DjetiWord лайпанланы билал



бет23/26
Дата04.07.2016
өлшемі1.74 Mb.
#176474
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26

ТЮШ

 

Намазлыкъда



баш къагъа тургъанча къарт,

назму джаза тургъанлай,

бир кюн мен къалдым джукълаб.

 

Сора, кёрдюм тюшюмде



мен назмуму ахырын.

Джашаууму ахырын

кёрдюм, джукълаб тюшюмде.

 

Мен илгениб уяндым.



Бошалмай къалды назмум.

Боллукъну билгенден сора,

Ахырын кёргенден сора — 

къалай джашасын адам?!

 

ТАШЛА

 

Хар нени — бирер Ташы:



Тау Юйню — Тыбыр Ташы,

Каабаны — Къара Ташы,

Къобанны — Къадау Ташы...

 

Хар кимни бирер Ташы:



Дебетни Джулдуз Ташы,

Къарчаны Къадау Ташы,

Къайсынны «Джаралы Ташы»...

 

Ташла — 



таш ёмюрден Ахырзаманнга дери,

Къара Ташдан Сын Ташха дери.

Джазыулу ташла, Джазыу ташла,

Тарих ташла.

 

Джерден чыкъгъан ташла,



Кёкден тюшген ташла.

 

Ташла — 



Къаты, джумушакъ, акъ, къара...

Хунагъа джарашхан, джарашмагъан.

 

Къалай да джашай болурла



адамла ташсыз Джуртда?!

 

Ол бир дунияда уа



ташла бармылла экен?

 

Сайлау болса, ташы болгъан



джандетни сайларыкъма мен.

 

Анда да джуртуму табсам,



сууун ичиб, ташын джалаб,

джашаргъа разыма мен.

 

ТАНСЫКЪЛАЙ ДЖАЗНЫ, ДЖАЙНЫ

 

Къачы — алты ай,



къышы — алты ай.

Билмейме, мында

джашайма къалай.

 

Джазым, джайым мени,



къайда къалгъансыз сиз?

Къалгъынчыннга ёлюб,

Тюбербизми биз?

 

Айыргъанлыкъгъа палах — 



джаным сиздед мени.

Тартылгъанда салах

джокълармысыз мени?

 

Шимал джуртду бу — 



джокъду не джаз, не джай.

Джокъду джулдуз, Ай — 

викинг джуртду бу.

 

Кёрюнмейди тенгиз да,



къар, буз басыб юсюн.

Тюшеди эсиме

джандет джуртум мени.

 

Орнун джазны-джайны



тутуб турсанг да сен,

бола эсе мадар — 

биз ётейик чекден.

 

Болалмайса таукел...



алай эсе — сау къал.

Къой, биргеме кел — 

сен салма да болджал.

 

Болсун, артда келирсе,



кеч этиб а къойма.

Сокъураныб ёлюрсе,

къалсанг мени табмай...

 

Тансыкъ болгъанма мен



джашил джазгъа, джайгъа.

Болсакъ сау-эсен — 

тюбербиз Къарачайда.

 

Тау этегинде



ишлеб бир къала,

турлукъма джаза

джырла, назмула.

 

Тынгылай алагъа



ышарлыкъса сен да.

Бизлеге адетди

ёлген, тирилген да.

 

Джуртда ёлебиз — 



тышында тирилебиз.

Тышында ёлебиз — 

джуртда тирилебиз.

 

Сау-шау эсем да — 



билмейме кесим да.

Тюлдюле мени бла

акъылым, эсим да.

 

Къачы — алты ай,



къышы — алты ай.

Билмейме, мында

джашайма къалай.

 

БИРДИ ИННЕТ

 

Къалюбаладан бюгюннге дери



Тил, джурт ючюн сермешгенле — 

ёлгенле, саула да — 

бересиз манга къарыу:

джангыз тюлме мен.

 

Бир аскербиз биз,



бирди бизде иннет:

джашасын Ата джурт,

джашасын Ана тил — 

джашасын миллет.

 

КИМГЕ КЕРЕКДИ ДЖАЗГЪАНЫМ ДА ЭНДИ

 

Заманымы



ийиб бошуна,

кеч джыйдым мен

акъыл башыма.

 

Джолум мени



ёрге тюл — энгишге:

Таудан — тюзге,

тюзден — тенгизге...

 

тюзде абындым,



тенгиз а — джутду...

тюшдюле эсге

миллетим, джуртум.

 

Тынчды ёлген,



тирилгенди къыйын —

дюнгюрдейди джюрек,

джанады мыйым.

 

«Джюджю тёбе



чачыллыкъ болса — 

къанат битер»,- дейле:

кесимде сынадым.

 

Къанатланыб,



кетдим элимден.

Терсейгенлени — 

бирлериме мен.

 

Оноу керекли



тюб болду бир Эл.

Джангыз Терегин да

сакъламады Эл.

 

Джокъду энди



Терек да, Эл да.

Халкъ чачылды,

ёлеме мен да.

 

Тирилсем да — 



керекме кимге?

Ана тилде

джокъду сёлешген.

 

Тил ёлген эсе — 



халкъ да ёлгенди.

Кимге керекди

джазгъаным да энди?

 

КЁК АЙТХАННЫ ЭТ

 

Ичдемиди, тышдамыды боран — 



айырмазса: ачдырмайды кёзню.

Алай а, сен Поэтсе:

ышыгъында Сёзню

тынгы табар джанынг.

 

Къайгъы, къурум, джалын — 



бары къалыр артда,

Джангыз, джыгъылма сен,

Боракъ деген атдан.

 

Олду къутхарлыкъ



иляхладан кёлню,

Олду чыгъарлыкъ

баш къатына Кёкню.

 

Иги къадал джалгъа — 



Боракъ джюрюш — джарыкъча.

Кёкге элтген джолда

неге да джолугъурса.

 

Тартады джер кючлю,



дуния мал да — алай.

Алай а, сен Сёзню

къулу эсенг — чыда.

 

Джолунг сени Кёкгемид?



Алай эсе — алгъа.

Къалмаз ючюн джолда,

бол тыйыншлы — негеми? -

Боракъ деген атха,

Поэт деген атха.

 

Ол заманда отха — 



тюшмезсе.

Тюшсенг да — кюймезсе,

къалырса сау-эсен.

 

Хакъсызлыкъгъа баш урма,



дуния малгъа къул болма — 

Поэт эсенг сен.

 

Атынг сени — Поэт,



атынг сени — Боракъ.

Кёк айтханны эт,

джыкъмаз ючюн боран.

 

СЮЙМЕКЛИКДЕН БАШЛАНАДЫ ХАР НЕ ДА

 

Болмаса Акътамагъынг,



болмаз «Акътамагъынг».

 

Турса да талагъынг — 



джазгъанынг

джыр, назму болмаз.

 

Болмаса къанатынг,



сёзюнг да — къанатлы

къалай болур? Болмаз.

 

Къанатсыз джюрекден



къанатлы сёз

тууармы? Огъай.

 

Сюймеклиги болмагъан адам,



Акътамагъы болмагъан адам — 

Джырчы-Назмучу болаллыкъ тюлдю.

 

Сюймеклиги болгъан джюрекге



энеди илхам да Кёкден.

 

Сюймеклик — 



Хакъгъа, халкъгъа, адамгъа, джуртха — 

адамны Адам да, Джырчы да этеди.

 

Сымайылны «Анам» деген джырын,



Сымайылны «Акътамакъ» деген джырын,

Сымайылны «Минги Тау» деген джырын

аны ючюн джырлайды халкъ.

 

СОРУУ

 

Кече-кюн, кюн-кече — 



кетмейди соруу эсимден:

Тамблагъа кёчер не

адамны ишинден, сёзюнден?

 

Кюн-кече, кече-кюн — 



тохтаусуз барады заман.

Ахырзаманнга джетер къайсы — 

бюгюн джашагъан халкъладан?

 

Кюн-кече, кече-кюн — 



тохтаусуз барады заман:

гюнахларыбызны кечер ким — 

болалмасакъ Халкъ, Адам?

 

Хакъ бергенни сакълаялмаса халкъ — 



сакълаялмаса ёзюн-ёзденлигин,

динин-тилин, джуртун, эркинлигин,

Хакъ буюргъанча джашаялмаса халкъ — 

не этерикди болмайын талкъ?

 

Бир-бир халкъла туралла джашаб,



бир-бир халкъла кетелле ёлюб — 

башхалагъа къошулуб, тас болуб, эриб.

 

Бизни халкъгъа да барды къоркъуу.



Соруу:

къайсы къауумданды халкъыбыз бизни?

Боллукъмуду тамблабыз бизни?

 

Кимни къолундады джазыуу халкъны?



Хар ким кесине сорсун аны.

 

Бизни къауум этген эсе Аллах — 



дин да, тил да, джурт да бериб,

къара да танытхан эсе — 

Къалам да, Китаб да бериб,

«Мен бергенлени сакъласанг — сакъланырса»,-

аны да къойгъан эсе билдириб,

 

Сора,



кимни къолундады джазыуу халкъны?

Хар ким кесине сорсун аны.

 

ИГИЛЕ БЛА АМАНЛА

 

Умметчи-миллетчи къауум



Хакъ ючюн киреди отха.

Иймансыз, намыссыз къауум,

джан сакълай, къалады артха.

 

Дин-тил-джурт ючюн сермеше,



замансыз кетедиле игиле.

Ала алай къутхаргъан Ючню,

артда къурутадыла итле.

 

Игиле къутхаргъан Терекни,



кёгети джетеди аманлагъа.

Кёгетин ашаб бошасала,

терекни кесин да кеседиле ала.

 

Аман хансын къурутмай бачханы,



сакъларгъа амал джокъду аны.

Халкъны да тазаламай амандан,

халкълыгъын, адамлыгъын сакълаялырмы адам?

 

ТЕНГИЗДЕ ЧАЙКЪАЛАДЫ КЪАЙЫКЪ

 

Толкъунлача,



КёЛтюРюЛе-чёге-КёЛтюРюЛе къайгъым,

джагъадан узая барады къайыгъым.

 

Таула таба тутханма джол.



Суу анасы, мени джанлы бол — 

излеме мени тыяргъа, джутаргъа:

кече кетерге, танг да атаргъа

Шимал Джолдан керекме чыгъаргъа.

 

«Ётерге бир болуш деб чекден»,-



Базмасам да, тилейме Кёкден.

Джол тюзетеме къарай джулдузлагъа,

артыкъ да разыма бюгече алагъа.

 

Джел, мен излегенча, урмаса да бек,



Къарангыда агъара джелпек,

джарай тынгысыз джаныма,

элтеди керекли джанына.

 

Къайсы ахырзамандан къутулсанг да,



джюрек ахырзамандан къутулурса къалай?

Джюрек борандан къутулурча ышыкъ

табалмай, дунияны чыкъдым къыдырыб.

 

Энди, сагъыш этмей джукъгъа,



топрагъыммы тартад да Джуртха —

тенгиз бла барама кетиб.

 

Толкъунла озалла джетиб — 



мени сакълаб тургъан тауладан

сюйюмчю алыргъа ашыкъгъанча.

Огъесе, сезиб боллукъну

 чабамы болурла къуугъуннга?

 

Къайдан эсе да чекчи къайыкъ чыгъыб,



аллымы тыяды. Башланады соруу:

-Къайданса? -Къалюбаладан.

-Кимден къачаса? - Ахырзамандан.

-Къайры бараса? - Ата джуртха.

-Не элтесе? -Талай назму.

 

Шашханнгача къарайла манга.



Сора кемелерине тебрейле сюйреб.

