Биотехнологияның негізгі мақсаты қандай? Биотехнология қандай ғылымдармен байланысты (толық) Биотехнология
жүктеу/скачать 116.08 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жасушалық инженерияның жетістіктері
- Жасушалық инженерия әдісі арқылы
- Өсімдіктер биотехнологиясының ауыл шаруашылығында маңызы
| Жасушалық инженерия деп – тірі ағзалардың ұрықтық емес жасушаларын, яғни денелік (сомалық) жасушаларын бөліп алып, жасанды жолмен біріктіріп, əртүрлі манипуляциялар жасауды айтады.
Тірі жануарлар жасушаларын ағзадан бөліп алып оны in vitro жағдайында қажетті жағдайлар жасау арқылы өсіру идеясын алғаш рет Клод Бернар деген ғалым айтқан болатын. Осы ғалымның пікірі бойынша бөлініп алынған жасушалар ағзадан тыс жерде де өзінің ішкі орта жағдайын сақтап қалуға тырысады жəне неғұрлым жаңа орта жағдайы табиғи ортаға ұқсас болған сайын, бұл жасушаның өсіп-өну мүмкіншілігі де арта түседі. Бұл өз кезегінде, жасушалардың өсіп-өнуіне қажетті жағдай қалыптастырылған жасанды орта жасап шығару қажеттігін тудырады. Жасушалық инженерияның маңызды бағыты – бұл тіндердің мәдениеті негізінде өсімдіктердің клондық микро көбеюі. Бұл көбею сирек кездесетін, құнды немесе жаңадан пайда болған дақылдардың сорттарын жақсарту және тез көбейту үшін қолданылады. Жасушалық инженерияның жетістіктері: Тышқан мен адамның, мысық пен иттің гибридті жасушалары алынды; Парфюмерия және медицина өнеркәсібінің қажеттіліктері үшін женьшень биомассасы алынды; Табиғи жағдайда алу қиын болатын ерекше будандар жасалды; Ауыл шаруашылығы өсімдіктерінің сирек кездесетін немесе жаңадан құрылған бағалы сорттарын тез көбейту міндеті шешілді. Жасушалық инженерия әдісі арқылы бір жасушаның ядросын екінші жасушаға көшіру және ядросыз жасушаларды өсіріп алуға болады. Жасушалық инженерия әдісі дәнді дақылдар мен басқа да құнды дақылдардың жаңа сорттарын өсіру кезінде селекциялық процесті едәуір жылдамдатуға мүмкіндік береді; спецификалық сәйкессіздік тосқауылына байланысты кесіп өту арқылы әдеттегідей құруға болмайтын будандарды алу. Жасушаларды біріктіру арқылы, мысалы, әртүрлі картоп, қызанақ, темекі, темекі және картоп, рапс және репа, темекі және белладонна будандары алынды. Өсімдіктер биотехнологиясының ауыл шаруашылығында маңызы: Өсімдіктердің кез-келген органдарынан жасушасын алып, қоректік орта жағдайында өсіріп, тұтас өсімдік алуға болады; Осы әдіспен бір жылда 1млн өсімдік алуға мүмкіндік бар; Жасушалық биотехнологияға негізделген жасанды қоректік ортада синтезделетін экономикалық маңызды қосымша заттарды алуға болады; Өсімдіктерді клондық көбейтуге және сауықтыруға болады. Жасушаларды жасанды жолдармен будандастырғанда, сомалық жасушаларды бір-біріне қосқанда будан геном түзіледі. Будандастырудың бұл тәсілінің мәні мынада: аталық және аналық жасушалар ретінде жыныстық жасушалар (гаметалар) емес өсімдіктің дене жасушалары қосылады. Олардың алдын ала протопластарын бөліп алады, белгілі жағдайда олар бір-бірімен қйылысады. Пайда болған сомалық будан жасушадан кейін регенерация арқылы будан өсімдіктер өсіп шығады. жүктеу/скачать 116.08 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|