13
ЦЕНТР РАЗВИТИЯ ТРУДОВЫХ РЕСУРСОВ
12-
сурет. Жасы бөлінісінде жұмыссыздар санының өзгеруі, адам
Ақпарат көзі: ҰСБ ҚР СЖжРА
Бұл ретте, салыстырмалы түрде алғанда, 2021
жылы жастар
арасындағы жұмыссыздық деңгейі бұрынғы деңгейде қалды (3,8%). Алайда
15-
28 жас аралығындағы жұмыссыз қазақстандық жастар санының азаюы
сол жастағы оқымайтын адамдар санының азаюымен бірге елдегі NEET
жастарының үлес салмағының 2020 жылғы 7,1% - дан 2021 жылы 6,9% - ға
дейін төмендеуіне ықпал етті. Абсолюттік мәнде NEET жастарының саны бір
жылда 12,1 мың адамға азайып, 234,5 мың адамды құрады. Сонымен қатар,
NEET жастарының жартысынан астамы (53%) республиканың оңтүстігінде
шоғырланған.
Аумақтық бөліністе 2021 жылы сан жағынан жұмыссыздардың басым
бөлігі халық тығыз орналасқан оңтүстік өңірлерде – Алматы қаласында (ел
бойынша жұмыссыздардың жалпы санының 12%), Алматы (11%) және
Түркістан (9%) облыстарында, ал ең азы Солтүстік
Қазақстан облысында
(3%) тіркелді.
Сонымен қатар, жұмыссыздықтың ең жоғары деңгейі (республикалық
деңгейден жоғары) Алматы қаласында (5,2%), Түркістан облысында (5,1%)
расталады, сондай-ақ Шымкент қаласында (5%) байқалады. Жұмыссыздық
деңгейі республикалық мәннен төмен өңірлерге Қарағанды облысы (4,5%),
14
ЦЕНТР РАЗВИТИЯ ТРУДОВЫХ РЕСУРСОВ
Нұр-сұлтан қаласы (4,6%), Ақтөбе, Алматы, ШҚО, Қостанай және Павлодар
облыстары (барлығы 4,8%) кіреді (13-сурет).
13-
сурет. ҚР өңірлері бойынша жұмыссыздық деңгейі
Ақпарат көзі: ҰСБ ҚР СЖжРА
Жұмыссыз халықтың
білім деңгейі туралы айтатын болсақ, бұл
құрылымда ерлер мен әйелдер арасында орта арнаулы білімі бар адамдар
басым. Сонымен қатар, бір жыл ішінде олар сәйкесінше 5 мың адамға және
13 мың адамға көбейді (14-сурет).
Сонымен қатар, жұмыссыз әйелдердің жалпы санында үлкен үлесі
жоғары білімі бар болып келеді (38%). Жоғары
білімі бар жұмыссыз ер
адамдар жұмыссыз ерлердің жалпы санының үштен бір бөлігін құрайды.
Өз кезегінде мектеп білімі бар жұмыссыз ерлер мен әйелдердің саны
жыл ішінде (екі топта да) 6000-ға азайды. Бұл, бір жағынан, жұмыссыз
азаматтардың жалпы біліктілік деңгейінің сапасын арттырса, екінші жағынан,
кадрларды,
атап айтқанда, орта арнаулы білімі барларды (үлесі өсті)
даярлау мәселелеріне назар аудартады.
15
ЦЕНТР РАЗВИТИЯ ТРУДОВЫХ РЕСУРСОВ
14-
сурет. Жынысы және білімі бойынша жұмыссыздар, мың адам
Ақпарат көзі: ҰСБ ҚР СЖжРА
Сондай-ақ жұмыссыздардың
жұмыс іздеу ұзақтығының динамикасы
да қызығушылық тудырады. Статистикалық мәліметтерге сәйкес, 1 айдан аз
жұмыс іздеушілердің үлесі айтарлықтай төмендеді – 2019 жылғы 27%-дан
2021 жылы 18%-ға дейін. Сонымен қатар, 3 жыл ішінде 30-дан 90 күнге дейін
жұмыс іздеп жүрген жұмыссыздардың үлесі артты (15-сурет). Бұл, ең
алдымен, пандемия кезіндегі карантинге байланысты болуы мүмкін, бұл
кезде адамдардың жұмысында шектеулер болған кезде, соның ішінде
кәсіпорындардың жұмысы орташа есеппен 1-3 айға тоқтатылады.
Сонымен қатар,
республика бойынша тіркелген жұмыссыздық
деңгейі 2021 жылдың қорытындысы бойынша жұмыспен қамту органдарына
жүгінген 1,7% немесе 153,1 мың адамды құрады. Өз кезегінде тіркелген
жұмыссыздықтың ең жоғары деңгейі Қызылорда, Жамбыл (екеуі де 3,7%),
БҚО (3,6%) және Түркістан (2,8%) облыстарында тіркелді (16-сурет).
16
ЦЕНТР РАЗВИТИЯ ТРУДОВЫХ РЕСУРСОВ
15-
сурет. Жұмыс іздеу ұзақтығы бойынша жұмыссыз халық %
Ақпарат көзі: ҰСБ ҚР СЖжРА
16-
сурет. 2021 жылдың соңында өңірлер бойынша тіркелген
жұмыссыздық
Ақпарат көзі: ҰСБ ҚР СЖжРА
Тіркелген жұмыссыздық деңгейі мен елдегі жалпы жұмыссыздық деңгейі
арасындағы айтарлықтай айырмашылық әртүрлі факторлардың әсерінен
17
ЦЕНТР РАЗВИТИЯ ТРУДОВЫХ РЕСУРСОВ
жұмыссыз ретінде тіркелмеген (тіркелмеген) халықтың бір бөлігінің әлі де
бар екенін көрсетеді.
Достарыңызбен бөлісу: