Ұжым дамуының әдістемелік негіздері

2 Ұжым дамуының әдістемелік негіздері

2.1 Кіші жастағы оқушылар ұжымын қалыптастырудың тиімді жолдары мен әдістері

Оқушылар ұжымы- бұл жалпы әлеуметтік маңызды мақсаттарымен, іс-әрекеттерімен, іс-әрекетті ұйымдастыруымен, жалпы міндеттерімен теңдік жағдайында ортақ мүдде бірлігі мен ұжымдасқан оқушылар тобын айтады. А.С. Макаренко ұжымның өмір сүру заңын былай түсіндіреді:

1. 
   Қозғалыс- ұжымның өмір сүру түрі;
   
2. 
   Тоқтау- оның жойылу түрі;
   
3. 
   Ұжымның даму сатылары мен кезеңдері:
   

• 
  жариялылық принципі;
  
• 
  жауапкершілік, тәуелділік принципі;
  
• 
  болашақ мақсаттарға ұмтылу принципі;
  
• 
  қосарлы ықпал ету принципі.
  

1. 
   Әрбір сұраққа нақтылы санақ жүргізіледі.
   
2. 
   Нақтылы жауаптар іріктеліп алынады.
   
3. 
   Дәлелді жазылуына қарай таңдап алынған жауаптардың саны алынады.
   
4. 
   Алынған жауаптарға талдау бұрынғы анкета жауаптарымен салыстыра жасалады.
   
5. 
   Анкета арқылы алынған мағлұматтар осы тақырып бойынша өткізілген бақылау, әңгімелесу, педагогикалық эксперимент қортындыларымен толықтырылады.
   
6. 
   Ең соңғы түйін жасалады.
   
7. 
   Зерттелген тақырып бойынша алда жүргізілетін тәрбие жұмыстары анкета қортындысындағы пікірлерді және ұсыныстарды есепке ала толықтырылады.
   

1. 
   Мектепке бару саған ұнай ма? Неге?
   
2. 
   Мектеп өмірінде саған не ұнайды?
   
3. 
   Пән сабақтары ішінде саған қайсысы саған көбірек ұнайды? Неліктен?
   
4. 
   Мектеп өмірі қызықты болу үшін сенің ойыңша не істеуге болады?
   
5. 
   Сыныпта өткізілетін жұмыстардың қайсысы есте қалады?(есте қалғанын атау керек, ал ешқайсысы есте қалмаса оны да бүкпей жазған дұрыс)
   
6. 
   Мектеп мұғалімдері ішінен өз сынып жетекшің ретінде кімді қалар едің?
   
7. 
   сынып өмірі қызықты өту үшін сенің ойыңша не істеуге болады?
   

• 
  біріншіден, мұғалім жеке көзқарасы бар және соны қорғай білетін жігерлі тұлға және маман мұғалім болуы қажет;
  
• 
  екіншіден, мұғалімнің педагогикалық ойлау қабілеті ғылыми түрде қалыптасуы тиіс;
  
• 
  үшіншіден, мұғалім білім негіздерін өз бетінше оқып үйренуге, оқушыны баулуға міндетті;
  
• 
  төртіншіден, мұғалім-педагогикалық үрдісте баламен ынтымақтаса қызмет ету керек;
  
• 
  бесіншіден, педагог әр уақытта өз білімін толықтырып, шығармашылығын арттырып отыруға міндетті немесе француз педагогі Жубер айтқандай “оқыту деген сөз екі есе оқу”
  

• 
  Өз сыныбындағы оқушылардың талап-тілектерімен мүдделерін және олардың жеке басының ерекшеліктерін жан-жақты зерттеу;
  
• 
  Сыныптағы оқушылардың не нәрсеге бейімділігін анықтап, оларды ынтымағы жарасқан, жұмысқа икемді ұжым етіп, ұйымдастыру;
  
• 
  Оқушыларға арналған ережелердің талаптарын түсіндіру арқылы жауапкершілікке тәрбиелеу;
  
• 
  Оқушылардың ата-аналарымен үнемі байланыс жасау;
  
• 
  Оқушылардың оқуын тастап кетпеуі үшін алдын-ала тиісті шаралар қолдану;
  
• 
  Оқушылар арасында сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастыру.
  

• 
  Қоғамдық жұмыс пен еңбектегі белсенділігі;
  
• 
  Адамгершілік тәрбиелілігі;
  
• 
  Оқуға ынтасы;
  
• 
  Мәдени өресі;
  
• 
  Қызығатыны(бейімділігі, оқу пәні, сыныптан тыс сабақтар, спорт секциялары, үйірмелер т.б)
  
• 
  оқу - таным әрекетіндегі дағдылары:
  
• 
  оқу материалына ең бастысын, маңыздысын ажыратуы;
  
• 
  оқу уақытын жоспарлауы;
  
• 
  сынып қарқынында оқи, жаза білуі;
  
• 
  өз оқуын өзі бақылауы;
  
• 
  Оқудағы еркі , табандылығы;
  
• 
  Денсаулығы, жұмыс қабілеті;
  
• 
  Отбасының тәрбиелік ықпалы;
  
• 
  Сынып ұжымының тәрбиелік ықпалы;
  
• 
  Қандай пәндерден үлгермейтіні;
  
• 
  Сынып ұжымын зерттеудің бағдарламасы мыналардан тұрады:
  
• 
  Сынып оқушыларының қоғамдық белсенділігі;
  
• 
  Қоғамдық пайдалы еңбекке көзқарасы;
  
• 
  Ой-пікірінің қалыптасуы;
  
• 
  Оқуға ынтасы;
  
• 
  Сынып тәртібінің сапалылығы;
  
• 
  Оқуға әзірліктері.
  

• 
  жеке бастың тәжірибесі, оның даярлық дәрежесі, білім мен икемі;
  
• 
  адамның биологиялық ерекшеліктерінің шартты жағдайлары-жігері, талабы; қабілеті;
  
• 
  кейбір психологиялық үрдістегі дара ерекшеліктері-ойлау, ерік, ес;
  
• 
  адамның әлеуметтік шартты жағдайларға байланысты ерекшеліктері, яғни дүниетаным, талғамы, идеялары.