Болатты балқыту өндірісіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары

203. Автоматтандыру, өндірістік дабыл және байланыс құралдары, бұғыттау құрылғылары монтаждау және пайдалану жобасына, нұсқауына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы энергетика, индустрия және сауда министрінің 2001 жылғы 7 тамыздағы № 192 бұйрығымен бекітілген Металлургия өнеркәсібінің кәсіпорындары мен ұйымдарына арналған жалпы қауіпсіздік ережесінің 5.4 бөлімінің және осы Талаптарға сәйкес болады.

204. Қондырғыларды жобалау кезінде жабдықты механикалық жөндеу тәсілдері қарастырылады. Қондырғыларды алдын ала байқау және жөндеу осы Талаптың 329 тармағының 1)-13) тармақшаларына сәйкес жүргізіледі.

205. Қондырғыларда жұмыс істеуге дайындау, жұмыс істеу және оны аяқтау тәртібі, ықтимал апаттық жағдайларды және бұл ретте қызмет көрсетуші тұлғаның іс-қимылын ескере отырып, технологиялық операциядарды жүргізу кезіндегі қауіпсіздік шаралары, сондай-ақ қож бен өндіріс қалдықтарын жинау кезіндегі қауіпсіздік шаралары технологиялық регламентпен реттеледі.

206. Технологиялық құбыр өткізгіштерді және бу эжекторлық сорғының коллекторын орнату, дайындау, монтаждау, жөндеу Қазақстан Республикасы энергетика, индустрия және сауда министрінің 2001 жылғы 7 тамыздағы № 237 бұйрығымен бекітілген Металлургия өнеркәсібінің кәсіпорындары мен ұйымдарына арналған жалпы қауіпсіздік Талаптың 5.6 бөліміне сәйкес болады.

Өндіріс кәсіпорындарында аргон (азот) мен аргонның (азоттың) цех магистральдері болмаған жағдайда баллондардағы газ тәріздес аргонды (азотты) пайдалануға жол беріледі.

Аргонды (азотты) бір орталықтан беру үшін аргонның оны пайдалану орындарына беретін жерлерде бөлу құрылғысы (рампасы) орнатылады.

Баллондарды қауіпсіз тасымалдау және пайдалану тәсілдері Қысыммен жұмыс істейтін ыдыстарды орнату және қауіпсіз пайдалану талаптарына сәйкес болады.

Аргон (азот) пайдалану учаскелерінде шұңқырлар, шұңқыршақтар, сыйымдылықтар болған жағдайда оларға жұмысшыларды жіберу тәртібі технологиялық регламентте анықталады.

207. Сұйық металдың сынамаларын алу және температурасын өлшеу қашықтықтан басқарылатын арнайы құрылғымен жүзеге асырылады. Құрылғы уақытша жұмыс істемеген жағдайда бұл операцияларды технологиялық регламентке сәйкес жүргізуге болады.

208. Жұмыс газы маймен бірге байланыста болатын гидрожүйедегі жұмыс газында ең жоғарғы шекті оттегі болуы белгіленеді.

209. Ферроқорытпалар мен өздігінен жүк түсіретін контейнерлер мен пневмобастырмалатқышқа тиелетін және сұйық металға кіретін басқа да ұнтақты материалдар кептірілген болады.

210. Ожауды толтыру биіктігі мен қоспалардың жалпы мөлшері пештен тыс өңдеу кезінде металл мен қождың шашылуын болдырмайды.

211. Сұйық металды газбен үрлеу қондырғылары: газ құбырөткізгіштерінің жіберу тиегі арматурасымен, газды бақылау және жұмсау аспаптарымен, дабыл және байланыс құралдарымен жабдықталады.

212. (Аргон, азот, табиғи газ) газ өткізгіштері жылумен сәулелену әсерінен жылуды оқшаулауы және сұйық металл мен қождың шашырандысынан және метханикалық зақымданудан қорғалады.

213. Газ өткізгіштердегі үрлегенге дейінгі газдың қысымы жобадағы ең төменгі шектен төмен болмайды.

214. Сұйық металды газбен үрлеуге арналған фурмалар кәсіпорынның техникалық басшысы бекіткен нұсқауда реттелетін температураға дейін кептіріледі және қыздырылады.

215. Қышқылдандырғыштар мен учаскеге қосылатын сұйық металл үрлемелерін жеткізу конвейерлік көлікпен немесе контейнерлерде жүзеге асырылады.

216. Сұйық металды үрлеу режимі, қосынды қышқылдандырғыштардың қоспасы, салқындатылған элементті жіберу, фурмалар мен салқындатқыш элементтерді қауіпсіз ауыстыру тәсілдері технологиялық регламентте қарастырылады.

