2.3.2.Мұнай базасының құймалы-төкпелі эстакада кезіндегі аумақтың
газдылық эстакаданың бағалануы.
Теміржолда төгу-толтыру сараптаулар көрсеткіші олардың өрт аумағындағы екінші ең қауіпті аймақ екенін көрсетеді.
Екі жақтақ эстакада жұмыс кестесінің шоғырлану графикасы жер үстіндегі жоғарғы шекті шоғырлану нүктесі екенін көрсетті. Шоғырлану мінездемесі бойынша цистернаның қылтасынан шыққан бу төменге түскен және олар іргелес территорияларға көлденең бағыт бойынша жайылып кеткен.
Себуге жағымды булардың шарты бойынша газдылықтың тез төменге түсіп кетуінен біркелкі шоғырлану байқалады. Себуге қолайсыз жағдайда мұнай өнімдерінің ауыр булары жерде жинақталып қалады және жоғарылаған сайын шоғырлануы төмендейді. Булардың 1 метр жоғарыда шоғырлануы 70% дейін жер үсті шоғырлануын құрайды.
«Жабық» құймалы құралдар осындай жағдайларда эстакаданың қауіпсіздігін сақтайды. Цистернаның ашық қалтасы арқылы жанармайды буәуе қоспасы арқылы атмосфераға шығарудан жағдайлар эстакаданың қалыпты жағдайындада туындауы мүмкін. Газдылық деңгейіне желдің жылдамдығы әсер етеді.
Егер жел 2 м/с көп болса өртке қауіпті жағдай деп есептеп, қажетті талаптар орындалады. 2 м/с жоғары жел болғанда өртке қауіпті жағдай эстакадада болу мүмкіндігі төмен.
Төгу-құю эстакадалардың өртқауіпсіздігін бағалау үшін будың шоғырлануының бу қоспасының ішіндегі өзгеру жолын білу керек.
Көптеген авторлардың осы құбылысты зерттеу нәтижелері мына суретте көрсетілген.
Теміржол цистернасын жанармаймен толтырған жағдайындағы 1 қисық сызық Н.Н.Константиновтың тәжірибесінен алынған.
Сурет 2.3.2.1. Қылтасында жанармай буларының шоғырлануының өзгерту графикасы.
Цистерналардың толтырылуы
1-ашық қойма кезінде
2-ортаңғы шоғырлану
3-жабық құйма кезінде
Жаңа табылған шоғырлану мұнай өнімінің үстіндегі будың жоғарғы шоғырлануынан анықталады. Егер ол цистернаны толтырған кезде одан алыс орналасса және сыртқы газдануға қатыспаса.
Сол себептен будың орта шоғырлануы эстакаданың газдалу деңгейін анықтап бере алмайды. 2 және 3 қисық сызықтар В.Б.Галеев және В.С.Яблонскийдің жұмыстарының мәліметтері бойынша бензиннің ашық және жабық қуылуына сәйкес. Графиктен көрінгендей ашық құйылым кезінде (2 қисық сызық) газдалған ауада будың көлемі толтыру кезеңінің бастапқы қызуында тез өседі. Бұдан біз ауаның газдалғаны жоғарғы деңгейде екенін байқаймыз, сол себептен сұйық қойманы ашық ағыммен толтырмаймыз. Шоғырлану жай қалыпта басталып, операцияның соңында молықтыру жағдайына жетеді.
Төгу және толтырту құралдары өртқауіпсіздігінің талабына сәйкес келмейді, себебі «демалатын» техниқалық құралдар атмосферамен төгу коллекторлары және цистерналардың қылтастары арқылы байланысады, олар арқылы бу сыртқа шығады. Сол себептен аумақтың газдануына қарсы жүргізілетін жұмыс техникалық құралдарды герметикаландырудан басталу керек.
3 бөлім. Аппараттардың және құбырлардың бұзылуының себебін сараптау.
Аппараттармен құбырлардың бұзылуынан мынандай себептер болады:
1.Қысымның техникалық регламенттен жоғарғы мөлшерде пайда болуы;
2.Динамикалық құбылыстардың пайда болуы ;
3.Құралдардың қабырғалардында қуаттың жоғарғы қызудың пайда болуы;
4.Жоғарғы және төменгі қызудың әсерінен құралдың мықтылығының өзгеруі;
5.Коррозия және эрозия себебінен аппараттардың және құбырлардың қабырғаларының жуандығының өзгеруі.
Техникалық құралдардың мықтылығы оның жасалған материалдан және оның қабырғаларын қалыңдығына байланысты.
3.1. Сұйық қоймалардың бұзылу себептерінен сарапаттау және олардың сыртқы факторларға қарсы тұруы қабілетін бағалау.
Стационарлық қақпағы бар сұйық қоймалардың бұзылу себебі – ол жоғарғы қысымның пайда болуы иә болмаса қыс кезінде демалу құралдардың қақпақтары арқылы тарелкаларының қатып қалуы иә болмаса от бекеттерінің кассетталарының мұздануы. Толтыру кезіндегі демалу қақпақтарының өткізу қасиеттерінің төмендеуі жоғарғы қысымды шақырады. Оның нәтижесінде сұйық қоймалар толық бұзылады. Жиі болатын жағдай, ол жергілікті сұйық қоймалардың бұзылуы: мысалы жоғарғы қысымда қақпақтың қабырғамен қосылған жерінің жарылуы иә болмаса сұйық қойманың жоғарғы белдігінің майысуы.
Өртбекеттерінің кассеталарының мұздану себебінен , болмаса демалу қақпақтарының қатып қалу себептерінен демалу құралдардың жұмыс тәртібінің бұзылуынан сұйық қомаларды жанармаймен толтыру кезіндегі қысымның көтерілуінен Ван-дер-Вальс теңестіруінен шығарамыз.
Мұнда:
Р1 мен Р2- газдың көлемінің қысымға дейінгі қысымы және сұйық қоймасы толтыруға дейінгі қысым.
V1мен V2 – газдың қысымға дейінгі көлемі және газды сұйық қоймасына толтырған кездегі көлемі.
Бұл теңестіру Р2 3000 м3 көлемдегі сұйық қоймасына арналған.
400 м3 көлемдегі сұйық қоймасы
Қорытынды: Сұйық қойманың жоғарғы қысымы 15 МПа болуы тиіс. Бұл жағдайда сұйық қойманың демалу құралдары бұзылған кезінде артық қысымнан сақтауға болады.
3.2.Төгу–құю эстакадаларының зақымдалуының себептерінің сарапталуы және жергілікті апат жағдайларындағы аймақтың
газданылуының бағалануы.
Эстакададағы ең жиі болатын апат-ол соқтығыс кезіндегі өнімдермен кем жатқан цистерналардың зақымдалуына және төгу –құю құралдардың кенеттен қозғалу кезіндегі ажыратылып кетуі. Бұл апаттардың себебі-маршруттың оңтайландыру кезіндегі жіберілген қателіктер және қызмет көрсетушілердің жұмыс барысының қателігі. Енді алты бірдей төгу-құю құралдардың зақымдану кезіндегі жанармайдың мөлшерін анықтайық:
GA = φ . f . ω . ρ . τ
Мұнда: ф- 0,25....0,85 шығын коэффициентінің шектеулі өзгерісі.
f-заттың сыртқа шығатын саңылауларының шығуы;
w-саңылаулардан заттың шығу жылдамдығы;
pt-заттың тығыздығы;
t- ағып кету ұзақтылығы;
Ga= 0,35 . 0,01 . 30 . 732 . 120һ9223,2 кг
Ga.общ= 9223,2 . 6=55339 кг
Соған қоса шыққан жанармайдың көлемін анықтайық:
Жанармай жағылуының уақытың мына формуламен анықтайды:
Мүнда:
К-булану бетіндегі ауадағы ағу жылдамдығы мен қызуының коэффициенті;
Рs-мол жанармай буының қысымы
F-ұшып кету аймағы
V=189500 м3 кеңістік ауа көлемі 5 м жоғарыдағы ұшып кету ауданында.
Операция орнату уақытында дизельдік жанармайдың бірден алты ағу құйманың теміржол эстакадасының жоғарғы түрінде шығатын мөлшерін анықтайық:
Ga=0.25 . 0.01 . 25 . 804 . 120=6030кг
Ga=6030 . 6=36180кг
Белгіленген дизельдік жанармайдың мөлшері мынаған тең:
Дизель отының буының қысымын анықтайық.
Газдың молекула-килограммының көлемі мынадан шығады:
Дизель отының ұшып ктеу уақытын анықтайық.
Қорытынды: Есептеудің қорытындысы бойынша біз мынаны анықтадық: теміржол цистерналарын толтыру кезінде 6 бірдей төгу-құюқұралдардың бұзылу нәтижесінде сорғыштар тоқталам дегенше бұзылған құралдардан шығатыны:
Бензин құйғандағы
Мөлшері-55339 кг
Көлемі-78,8 м
Булану жылдамдығы-21мин.
Дизель отын құйғандағы
Мөлшері-36180кг
Көлемі-45 м
Булану жылдамдығы-48,3 мин
Теміржол эсткадасында апат болдырмау үшін келесі өрттің алдын алу жолдары қарастырылған:
-төгу-құю болғандары жанармайға қарсы жеңдерменжабдықталған, олардың ұзындығы оларды цистернаның түбіне дейін түседі;
-эстакадада жерасты төгу сұйық қоймасы орналастырылған. Оның көлемі 70 м3:
-эстакада мен төгу құймаларының ортасында гидрамикалық қақпа орналастырылған;
-мұнай төгу және құю құбырларында апаттық ысырмалар орналасқан, олар эстакададан 30 метр арақашықтықта тұр;
-төгу және құю құралдардың аудандары мұнай өнімдерінің ағуы үшін ағызып жіберетін лоткаларға ауытқытып салынған;
Бұл шаралар нәтижесіз болады; егер төгу-құю эстакадасында өртқауіпсіздік ережелерін сақтамаса. Олар мыналар:
-эстакадаларды цистерналарды қабылдауға дайындаған кезде алаңдардың дайын екенін тексеру керек және байқаусызда төгілген мұнай өнімдерінен тазалау керек;
-цистерналарды эстакадаға әкелген кезде тепловоздағы белгілердіңартына кіруге болмайды және құю-төгу құралдардың шекарасына сигналсыз жақындауға болмайды. Ол кезде жылдамдықты 5кг/сағ дейін көбейтуге болмайды. Цистернаны жәй,асықпай әкелу керек;
-цистернаны эстакададан шығарар кезде эстакаданың жоғарғы жағындағы төгу-құю құралдарын мұнай өнімдерінен тазарту керек және олардың қақпақтарын қатты жабу қажет.
3.3 Құбырларының бұзылу ерекшеліктерін талдау және олардың қысымға қарсы тұруын бағалау
Құбырлардағы қарсыласудың көбейуінің себебі- өтетін қиманың шөгінділер жасалу кезіндегі азайуы иә болмаса ысырманың толық жабылмауы. Егер шөгінділердің тығынына сорғыштың алдында пайда болса, онда сорғыш пен тығынның аралығындағы жертөменгі қысымда болады. Қысымның азайуы немесе көбеюі сорғыштың қысымына және таралуына байланысты.
Қысымның көбею қауіпі мынандай жағдайда болады. Егер технологиялық өзгерісте заттектерді тасу кезінде үлкен көлемді сорғыштар өзіне қарай жұмыс жасамаса.
Мұнай өнімін сорғыштан сұйық қоймаға тасыған кезде құбырлардың бұзылу мүмкіндігінің сараптайық. Егер мұнай өнімін темір жол цистернасынан төгу кезінде сұйық қойманың ысырмасы ашылмаса.
Құбырдың еркін кесуінің аймағы:
Мұнай өнімінің жүру жылдамдығы:
ω = Q/F = 80/0,017 = 4705,8 м/ч = 1,3 м/с
Мұнда Q- поршен сорғышының шығару мүмкіндігі-80м/сағ
Жабық ысырманың ұру толқынының жайылу жылдамдығы мына формуладан анықталады:
Мұнда:
Еж - мұнай өнімінің қаттылығы
Рt - мұнай өнімінің жұмыс температурасының тығыздығы
S -құбыр қабырғасының жуандығы
E- құбырдың модулі
d - құбырдың ішкі диаметрі
Құбырдағы гидравликалық соғудың қысымының өсімін мына формуладан табамыз:
Δр=С . Δω . ρt=1339,5.1,3.732=1,27 Мпа
Мұнда - құбырдағы сұйықтықтың жүру жылдамдығының азайуы.
