- әдебиеттерге тапсырыс және ақпараттар
алмасуға іздеу мақсатында
телебайланыс және локалдық байланыспен қамтамсыз ету;
- ақпараттық массивтерді баспа басылымдары,
магниттік ленталар,
дискеттер түрінде қол жетімді болуын қамтамасыз ету.
Іздеу тауып шығару мәселесін кибернетика саласының ғалымы - Норбрт
Виннер ойлап тапқан.
Жүйе дегеніміз – ол бірнеше элементтен тұратын,
бір міндет, мақсатқа
қалыптасқан құрал.
Автоматтандырылған іздеу жүйелерінің бӛлімдері:
1. Техника, компъютерлер, есептеу машинкалары.
2. Қолданбалы бағдарламалар.
Іздеу жүйесінің негізгі элементтері:
1. Ақпараттың массиві. Массив – жиынтық.
Ақпараттық массивке
қойылатын талаптар, жүйенің негізгі мақсатына қойып сақтайды.
Массивті толықтырады.
2. Мамандар.
3. Ақпараттық ізденіс тілі. Кез-келген жүйеде жасанды тіл болады.
Жасанды тілде дәстүрлі түрге келмейтін түрлері бар: синоним, омоним,
антоним. Дәстүрлі тілде әрбір уақытта ӛзгеріп тұрады.
Тілдерді үш топқа бӛлуге болады:
1. Жіктік таблицамен жасалған тіл – ББК, УДК.
2. Пәндік таблицамен тақырыптық тіл (Язык предметных рубрик), сӛздік
ретінде ГОСНТИ.
3. Дискрипторлық тіл (сипаттама жасау). Дискрипторлық тілде сӛздік пен
кілттік сӛздер құжаттарды жан-жақтан кӛрсетеді.
Арнайы жасалған
логика, лингивистикалық сӛздікті қолданамыз (тезаурус). XX ғасырда
ағылшын маманы Роджед ағылшын тілінің сӛздерінің тезаурусын
шығарды.
4. Тезаурусты қалыптастыру әдістері:
5. Лингивистикалық сӛздерді жинау;
6. Синоним ретіндегі сӛздерді бірігіп қою;
7.
Дискриптор таңдап алу;
8. Графикалық кесте жасау;
9. Дискрипторлық сӛздікті жинап шығару.
Достарыңызбен бөлісу: