Дәрістің мазмұны
Дәріс 19. Озат педагогикалык тәжірибе мен инновация
жүктеу/скачать 171.37 Kb.
|
| Дәріс 19. Озат педагогикалык тәжірибе мен инновация.
Педагогикалық озат тәжірибені зерттеу, жинақтау және тарату. Инновация туралы ұғым. 1. Мектептерде педагогикалық тәжірибені зерттеудің кейбір жолдары бар. Олар: мұғалімнің өз тәжірибесін өзі зерттеп жинақтауы, педагогикалық еңбек шеберлерінің жұмыс жүйесін зерттеу және жинақтау; бір педагогикалық тақырып бойынша бірнеше мұғалімдердің іс-тәжірибелерін зерттеу және жинақтау; жаңашыл мұғалімдердің озат тәжірибесін тарату және оны оқу-тәрбие процесіне енгізу; педагогикалық ғылыми-зерттеу институттарының басшылығымен оқу және тәрбие салаларында орын алып отырған проблемаларды тауып, оны шешуге ат салысу. Оқыту мен тәрбиенің тиімді тәсілдері мен әдістерін табуда мұғалімнің өз тәжірибесін өзі зерттеп, жинақтау ісі - әрі қиын, әрі күрделі мәселелердің бірі. Мұғалім оқыту мен тәрбие саласындағы орын алып отырған бір проблеманы шешу үшін әдіс- тәсілдерді таңдап алып, олардың оқушыларға ықпалын сабақ және тәрбиелік іс-шаралар арқылы бақылайды. Зерттеу арқылы түскен материалдарды талдап, қорытындысын үнемі дәптерге жазып отырады. Мұғалім оқушылардың ынтасы мен таным қабілетін дамыту жолдарын іздестіреді. Осының нәтижесінде мұғалім өз жұмысындағы жетістіктер мен кемшіліктерді көре бастайды. Сөйтіп оларды жоюдың тиімді жолдарын қарастырады. Ол үшін мұғалім педагогикалық әдебиеттермен танысады. Мұғалім өз мектебіндегі немесе көршілес мектептердегі тәжірибелі мұғалімдердің тәрбие жұмыстарымен танысады, сабақтарына қатысады. Олардың оқыту мен тәрбие әдістерін өзінің қолданып жүрген әдістерімен салыстырады, тиісті қорытындылар жасайды. Зерттеу жұмысына байланысты құжаттарды мұғалім бірте-бірте жинастыра береді. Олар: сабақ жоспары, күнтізбелік-тақырыптық жоспар, оқушылардың жазба жұмыстары, дәптерлері, сынып жетекшісінің оқу-тәрбие жұмысының жоспары, оқушылардың баяндамалары жатады. 2. "Инновация" ұғымы нені білдіреді? Инновация дегеніміз педагогикалық процеске оқыту мен тәрбиенің жаңа тұжырымдамаларын, оқу жоспарларын және бағдарламаларын, формаларын, әдістерін, құралдарын енгізу. "Жаңалық", "инновация" деген ұғымдардың мағыналары бірдей: нақты жағдайда жаңа болып есептелінетін; мақсатқа жетуге ықпал ететін идеялар, құралдар. Инновациялық процессіз мектептің дамуы мүмкін емес. Мектептің тарихында оқыту мен тәрбиенің ескі формалары, құралдарының орнына жаңа, озық үлгілер келген кездер көп болды. Мысалы: 20-жылдары мектеп практикасында жобалау әдісі бойынша топқа үй тапсырмалары берілді. Осы тәсілді жаңашыл мұғалім Н.П.Гузик өзгертіп қолданды. 70-80 жылдары Ш.А. Амонашвили, И.П.Волков, С.Н.Лысенкова, В.Ф.Шаталовтардың жаңашылдық іс-тәжірибесі сол кездегі ұстаздар қауымының тарапынан үлкен қолдауға ие болды. Инновациялық мектептердің мақсаты - жеке тұлғаны жан- жақты дамыту. Инноваииялық іс-әрекет. Бұл қазіргі мектеп жұмысын дамытатын іс -әрекет. Ол арқылы мектеп өмірінде оң өзгерістер болады. Инновациялық іс-әрекет қоғамның әлеуметтік-экономикалық жағдайына сәйкес келеді. Басқа салалардан алынған ережелер педагогикалық процеске енгізіледі. Әрбір мұғалім өзінің оқу-тәрбие жұмысын дамыту үшін түрлі құралдар арқылы өзінің іс-әрекетін саналы түрде өзгертеді. Инновациялық процестің кезеңдері: Инновацияға себепші болатын жағдайлар Жаңалықты жобалау Жаңалықты жүзеге асыру Инновациялық іс-әрекетке орта да әсер етеді. Әрбір мектеп жаңалықты не себепті енгізетінін және жобасының дұрыстығын дәлелдеу керек, сонымен қатар жаңалыққа мұғалімдерді, оқушыларды, ата-аналарды қызықтыра білген жөн. Инновациялық процесті күшейтетін бес фактор бар. 1) Мектеп басшыларының шығармашылығы, оқытудың жаңа технологияларын жасауға қабілеттілік. Педагогикалық процеске қатысушылардың бір-бірімен өзара әрекеті және қарым-қатынасы. Инновациялық процестің жоспары, бағдарламасы. Бағдарлама, жоспар бойынша мектепке ғалымдардың консультация беруі, керек жағдайда инновациялық процеске түзетулер енгізуі. Жоспарда нәтижелерге жетуге ықпал ететін жағдайларды көрсетіп, сәтсіздік болғанда оны жоятын шараларды да белгілеу қажет. Әлеуметтік-экономикалық жағдай. Инновациялық процеске қатысушылар: бастама көтерушілер, көмектесушілер, қарсы тұрушылар, ештеңе істемейтіндер. Тек қана мектептің оқу-тәрбие жұмысына елеулі түрде әсер ететін жаңалықтарды енгізген жөн. Н.Нұрахметов инновацияны мынадай топтарға бөледі: Білім мазмұнындағы инновация. Оқу-тәрбие процесінің әдістемесі, технологиясы, формасы, әдістері және құралдарындағы инновация. Оқу-тәрбие процесін ұйымдасатырудағы инновация. Мектептегі басқару жүйесіндегі инновация. Жаңалық арқылы болған өзгерістердің сипатына қарай инновация бірнеше түрге белінеді: - жеке, бір-бірімен байланысы жоқ; - модульдық (бір-бірімен байланысты). Оның мысалы: бір-біріне жақын пәндерге және жас деңгейлері бірдей оқушылармен жүргізілетін жұмыстарға енгізілген жаңалықтар. - жүйелі (барлық мектептерде болатын өзгерістер). Әдебиеттер инновацияны модификациялық, комбинаторлық, түбірлі деп бөледі. Модификациялық инновацияны қолданған мұғалім педагогикада бар тәсілдерді жетілдіреді. Мысалы А.С. Макаренконың қиын балаларды тәрбиелеу әдістерін А. Ысқақов осы заманға лайықтап қолданды. Комбинаторлық инновацияны енгізгісі келетін мұғалім бұрын белгілі әдістердің элементтерін бір-біріне қосады. Ол әдістерді бұрын бірде-бір мұғалім бір-бірімен байланыстырып қолданбаған болып шығады. Инновацияның бұл түрін қазіргі кезде тілдерді оқыту әдістемесімен айналысатын ғалымдар қолдануда. Түбірлі өзгерістерге мысал: мектепке білімнің мемлекеттік жаңа стандарттарының (12 жылдық) енгізілуі. жүктеу/скачать 171.37 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|