Δр=С . Δω . ρt=1339,5.1,3.732=1,27 Мпа
Құбырдағы соңғы қысым:
Δр=С . Δω . ρt=1339,5.1,3.732=1,27 Мпа
Құбырды байқап көру кезіндегі сынақ қысымының формуласы
Рпр=1,25 . Рр, яғни Рпр=1,25.2,5=3,125 Мпа
Қорытынды: Құбырдағы гидравликалық соққы кезінде пайда болатыын қысым керекті қысымнан жоғары болады, ол құбырдың бұзылуына әкеледі.
Изобутанол, этанолы бар жанармай қуылған құбырларда жағымсыз кызуыда және ылғал бар жағдайда кристогидраттық шөгінділер пайда болады. Кристалмагниттіе шөгінділердің пайдп болу қарқыны көбейеді , егер жанармай қысымы көбейсе. 0,2 МПА қысымда және оншама температурада 15-10оС кристал гидраттар пайда болуы мүмкін. Құбырдағы жанармайдың ылғалдануы судың көлденең сациалануына байланысты. Сұйық қоймалапда судың жиналуынан және қатып қалуынан бұзылуы мүмкін. Құбырларда теріс температурада мұз және кристаллгидраттың тығын пайда болмауы үшін құбырларды жылы сақтау керек.
3.4. Сорап станциясындағы технологиялық құрылымдардың мұнай өнімдерін айдау кезіндегі бұзылу себептерін анықтау.
Мұнай өнімдерін айдайтын сорғы станцияларда үлкен өрт қауіпсіздігі бар, өйткені мұнай өнімдерін көп мөлшерлерде айдайды, сол уақытта жұмыс жасап тұрған сорғылардан мұнай ағып кетеді. Сорғыштың лақтыру құралынан иә болмаса оның бұзылған мөлшерінен сыртқа көптеген заттар шығады. Жөндеу жұмысы қауіпті де өрт қауіпті болады.
Сорғыштарда гидраликалық соққы мұнй өнімінің тоқтаған жағдайында пайда болады, жиірек арматураның жылдам жабылған кезінде болады. Сол себептен сорғыштарда және лақтыру желісінде қысым көтеріледі. Ол аппараттың қабырғаларында ішкі күшін жоғарлатады. Ішкі күш көбейген сайын мұнай өнімдерінің салмағының қысымы көбейеді. Гидравикалық соққылар себебінен пайда болатын қысым поршендік сорғыштарда бұзылуы мүмкін.
GА=φ . ω . ρ . τ . f = 0,85 . 0,0198 . 3,79 . 732.120 = 5602,9 кг
ω = Q/F = 80/0,017 = 4705,8 м/ч = 1,3 м/с
GА=φ . ω . ρ . τ . f = 0,85 . 0,0198 . 3.732 . 120 = 4435 кг
V = 44,35/732 = 6,06 м3
Vобщ = 6,06+7,65 = 13,71 м3
Қорытынды:
Поршен сорғыларын гидравикалық соққыдан сақтау үшін әр сорғыға қоршау желісін орнату керек.
Сорғылардың бұзылу себебі ішкі қысымның тез жылдамдықпен өзгеру себебінен пайда болатын діріл.
Діріл локальдық бұзылуға әкеледі. Егер сорғыларға тағыда басқа қысымдар әсер етсе,онда олар толығынан бұзылады.
Тоқ қозғалтқыштар және сораптар дірілдің себебінен болады. Діріл қозғалыс кезінде сорғылардың қабырғаларына үлкен әсер етеді. Діріл тез көтеріледі, егер сорғылардың ауытқуы ішкі күштің ауытқуымен сәйке келсе. Алты орталықтан сыртқа тебуші сорғылардың біреуіне бұзылған кездегі сыртқа шыққан мұнай өнімдерінің санын анықтайық. Бұл жағдайда сорғының және жол бойның эстакада арасындағы құбырлар және сораптар және сұйық қоймалар паркінің арасындағы құбырлар ашық болады.
Сорғы паркінен сұйық қойма паркіне дейін лақтыру құбырынан шыққан мұнай өнімдерінің ысырманы жабу үшін берілген уақыт.
