзыреттіліктерді бөліп көрсетеді. Сыни ойлау теориясы. «Сын тұрғысынан ойлау» термині алғаш рет Кларк пен Ривдің «математикадағы оқу бағдарламасының маңызы мен дәл ойлаудың рөлі» туралы кең көлемді жұмысында қолданылған деп есептеледі (1928 ж.). Бұған дейін «сыни ойлау» термині ғылыми салада қолданылмады және оған ұқсас ұғым рефлексивті ойлау болды. 20 ғасырдың басында АҚШ-та сыни ойлау теориясының пайда болуының басты шарты әлеуметтік шиеленісті, революцияға байланысты тұрақсыздықты, ірі депрессияны және әлемдік экономикалық дағдарысты қарастыру керек болды. Өмірдің бұл аспектілері философтар мен әлеуметтанушыларды философияны прагматикалық үдеріске айналдыратын идеяларды іздеуге итермеледі, бұл адамдарға түбегейлі өзгеретін әлемде аман қалуға көмектеседі. жүктеу/скачать 74.46 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|