ДӘрістер кешені пәні –«Жалпы гигиена»

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1. 
   Аурухана гигиенасының мақсаттары мен міндеттерін атаңыз.
   
2. 
   ЕПМ жоспарлану жүйесіне сипаттама беріңіз.
   
3. 
   Аурухананың негізгі құрылымдық бөлімдерін атаңыз.
   
4. 
   АІИ алдын алуға қандай шаралар жүргізіледі?
   

№12

Әскери бөлімдер мен бөлімшелер әскери қалашықтарда орналасады.

Қорғаныс министрлігінің құрылыстық нормаларына сай тұрақты әскери қалашықтар жоспарланып, құрылады.

Әскери қалашық бірнеше жер аймақтарынан біріктіріліп, жеке құрамның арнайы дайындықтан өтуіне қажет жағдайдан құралған. Бұл қалашықта әскери қызметкерлер өз жанұя мүшелерімен бірге тұрады.

Жалпы тұрғындардың санына қарай әскери қалашықтар былай бөлінеді:

• 
  ірі қалашық - халық саны 10000-нан астам;
  
• 
  үлкен қалашық - халық саны 3000-10000 аралығында;
  
• 
  орта қалашық - 1000-3000 аралығында;
  
• 
  кіші қалашық - 1000 адамға дейін.
  

Аймақты таңдар кезінде тұрғындардың талаптарына сәйкестігін, жаңадан соғылатын, соғылған, жөнделетін қалашықтың коммуналдық қызмет көрсетуін ескерген жөн. Оған қоса су, жылу, электр ресурстарының шығындарын есептеу қажет.

Әскери қалашықтың аумағы келесі аймақтардан тұрады:

Казармалық - келісім-шарт және шақыртуға байланысты және арнайы дайындықтан өтуге келген сержанттар мен жауынгерлерді пәтермен қамтамасыз ету;

Қару мен техниканы сақтау орны - сақтауға, жөндеуге, бронетанкілердің, автокөліктердің, арнайы техника мен қаруларды толық және ағымды жөндеуден өткізу;

Тұрғын – келісім-шартпен келгендерді, жанұясымен тұратындарды, офицерлер мен прапорщиктерді пәтермен қамтамасыз ету;

- негізгі байланыстар

- қосымша байланыстар

Шаруашылық аймақ - коммуналдық тұрғыдан қажет заттардың сақталатын орны.

Жинау орны - әскери қалашық тұрғындарына қажет заттардың сақталатын орны.

Казармалық аймақтың құрамына келесі негізі ұйымдар кіреді:

-штаб, оқу корпустары, казарма, жауынгерлерге және офицерлерге арналған асханалар, әскери бөлім клубы, спорт кешені, медициналық тірек, тұрмыстық құралдармен қамтамасыз ететін әскери комбинат, жауынгерлік шайханасы және дүкен, қарауыл және бақылау бөлімдері, спорт алаңдары.

Барлық тұрғын топтарының денсаулығы, әлеуметтік жағдайы, демалуы тұрғын үйдің дұрыс соғылуына тікелей байланысты.

Казармаларды жоспарлау кезіндегі негізгі қойылатын гигиеналық талаптар: тұрғын және қоймалардың қажетті көлемінің болуы және олардың дұрыс, қолайлы орналасуы, тұрмыстық қажеттіліктермен қамтамасыз етілуі және т.б.

Казармаларды жылыту мақсатында орталық сумен жылыту құрылғыларын қолдану қажет. Қалыпты температуралық жағдай адамды салқындаудан туындайтын аурулардан сақтайтынын ескеру қажет.

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалпы гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1.Әскери қалашық аумағына гигиеналық сипаттама беріңіз.

2. Далалық және әскери гигиенаға сипаттама беріңіз.

3.Соғыс уақытында санитарлы-гигиеналық шараларды ұйымдастырудың негіздері қандай?

№13

Табиғи жарықтың негізгі бір кемшілігі, ауа-райының өзгеруіне байланысты. Оған қоса жарықтық климат әр жерде әр түрлі. Табиғи жарықтандыруды қалыптастыру үшін жарықты-техникалық және геометриялық әдістер қолданады.

Қоқыс контейнерлері бетондалған аймақта орналасып, 3/2 көлемде толғанда қоқыстан тазалануы қажет. Аптасына 1 рет контейнерлер жуылып, залалсыздандырылады.

• 
  елді мекен ішінде,
  
• 
  олардан тыс уақытша әскери далалы жерде,
  
• 
  аралас аймақтарда.
  

Әскери бөлімше қолайсыз метеорологиялық факторлардан қорғалған және арнайы топ үшін қолайлы тұрмыс жағдай жасалған жерде орналасады. Бұған қоса казармалық ғимараттарын соғу кезіндегі ауыр жұмыс қажеттілігі болады.

Санитарлық-эпидемиологиялық сараптау кезінде мыналарды анықтау қажет:

-тұрғын үйлердің көлемін, санитарлық жағдайын және пәтерлерге бөлу мүмкіндігін анықтау;

-су көздерінің болуы, олардың санитарлық-топографиялық және эпидемиологиялық мінездемесін, санитарлық- техникалық жағдайын, сапасын анықтау.