Төгілген сұйықтың көлемі
F = 15 . 8 =120 м2
Сонда
Теміржол эсткадасынан сорғы эстакадасына дейін құбырдан шыққан мұнай өнімдерінің ысырманы жабу үшін берілген уақыты:
Төгілген сұйықтың көлемі
V=44,351732=6,06 м
Vобщ=6,06+7,65=13,71м
Сорғы ғимаратында бұзылған сорғыдан 13,71 м3 мұнай өнімі шығады. Жанармайдың ұшуының уақытын анықтайық, мұнда Vn=0,8; Vг=0.8
600=480 м
Vг=15 8 5=600м
Ұшу көлемі еденнің көлеміне сәйкес, өйткені бүкіл еденге бензин төгілген. 1 литр жанармай 1м3 еденге төгілсе, төгілу көлемі 11000м3.
F=15 . 8=120м
Сонда
GА=φ . ω . ρ . τ . f = 0,85 . 0,0198 . 3.732 . 120 = 4435 кг
Қорытынды: Сорғылардың дірілін жою үшін олардыңүлкен көлемді механикалық тербелісті жұтатын фундаментке орналастыру керек және ол сорғыдан алшағырақ орналасу керек. Және дірілісті үнемі қадағалау керек.
4 бөлім. Технологиялық өрт қауіпсіздігінің пайда болу себептерін саралау.
Өрттің көбін табиғи, өндірістік түрлерге бөлуге болады. Бұлар сұйық қоймаларға, теміржол эстакадаларына, станцияларына, мұнай базаларына тән болады.
Өтрттің табиғи кезеңі адамдарға және технологиялық жабдықтауларға байланысты емес (мысалы, найзағайдың тікелей соққысы, атмосфералық тоқ). Өрттің өндірістік көзінің пайда болуы технологиялық жабдықтаулармен және адамдардың технологиялық процестерді қате жүргізілумен байланысты.
От көздерінің себептері- жөндеу жұмыстары кезіндегі дәнекерлеу, кесу жұмыстарын дұрыс жүргізбей, темекі шегу, әдейі өртеу және көрші құрылыстарға өрт салу болып есептеледі.Өрт көзінің сыртқы және ішкі себептері болады. Ең қауіптісі жанғыш қоспаның өртенуі. Мысалы, найзағайдың тікелей газ аймағына түсуі. Өрт қауіпсіздігін бағалау кезіндегі келесі өрт көздерін зерттеуін ұсынады:
-жану көздерінің мүмкіндіктерін белгілейді;
-жану көздерінің жанғыш заттармен түйісуін белгілейді;
-жану көздерінің жұмыс сипаттамасын анықтау және оларды өртқауіпсіздігі бар қоспалардың көрсеткен терімен салыстыру;-өрт шығу себептерін анықтау.
4.1. кесте. Өрт қауіпсіздігін сараптау
Жану көздері түрлері және пайда болуы
|
Пайда болу жері
|
Шығу жері
|
ішкі
|
сыртқы
|
Ішкі
|
сыртқы
|
Табиғи
|
Атмосфералық тоқ
|
Тікелей соққы
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Еселенген тоқ
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Өндірістік
|
Тоқ жүйелері
|
Механикалық қысылуы
|
-
|
+
|
-
|
+
|
Қызуы
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Жарық
|
-
|
+
|
-
|
+
|
Статикалық тоқ
|
+
|
-
|
+
|
-
|
Өздігінен өртену
|
Пирофорлардың
|
+
|
-
|
+
|
-
|
Жылылықты сақтау
|
-
|
+
|
-
|
+
|
Механикалық жалындардың пайда болуы
|
Негізгі операцияларда
|
+
|
-
|
+
|
+
|
Қосымша операцияларда
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Металдың бұзылуы
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Оттық
|
Оттық құрылымдар
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Жөндеу жұмыстары
|
+
|
+
|
+
|
+
|
Өртпен абайсыз жұмыстар
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Қастаңғы өртеу
|
-
|
+
|
-
|
+
|
Өрт және жарылыс
|
Сыртқы өрт
|
Сәулелену
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Конвекция
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Жалындар
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Сыртқы жарылыс
|
Сынықтардың шашырауы
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Соққы толқын
|
-
|
+
|
+
|
+
|
Достарыңызбен бөлісу: |