217. Түпкі үрлеу фурмаларының құрылымы олардың ожаудың түбіне берік және тығыз бекітілуін қамтамасыз етеді және сұйық металдың ағып кету мүмкіндігін болдырмайды.

Барлық бұранда, кілтек және бекітпе қосқыштар өздігінен жылжудан және ажыратылудан сақталады.

Үрлеу фурмаларын бекітуге арналған бекітпелер мен бұрандалардың жай-күйі мерзім сайын тексеріледі.

218. Табиғи газды балқыманы қабылдауға арналған ожауға бермес бұрын пайдаланған жағдайда түпті фурмалар арқылы газдың ағу жылдамдығы немесе қысымның шамасы ожауда газдың жиналуын болдырмайды және технологиялық регламентпен реттеледі.

Түпкі фурмадан ағатын табиғи газ фурмадан үздіксіз ағатын жанғыш алау болып табылады.

219. Үрлеу кезіндегі газдың қысымы ожаудағы сұйық металдың ферростатикалық қысымынан артық болады және металл мен шлактың шалпылдауын болдырмайды.

220. Балқымаларды шығару кезіндегі фурмалардағы газдың қысымының арту жылдамдығы сұйық металдың үрлеу фурмаларына өтуін болдырмайды және кәсіпорынның техникалық басшысы бекіткен технологиялық регламентте қарастырылады.

221. Үлестік ваккумдау қондырғылары олардың жай-күйін мнемокестеде тіркей отыра, қауіпсіз режимдерде тетіктердің жұмыс істеуін және бақылау өлшемдерінің жобалау (тиісті) мәндерінен ауытқуы кезінде олардың жұмыстарының автоматты түрде өшірілуін қамтамасыз ететін басқару жүйесімен жабдықталады.

222. Болат тасығыштардың орнын ауыстыру және ваккумдық камераның жылжымалы платформасының тетіктері ваккумдық камераның сорғы келтеқұбырының бүйіржақтары болат тасығышта орнатылған болат құю ожауларының деңгейінде немесе жоғары ернеуінен төмен болған кезде болат тасығыштың орнын ауыстыру тетігінің іске қосылу мүмкіндігін болдырмайтын бұғаттағышы болады.

223. Жылжымалы платформаның орнын ауыстыру тетігі ваккумдық камерадағы қысым атмосфералық қысымнан төмен болған жағдайда сұйық металдан сорғы келтеқұбырының шығуын болдырмайтын бұғаттау жүйесімен жабдықталады.

224. Қондырғы тетіктерінің қоректендіргіш көздерінің сызбасында:

1) газ салқындатқыш арқылы су шығының (тармақтарының) жобадағы ең төменгі шектен төмендеген;

2) газды салқындату жүйесіндегі резервтік сорғының ақаулығы;

3) газ салқындатқышта су пайда болған жағдайда қондырғылардың іске қосылу мүмкіндігін болдырмайтын бұғаттағыштар қарастырылады.

225. Газ салқындатқышты өшіру вакуумдық камераны салқындатқаннан кейін жүзеге асырылады. Салқындату температурасы түзілетін конденсаттың тұтану теспературасынан төмен болады.

226. Газ салқындатқышты тозаңнан (конденсаттан) тазарту вакуумдау аяқталғаннан және вакуумдық камераны азотпен толтырғаннан кейін жүргізіледі.

227. Салқындату жүйесі тармақ және автоматты түрде тиісті салқындату өлшемдерінің бұзылуы туралы жарық және дыбыстық белгі беретін және қондырғы тетіктерінің қоректендіру көздерін өшіретін су температурасы бергіштермен жабдықталады.

Салқындату жүйесіндегі су беру апаттық тоқтаған жағдайда резервтік сумен жабдықтау қарастырылады.

228. Вакуумдық камераның қайта футерленген келтеқұбыры кептіріледі және технологиялық регламентте белгіленген жұмыс температурасына дейін қыздырылады.

Вакуумдық камераның келтеқұбырын түсіру жылдамдығы ыңғайлы және шлак қабаты арқылы және вакуумды зақымдамай шлакбөлгіштің (оның балқуынсыз) өтуі үшін жеткілікті болады.

229. Ферроқорытпаларды үлестік вакуумдау учаскесіне беру контейнерлерде немесе конвейерлік көлікпен жүзеге асырылады.

230. Вакуумдық камераны герметизациялау бойынша жұмыстарды өндіру:

1) келтеқұбырды құмды тығынға орнатқаннан және вакуумдық камераны азотпен немесе атмосфералық қысымға дейінгі аргонмен толтырғаннан кейін;

2) электрлік басқару сызбасын вакуумдық камераның орнын ауыстыру және айналдыру тетіктерімен және қондырғыны қауіпсіз пайдалануға жауапты тұлғада бирка-кілт болған жағдайда бөлшектегеннен кейін жүргізіледі.