- канализацияның болуы, қазбалы әжетханалардың болуы, қоқыс тастайтын контейнерлердің, ыдыстардың жеткіліктілігі анықталады;

- аумақтың санитарлық жағдайын;

-тұрғындар арасындағы жұқпалы аурулардың жиілігі, кеміргіштер арасындағы эпизоотия, табиғи ошақты аурулар;

-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізетін жергілікті мекемелердің болуы ( санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармалары, жұқпалы аурулар ауруханасы, моншалар, кір жуатын бөлме, санитарлық тексеруден өткізу бөлмесі және т.б.);

Елді мекен жоқ жерде әскери топты далалы жерде орналастыру.

Уақытша әскери топты далалы жерде орыналастыратын орынды таңдау гигиеналық тұрғыдан маңызды.

Еңбек атқарылатын жағдайына және сипатына байланысты адамға жақсы немесе кері әсер етуі мүмкін. Еңбек процессінің факторлары былай бөлінеді: еңбек түрі мен құрылымы, ауырлығы мен қарқындылығы, еңбек тәртібі, еңбек құралы мен адам байланысының сипаты және оның сыртқы жағдайы.

- адам ағзасына қоршаған ортаның химиялық, физикалық, биологиялық факторларының әсер етуін зерттеу;

- өндірістік ортаның, әскери техника нысандарының гигиеналық нормативтерін анықтау;

- еңбек тәртібін және демалысты жүйелі ұйымдастыру үшін өндірістік процестерді зерттеу.

-адамдарды аралық және соңғы өнім қалдықтарының зиянды әсерін анықтау мақсатында және оның теріс әсерінен адамдарды қорғау мақсатында өндірістік процестерді зерттеу;

-кәсіптік аурулардың алдын-алуға және жұмыс жағдайын жақсартуға бағытталған санитарлық және гигиеналық шараларды анықтау;

- әскери адамдардың денсаулық жағдайын, жалпы аурушаңдығын, кәсіби патологияларын, физикалық дамуын зерттеу;

ІV. Иллюстрациялы материалдар: слайдтар.

V.Әдебиет:

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Тамақтану гигиенасы. Алматы, 2007., 144 б.

2. Неменко Б.А., Оспанова Г.К. Балалар мен жасөспірімдер гигиенасы. Алматы, 1997. – 29 б.

3. Неменко Б.А. Коммуналдық гигиена. Алматы. 2004. – 277 б.

4. Гигиена: Жоғарғы оқу орындарына арналған оқулық / У.И.Кенесариев және т.б. – Алматы: 2010ж. – 656 б.

5. Торгаутов, Б.К. Жалпы гигиена: оқулық. –Шымкент: «Нұрдана –LTD», 2011. -432 бет.

6. Бектұрғанов Р.С. Жалпы гигиена пәнінен тәжірибелік сабақтарға арналған нұсқаулық. - Шымкент, 2010.

Қосымша:

1. Габелев А. Неке гигиенасы: монография. –Алматы, 1992.

2. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : Учебник-М.: Медицина, 2001-384с.

3. Беляков В.Д. Жук Е.Г: Военная гигиена и эпидемиология -М. Медицина, 1988.

4.Трушкина Л.Ю Гигиена и экология человека: учебное пособие.4- е изд М: Проспект,2006

5.Крымская И.Г.Гигиена и основы экологии человека : учебное пособие Ростов на Дону

6.Шарманов Т.Ш.Йодный дефицит в Казахстане: состояние проблемы и пути решение : Астана, 2008

7.Барановский А.Ю.Болезни нарушение питания. Лечение и профилактика: Наука и техника , 2007

1. Гигиена / Под ред.акад.РАМН Г.И.Румянцева. – М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000-608с.

2. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., и др. Гигиена и основы экологии человекав., 4-е исп. и доп.- Ростов- на Дону «Феникс», 2008-415с.

3. Гончарук Е.И. и др. Общая гигина: пропедевтика гигиены. – 2-е изд., перераб. И доп.- К.: Вища шк., 1999-652с.

1.Голубев В.В.и др. Практикум по основам педиатрии и гигиены детей дошкольного возраста.- М.: Издательский центр «Академия».2000.-200с.

2.Коммунальная гигиена/ Под.ред. К.И.Акулова, К.А.Буштуевой.-М.: Медицина,2001-607с.

3.Королев А.А. Гигиена питания.- М-.: Издательский Центр «Академия».2006-528с.

4.Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков: Учебник.-М.: Медицина.2001.-384с.

5.Неменко Б.А., Кенесариев У.И. Коммунальная гигиена- Алматы: НИЦ «Гылым», 2003.-464с.

6.Беляков В.Д., Жук Е.Г. Военная гигиена и эпидемиология.- М.: Медицина, 1988.

7.Рубина Е.А. Санитария и гигиена питания: Учебное пособие для студентов ВУЗов-М.:Издательский Центр «Академия»,2005.-288с.

1. Бейсембаева З.И. Аурухана, стоматологиялық емхана және дәріхана мекемелерінің гигиенасы: оқу құралы. –Шымкент, 2010.

2. Жалпы гигиена Торғаутов Б.К – Шымкент :2009

3. Гигиена учебник для вузов /под. ред Г.И.Румянцева – 2-е изд М:2009

4. Мазаев В.Т.Коммунальная гигиена 1-2 часть: учебник ГЭОТАР – Медиа, 2009

5. Справочник диетолога ,,Равновесие,,2006

6. Кучма В.Р. Гигиена детей и подростков : учебник ГЭОТАР – Медиа, 2010

7 . Гигиена труда Н.Ф.Измерова ГЭОТАР – Медиа 2008

1.Әскери техника мен қарулы нысандар қызметіндегі еңбек жағдайын анықтайтын негізгі факторлар қандай?