231. Бу эжекторлық сорғымен электрлік басқару сызбасында:

1) будың қысымы мен температурасы жобада белгіленгеннен артқан кезде;

2) салқындатқыш судың температурасы жобада белгіленнен артқан кезде;

3) электроэнергия беру тоқтаған жағдайда;

4) құбырөткізгіштер мен бу мен су арматураларының бүтіндігі бұзылған жағдайда оны тоқтатуды қамтамасыз ететін бұғаттау жүйесі қарастырылады.

232. Вакуумдық камераның электрлік бөлшектерін орнату және пайдалану электр қондырғыларын орнату, тұтынушылардың электр қондырғыларын техникалық пайдалану және электр қондырғыларын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік техникасы талаптарына сәйкес болады.

233. Электр жылытқыштың графиттік электродтарын ауыстыру:

1) вакуумдау, вакуумдық камераны азотпен немесе аргонмен үрлегеннен және келтеқұбырды құмды тығынға орнатқаннан кейін;

2) электрлік басқару сызбасын вакуумдық камераның орнын ауыстыру және электрлік жылыту механизмдерімен және қондырғыны қауіпсіз пайдалануға жауапты тұлғада бирка-кілт болған жағдайда бөлшектегеннен кейін жүргізіледі.

234. Үлестік вакуумдау қондырғылары шығын газдарын, оның ішінде көміртегі оксидін толықтай жағуға арналған құрылғылармен жабдықталады.

235. Циркуляциялық вакуумдау қондырғыларына осы Талаптың 173 тармағы, 213 тармағы 2) тармақшалары, 225-232 тармақтары қолданылады.

236. Циркуляциялық вакуумдау қондырғылары олардың жай-күйін мнемокестеде тіркей отыра, қауіпсіз режимдерде тетіктердің жұмыс істеуін және бақылау өлшемдерінің жобалау мәндерінен ауытқуы кезінде олардың жұмыстарының автоматты түрде өшірілуін қамтамасыз ететін басқару жүйесімен жабдықталады.

237. Болат тасығыштардың орнын ауыстыру және вакуумдық камераның жылжымалы платформасының тетіктері вакуумдық камераның сорғы келтеқұбырының бүйіржақтары болат тасығышта орнатылған болат құю ожауларының деңгейінде немесе жоғары ернеуінен төмен болған кезде болат тасығыштың орнын ауыстыру тетігінің іске қосылу мүмкіндігін болдырмайтын бұғаттағышы болады.

238. Вакуумдық камераның жылжымалы платформасының орнын ауыстыру немесе болат құю ожауларының орнын ауыстыру тетіктері вакуумдық камерадағы қысым атмосфералық қысымнан төмен болған жағдайда сұйық металдан түсірілген және бөлетін құбырлардың шығуын болдырмайтын бұғаттау жүйесімен жабдықталады.

239. Тасымалданатын газды (аргонды) түсірілген құбырға беру тоттанбайтын болаттан жасалған бірнеше құбырлардың көмегімен жүзеге асырылады және бітеліп қалған жағдайда тасымалданатын газдың беруді тоқтатуды болдырмауға арналған басқа құбырларға қарамастан, әрбір құбырда бөлек-бөлек реттеледі.

240. Қышқылдандырғыштар мен қосынды матреиалдарды сұйық металға кіргізу дірілнауасы бар вакуумдық шлюз арқылы жүзеге асырылады.

241. Сұйық металдың циркуляцияланған вакуумдау қондырғылары газ құбырөткізгіштерінің жіберу тиегінің арматурасымен, газды бақылау және олардың шығыны аспабымен жабдықталады.

242. Вакуумдық көміртексіздендіру мен ожаулық вакуумдау қондырғыларына осы Талаптың 172 тармағы 3)-5) тармақтары, 175 тармағы 9) тармақшасы қолданылады.

243. Вакуумдық көміртексіздендіру мен ожаулық вакуумдау қондырғылары олардың жай-күйін мнемокестеде тіркей отыра, қауіпсіз режимдерде тетіктердің жұмыс істеуін және бақылау өлшемдерінің жобалау (тиісті) мәндерінен ауытқуы кезінде олардың жұмыстарының автоматты түрде өшірілуін қамтамасыз ететін басқару жүйесімен жабдықталады.

244. Оттегі фурмасының орнын ауыстыру тетігіне осы Талаптың 170 тармағы 24) тармақшасы, 179 тармағы 1), 2) тармақшалары қолданылады.

245. Вакуумдық камераларды герметизациялау тәртібі кәсіпорынның бас инженері (техникалық басшысы) бекіткен нұсқаумен белгіленеді.

246. Қышқылдандырғыштар мен қосынды материалдарды вакуумдағы сұйық металмен ожауға салу құрылымы жүйедегі вакуумның сақталуын қамтамасыз ететін вакуумдық шлюз арқылы жүзеге асырылады.

247. Буэжекторлық сорғымен электрлік басқару сызбасына осы Талаптың 231 тармағы қолданылады.

248. Вакуумдық камералардың қақпақтары ашқан кезде бір жаққа қарай бағытталады.

Вакуумдық камераларда қайырмалы түрдегі қақпақтар болған жағдайда олардың өздігінен жабылуын болдырмайтын бұйымдармен жарақталады.

Камералардың қақпақтары жылудан оқшауланады.

249. Ожау астындағы вакуумдық камераның түбіне металл тұғырық орнатылады.

250. Вакуумдық тығын вакуумдау кезінде біртіндеп ашылады.

251. Ожаудан ожауғақұйылатын болат ағынын вакуумдау кезінде құюшыға арналған алаң ожаудың жағынан сүйеніштердің биіктігімен тұтас жылу оқшаулағыш қоршаумен жабдықталады. Алаңның екі жағынан көлбеу бұрышы 45° баспалдақ болады.

252. Вакуумдық сорғылардың бөлмелері ағынды-кермелеу желдеткішімен жабдықталады.

Вакуумдауға қатысы жоқ жабдықтарды сорғы бөлмесінде орналастыруға жол берілмейді.

253. Вакуумдық сорғылардың кермелеу құбыры қолданыстағы Талапта қарастырылған биіктікке шығарылады.

254. Ұнтақ тәріздес материалдарды сұйық металға үрлеу қондырғылары жіберу тиегінің арматурасымен, аргонды, ұнтақ тәріздес материал мен дабыл және байланыс құралдарының бақылау және олардың шығыны аспабымен жабдықталады.

255. Қондырғыға материалдарды жеткізу герметикалық және ылғал өткізбейтін өздігінен жүк түсіру контейнерлерінде жүзеге асырылады.

Контейнерлерде материалдың көрсеткіштері, оның таңбасы, шебердің тегі, оның қолы мен ұнтақты өндірген мерзімі бар белгі жабыстырылады.

256. Ұнтақ тәріздес материалдарды контейнерге тиеу механизацияланады және инерттік атмосферада жүргізіледі.

257. Пневмобастырмалатқышты тиеу кезіндегі ұнтақ тәріздес материалдардың мөлшері сұйық металды үрлеу үшін қажетті бір реттік нормадан аспайды.

258. Ұнтақ тәріздес материалдарды сұйық металға үрлеу бойынша операцияларды орындау реттілігі технологиялық регламентпен реттеледі.

259. Пневмобастырмалатқышқа ұнтақ тәріздес материалдарды тиемес бұрын аргонмен үрленеді.

260. Ұнтақ тәріздес материалдармен сұйық металды өңдеу процесі қашықтықтан басқарылады.

261. Мынадай жағдайларда:

1) ұнтақ тәріздес материалдарды беру жүйесінің герметикалығы бұзылған жағдайда;

2) пневмобастырмалатқыштағы қысымның жобада белгіленгеннен ең жоғары шекке артқан жағдайда;

3) фурма түтіктерін қайнатылған немесе бұзылған жағдайда;

4) ұнтақ тәріздес материалдарды үрлеу кезінде аргонды беру тоқтаған жағдайда;

5) фурманы көтергіш және түсіргіш тетігі істен шыққан жағдайда;

6) тозаң мен газды ұстау жүйесі істемеген жағдайда қондырғыда жұмыс істеуге жол берілмейді.

262. Ұнтақ тәріздес материалды пневмобастырмалатқыштан цех атмосферасына беру жолынан үрлеуге жол берілмейді.

263. Тиеу контейнері мен пневмобастырмалатқышты қосу құрылымы герметикаланады.

264. Сым мен ұнтақ тәріздес сымдар түріндегі қышқылдандырғыштар мен модификаторларды сұйық металға тарту механизацияланады.

265. Сымдарды орнату қондырғылары (трайб-аппараттар мен басқалары) тарту және түзету, тарту жылдамдығын реттеу және сым мен ұнтақ тәріздес материалдарды тарту жылдамдығын өлшеу тетіктерімен, сондай-ақ бағыттаушы құрылғылармен жабдықталады.

266. Сым мен ұнтақ тәріздес сымдар түріндегі қышқылдандырғыштар мен модификаторларды сұйық металға кіргізу жылдамдығы оның таңбасы мен құрамына байланысты технологиялық регламентте реттелуі және ожаудағы сұйық металдың үстінгі қабаттарында құрама қышқылдандырғыштар мен модификаторлардың балқуын, булануын болдырмайды.

267. Сым мен ұнтақ тәріздес сымдар түріндегі қышқылдандырғыштар мен модификаторларды технологиялық процеспен кіргізу қашықтықтан басқарылады.

268. Сымдар мен ұнтақ тәріздес сымдардың шықпыртылған орамдары бар додаларын пайдалануға жол берілмейді.

269. Сұйық металды кешенді өңдеу агрегаттары (пеш-ожау):

1) сұйық металды кешенді өңдеу агрегаттарына осы Талаптың 170 тармағы 1), 7), 8), 13), 14) – 22), 24), 26-29), 53), 57) тармақтары, 180 тармағы 1)-12) тармақтары, 198 тармағы 23) тармақшасы, 202-205, 207-215, 217-220, 255 тармақтары, 269 тармағы 1), 2) тармақтары қолданылады;

2) сұйық металды кешенді өңдеу агрегаттары олардың жай-күйін мнемокестеде тіркей отыра, қауіпсіз режимдерде тетіктердің жұмыс істеуін және бақылау өлшемдерінің жобалау (тиісті) мәндерінен ауытқуы кезінде олардың жұмыстарының автоматты түрде өшірілуін қамтамасыз ететін басқару жүйесімен жабдықталады;

3) сұйық металды кешенді өңдеу бойынша операцияларды орындау реттілігі кәсіпорынның технологиялық регламентпен реттеледі;

4) ожауларды сұйық металмен толтыру олардың үстінен 400 мм аспайтын деңгейге дейін жүргізіледі.

Сұйық металы бар ожауларды ожаудың үстінен кемінде 400 мм металл деңгейімен кешенді өңдеуге беруге жол берілмейді;

5) түпкі үрлеу фурмаларын ашуға қажетті газ (аргон) қысымының ең жоғарғы шамасы технологиялық регламентте қарастырылады;

6) болат тасығыштың орнын ауыстыру және сұйық металды кешенді өңдеу агрегатының төбесінің көтергіш тетіктерінің электрод ернеулерінің болат тасығышта орнатылған, болат құю ожауларының деңгейінде немесе үстінгі жиегінен төмен болған, сондай-ақ ожау қақпағын (төбесін) көтерген жағдайда болат тасығыштың орнын ауыстыру тетігінің іске қосылу мүмкіндігін болдырмайтын бұғаттағышы болады;

7) қалдық газдарды жою жүйесі ожаудың қақпағынан газдың түсуін болдырмайды;

8) қақпақты (төбені) түсіру ожауды жылжыту тетігімен бұғатталған болады;

9) қайта өңдеу кезінде сусымалы материалдарды, қышқылдандырғыштар мен қосынды материалдарды сұйық металға беру механизацияланады және автоматтандырылады.

271. Радиоактивтік препараттарды белгілеу тәсілдері мен тәртібі алдын ала әзірленіп, технологиялық регламентпен бекітеді.

272. Радиоактивтік изотоптарды іріктеу және белгілеу жөндеу кезінде салынған заттардың белсенділігі нормадан аспайтындай қызмет уақыты мен белгілеу орнын ескере отырып жүргізіледі.

Радиоактивтік изотоптың жартылай ыдырау мерзімі өткенге дейін белгілеу орындарына жөндеу жұмыстарын жүргізу қажет болған жағдайда арнайы қорғаныс шаралары мен құралдары (қорғаныс экрандары, препараттарды шығару манипуляторлары мен тағы басқалары) қолданылады.

273. Радиоактивтік препараттарды белгілеу орындарынан сыртқы радиоактивтік сәулелердің барлық ықтимал әдістері тиісті мөлшер өлшегіш аспаптармен бақыланады.

274. Жұмыс орындарындағы радиация деңгейі рұқсат берілген норма шегінде болады.

275. Радиоактивтік изотоптардың жұмыс орындарында болуына және сақталуына жол берілмейді.

21. Отқа төзімді заттарды сақтау және жеткізу
276. Отқа төзімді бұйымдар мен материалдар (пештер мен ожауларды жөндеуге арналған кірпіш, сифондық керек-жарақ, ожауларға арналған стақандар, бекіткіштерге арналған тығындар, шиберлік бекітпелер, магнезит және доломит) арнайы жабық қоймаларда сақталады.

Ашық алаңдарда отқа төзімді заттарды тек қана контейнерлерде сақтауға жол беріледі.

277. Отқа төзімді заттарды қоймада түсіру және оларды цех ғимаратына және жөндеу орындарына жеткізу механизацияланады.

278. Отқа төзімді заттарды цехтарда ағымдағы шығындар үшін жинау отқа төзімді заттарды пайдалану орындарына жақын орналасқан арнайы бөлінген орындарда жүргізіледі.

279. Отқа төзімді заттар мен құю алаңдарының жабдықтарын жинауға жол берілмейді.

280. Отқа төзімді заттарды жинау тегіс алаңдарда жүргізіледі. Қатарлардың биіктігі 1,5 м аспауы қажет, олардың арасындағы ені кемінде 1 м болады.

Отқа төзімді заттары бар контейнерлері екі қатардан аспайтындай етіп жиналады.

Сифондық керек-жарақ арнайы стеллаждарда сақталады.

281. Отқа төзімді заттарды мартен пешінің жұмыс алаңында сақтауға қандай да бір пештердің кезекті жөндеуге арналған қажеттіліктен аспайтын мөлшерде рұқсат етіледі.

Отқа төзімді заттарды алмалы-салмалы құрылғыларға жақын сақтауға жол берілмейді.

Ожауларды, науаларды және пештердің қақпақтарын жөндеуге арналған отқа төзімді заттарды тұйық аралықтардағы жұмыс алаңдарында сақтауға жол беріледі.

282. Отқа төзімді заттарды 1-2 жөндеу қажеттілігінен аспайтын мөлшерде конверторлық цехта сақтауға жол беріледі.

283. Кірпішті автотиеуіштермен орнын ауыстыру кезінде кірпіш пакеттері астарға, ал дара кірпіш ашалы қарпығыштарды өткізу мүмкіндігін қамтамасыз ететін тұғырықтарға төселеді.

Автотиеуіштердің цехтың ішіндегі қозғалысы кезіндегі жылдамдығы 4 км/сағ аспайды.

Отқа төзімді заттарды төсеу жүргізушіге орын ауыстыру жолының көрінуі қамтамасыз етіледі.

22. Сауытқорамдарды майлауға арналған материалдарды сақтау
284. Шайыр сақтау және шайыр қайнату аумағына шайыр қайнату процесіне қатысы жоқ тұлғалардың кіруіне жол берілмейді.

Шайыр сақтау және шайыр қайнату аумағында «Бөгде адамдарға кіруге болмайды» деген жазуы бар ескерту плакаттар ілінеді.

Төгілген шайыр дереу жиналады.

285. Шайырды түсіру бекетінде шайырларды теміржол цистерналарында қыздыруға арналған бу жеткізгіштері мен цистернаға баратын алмалы-салмалы өткелі бар алаңы болады.

286. Шайыр қайнату және майлау материалдарын сақтау ғимараттары жанбайтын материалдан салынады. Осы ғимараттарда темекі шегуге және ашық отты пайдалануға болмайды.

287. Шайыр қайнату және майлау материалдарын сақтау ғимараттарының жылу беру жүйесі су және бу арқылы жүргізіледі.

288. Майлау материалдарын сақтауға және шайыр қайнатуға арналған бактар (сыйымдылықтар) тарту құбырларымен және байқау люктерімен жабдықталады. Бактардың үстінгі люктері оларға оқыс ұшқындардың түсуін болдырмас үшін жабық болады.

289. Шайыр қайнату бактары мен шайыр өткізгіштер отқа төзімді материалдармен жылудан оқшауланады. Бактардағы (сыйымдылықтардағы) мазуттарды қыздыру үшін бу иіртүтіктер қолданылады.

290. Бактарды қайнатуға арналған шайырлармен толтыру механизацияланады. Шайырларды пайдалану орындарына беру құбырөткізгіштер бойынша жүргізіледі.

291. Бактарды (сыйымдылықтарды) тазалау және байқау үшін қарау люктері мен бактардың ішкі қабырғалары қапсырмалармен жабдықталады.

292. Майлау материалдарына арналған бактарды (сыйымдылықтарды) және шайыр қайнатуға арналған бактарды қарау жылына кемінде бір рет, ал байқау люктері мен шайыр қайнатуға арналған бактардың тарту құбырларын қарау және тазалау күн сайын жүргізіледі.

293. Мазут немесе шайырлардың бактарына жұмысшылар бактарды құбырөткізгіштерден өшіргеннен, босатылғаннан, буландырғаннан, желдетілгеннен және олардағы ауаның құрамында зиянды заттардың болуын талдағаннан кейін қол жеткізулері мүмкін.

Жұмысшылар бактарда болған жағдайда барлық люктер ашық болады.

Егер люктерді ашу кезінде бактарды желдету қамтамасыз етілмесе, онда жасанды желдету қолданылады.

Қызмет көрсетуші тұлға жұмыс істеген кезде бактың ішінде жарық беру үшін жарылысқа қауіпсіз шамдар қолданылады. Шамдарды қосу және өшіру бактың сыртынан жүзеге асырылады.

23. Шлак аулалары, термосоққы әдісімен шлакты алғаш өңдеу бөлімшесі, шлактарды түйіршектеу
294. Шлак аулалары:

1) қайта жарақталатын шлак аулалары қызметтік және тұрмыстық бөлмелерден алшақ аумақтарда, сондай-ақ тротуарлар мен өту жолдарында орналастырылады;

2) шлактасығыштың лафеті ожауды аударғанға дейін оның аударылып кетуін болдырмайтын бұйыммен бекітіледі;

3) теміржол бойымен шлак ауласында ені кемінде 1 м еркін өткел болады;

4) шлак ауласына кіретін жерде шлак ауласындағы жұмыс үшін жауапты тұлға қосатын жасыл және қызыл түсті шамдары бар жарық дабылы орнатылады;

5) шлау ауласындағы теміржол көлігі қозғалысының жылдамдығы

4 км/сағ аспайды;

6) шлактасығыштар автотіркемемен және белгілі бір шекке жеткен кезде ожау аударғышын тоқтататын шектегішпен жабдықталады;

7) шлактасығыштарды шлак аударғыш фронтына орнатқаннан кейін локомотив шлак ауласынан алынады;

8) шлак ожауларын аударғаннан кейін суытылған шлак қыртысы басылып, сондай-ақ шлак шұңқырында ылғалдың болмауын тексеріледі;

9) шлак ожауларын аудару алдында қатты дыбыс белгілері беріледі, бұдан кейін барлық жұмысшылар тасаланып, ал кран қауіпсіз орынға шығарылады;

10) сұйық шлакты шлак шұңқырына құю біркелкі ағыспен жүргізіледі.

Екі қатар тұрған ожауды бір мезгілде аударуға жол берілмейді;

11) шлак шұңқырларының қабырғалары ыстыққа төзімді бетондардан және жасалуы және металл тақтамен қапталған болады;

12) шлак ожауларын аударғышпен басқару қашықтықтан жүргізіледі және басқару бекетінен жүргізіледі;

13) шлак ожауларының аударғыштарын басқару бекеттері жанбайтын материалдардан жасалады. Аударғыштарға арналған ожаулар басқару бекетінен 10 м жақын емес орналасады. Пульттердің байқау жіктері оларға шлак шашырандысының түсуінен қорғалады;

14) электр кабельдерінің аудару құрылғыларының жетегімен қосындысы штепсел қосқыш жалғастырғышымен жүзеге асырылады. Кабельдің ұшын ашық қысқышқа немесе ұяшықтарға қосуға жол берілмейді;

15) суық және қоңыр салқын маусымда жұмысшылардың демалуы және жылынуы үшін шлак ауласында жылу беру бөлмесі болады.

295. Термосоққы әдісімен шлакты алғаш өңдеу бөлімшесі:

1) шлакты алғаш өңдеу бөлімшесіне (бұдан әрі-ШАӨБ) осы Талаптың 294 тармағы 2), 3), 5) 7), 10)-15) тармақшалары қолданылады. Шлак ауласында шлакты алғаш өңдеумен байланысты (әзірлеумен) жұмыстарды жүргізу кезінде осы Талаптың 295 тармақтары қолданылады;

2) шлак алғаш барлық жағынан өңдеу бөлімшесі көліктің кіруі үшін ойықтардан басқасы қоршалған болады. Қоршаулардың құрылымы мен биіктігі бөлімшеден шлактың лақтырындысын болдырмайды.

Шлакты алғаш өңдеу бөлімшесінен қызметтік және тұрмыстық бөлімшелерге дейінгі, тротуарлар мен өту жолдарының қауіпсіз қашықтығы кемінде 50 м болады және жобада анықталады;

3) шлакты ағызу және құю үшін кемінде екі секция болады. Шлак құю және оның әзірлемесі кезекпен жүргізіледі. Бір мезгілде бір секцияда шлакты ағызуға және құюға жол берілмейді;

4) шлак траншеялары технологиялық және беткі суларды бөлу үшін дренаж жүйесімен жабдықталады және оларға жердегі сулардың өтуінен қорғалады.

Шлак траншеяларындағы дренаждың жұмыс қабілеті аталған сулардың толық бөлінуін қамтамасыз етеді және мерзім сайын технологиялық регламентпен белгіленген мерзімде тексеріледі;

5) сумен салқындату жүйесінің шашыранды құрылғысының құрылымы шлак бетіне судың біркелкі шашырауын қамтамасыз етеді. Шлак құйылмаған жерлерді сумен суаруға жол берілмейді;

6) сұйық және қатып қалған шлагы бар ожаулардың аударғыштары шлак алаңының әр түрлі аймағында жүргізіледі;

7) шлакты алғаш өңдеу бөлімшесі жарық және жақсы естілетін дыбыс дабылдағышымен жабдықталады. Дабылдағыш шлак құйған барлық уақыт бойы қосылып тұрады;

8) шлак тостағандарын аудару үшін қашықтықтан басқарылатын және шлакты жылу сәулесінен қорғағышы бар, ашық ауада жұмыс істеуге арналған аралық крандарын пайдалануға жол беріледі;

9) шлак құюды басқару бекетінің байқау жіктері ыстыққа төзімді әйнекпен шыныланады;

10) шлак ожауларын шлак құю орындарында тасымалдау және аудару үшін автошлактасығыштарды пайдалану кезінде автошлактасығыштың шлак траншеясына құлауын болдырмайтын арнайы тұрақты қоршаулар (тіреулер) қарастырылады;

11) ШАӨБ пайдаланылатын автошлактасығыштардың құрылымында шлак тасымалдау және ағызу кезінде оның жүргізушінің кабинасына түсуін болдырмайтын құрылғы қарастырылады;

12) шлак ожауларын аудару алдында траншеядағы дымқыл орындарға судың толықтай булану үшін ыстық шлак төгіледі. Шлакты ылғал бетке төгуге жол берілмейді;

13) ожаудағы шлак қабаттарын басу механизацияланады. Қабаттарды қолмен басуға жол берілмейді;

14) шлакты ағызу және салқындату тәртібі, сондай-ақ шлак ожауларын тасымалдауға және аударуға арналған автошлактасығыштарды пайдалану кезіндегі қауіпсіздік шаралары технологиялық регламентте қарастырылады;

15) шлак ожауларынан төсеніштер мен шлак гарнисажын қағымдау механизацияланады;

16) шлакты экскаватормен, жүкшілермен, бульдозермен немесе басқа да машиналармен және тетіктермен дайындауға және тиеуге шлак ағызу орнынан кемінде 50 м қашықтықта рұқсат беріледі. Егер осы қашықтық 50 м кем болса, онда шлак құю жұмыстары тоқтатылып, қызмет көрсетуші тұлға арнайы бөлмеде болады;

17) шлак құю орнынан будың түсіне немесе қолайсыз ауа-райы жағдайларына байланысты бөлімшеде (траншеяда) көру мүмкіндігі бірден төмендеген жағдайда қосымша жарықтандыру іске қосылады. Егер бұдан кейін де жарық әлсіз болса, онда шлак құю жұмыстары тоқтатылады;

18) шлак ожаулары мен шлак салғыштарды әк еріткішпен бүрку үшін температура кемінде 200°С ыстық күйде болады.

296. Шлактарды түйіршектеу:

1) болат балқыту өндірісіндегі шлакты түйіршектеуді сумен, ығыстырылған ауамен немесе сумен және ығыстырылған ауамен бір мезгілде жүзеге асыруға болады;

2) түйіршіктеу қондырғыларының жұмыс режимі мен негізгі технологиялық өлшемдер (су мен ауаның қысымы және шығыны, түйіршіктеу бассейнінің тереңдігі және тағы басқалары) жобада анықталады және жобалау ұйымының келісімімен ғана өзгертіледі;

3) ғимараттың ішінде орнатылған түйіршіктеу қондырғылары буды толық жоюды қамтамасыз ететін аспирациялық жүйелермен жабдықталады;

4) кез келген түйіршіктеу, су беру, сығылған ауа немесе су мен сығылған ауа тәсілі кезінде шлак ожауларын аудару шлак құю орнынан кемінде 10 м қашықтықта орналасқан түйіршіктеу қондырғысының басқару пультінен қашықтықтан басқарылады.

Түйіршіктеу қондырғыларының пульттері отқа төзімді және бу мен шлак шашырандысынан қорғалған болады;

5) шлакты түйіршіктеу кезінде түйіршіктеу қондырғыларына қызмет көрсетумен байланысы жоқ тұлғалардың болуына және жүк көтергіш крандарды қондырғыға жақын қоюға, сондай-ақ маневрленген теміржол жұмыстарын жүргізуге жол берілмейді;

6) түйіршіктеу алдында ожаудағы шлак қабатын тесу механизацияланады;

7) түйіршіктелген шлакты тасымалдауға арналған теміржол жолдары су ағынын және төгілген шлактың қайтадан түйіршіктеу бассейніне немесе осы жолдардың бойында орналасқан ағынды орларға өтуін қамтамасыз ететін тартпалармен жабдықталады;

8) грейферлік шлак жинау крандары олардың қозғалысы кезінде белгі беруге арналған автоматты құрылғылармен жабдықталады;

9) түйіршіктеу бассейндері түйіршіктелген шлактың канализацияға түсу мүмкіндігін болдырмайтын бұйымдармен жарақталады;

10) құрамында металы бар шлакты түйіршіктеуге рұқсат етілмейді.

Түйіршіктеу үшін шлактың жарамдылығын маман анықтайды;

11) шлак құюды бастау туралы қызмет көрсетушіге ескерту үшін түйіршіктеу қондырғысы жарық, дыбыс дабылдағышымен жабдықталады;

12) түйіршіктеу қондырғысымен жұмыс істейтін тұлғалардың демалуы және жылынуы үшін тиісті бөлмелер беріледі.