Кюрешеме аладан тилеб:

-Къатылмагъыз джолоучугъа,

тыймагъыз джолумдан мени.

Тейри адамыма мен,

чамландырмагъыз бир да Тейрими.

 

Тынгыларгъа, ангыларгъа да излемей,



келтирелле мени кемеге.

Болушлукъ Аллахдан тилемей,

нек тилейме мен быладан?

 

Кеси кесимден уялама,



кечмеклик тилейме Аллахдан:

-Чексиз кючюнге таянама,

къутхар мени палахдан.

 

Эшитди болур тилегими — 



билмейме, джарсыды неме.

Тенгиз чайкъалды да — кеме

батыб кетди, азат эте мени.

 

Биягъы мен джангыз кесим къалдым,



джагъадача — адамсыз, тенгсиз.

Къайры къарасам да — тенгиз,

алай а: джаным — сау, къайыгъым да — сау.

 

Мен тенгизде баргъанлы болады



аймы, джылмы, ёмюрмю?

Болджал джетмесе адам ёлюрмю?

Джер бар эсе — къайдады?

 

Ачыкъ тенгизде — адам.



Келеди къалюбаладан.

Къачады ахырзамандан.

 

Алай а, къачсын къайры, къалай?



Ахырзаман — джюрегиди аны.

Иши да болурму къолай,

джолу да болурму аны?

 

Ёзге сермешеди адам — 



тенгиз бла да, джюреги бла да.

Даулашады амалсыздан

Джердеги бла да, Кёкдеги бла да.

 

Алай джаратылгъанды ол.



Ныхытды ол баргъан джол.

Адамны хорлармы къайгъы?

Тенгизде чайкъалады къайыкъ.

 

ТЕРГЕУ

 

1828 джыл Къарачай къралны къурутди Орус.



115 джылдан (1943) Къарачай областны къурутду Къурч.

Энди 115 джылдан (2058 джыл) а не болур?

Къарайма туудукълагъа къоркъуб.

 

ЧЫПЧЫКЪ БАЛА БЛА САБИЙ

 

Сабийчик къарайды арбасындан,



чыпчыкъ бала уа — уясындан:

Сейирсиннгенден сёлеширча бола,

биринчи кере кёрелле бир-бирин ала.

 

Чыпчыкъ бала къанатланады,



Сабийчик да арбасын чайкъалтады.

Ашыгъалла: бири учаргъа, бири да джюрюрге —

Аз къалалла экиси да ёлюрге.

 

Бири джыгъылады арбасындан,



бири кетеди уясындан.

Эки шохай тюбейле алай...

башланады къычырыкъ-хахай.

 

Анасы эрлай джетиб,



сабийин алады къойнуна.

Бир тири джашчыкъ да ёрлеб терекге,

чыпчыкъ баланы салады уясына.

 

Шум болуб къарайла ала бир-бирине:



бири арбадан, бири да уядан.

Энтда кёб кере джыгъыллыкъдыла

хапарлы болгъунчу дуниядан.

 

АЛАГЪА ТЫЙЫНШЛЫ БАРМЫДЫ?

 

Кёк да, тенгиз да кёгерелле бирча,



джер а — агъарыбды къардан.

Кёкдеги, джердеги да билирча,

айтыгъыз назмула, хапарла.

 

Кёк бла Джер эселе тынгыларыкъла — 



адамлада алагъа тыйыншлы

бармыды Назмучу-Джырчы?

 

Ол агъарыб сюелген таулагъа,



бу чайкъала тургъан тенгизге — 

джандетге ушаш табигъатха — 

тыйынщлы сёз айталлыкъ а бармыды?

 

Адамгъа, адам улугъа,



Атомну ичине къараялгъан адам улугъа,

джерни тартыуун хорлаялгъан адам улугъа,

Аллахына джууукълашхан адам улугъа

тыйыншлы сёз айталлыкъ а бармыды?

 

ТЮЗЮН БИЛГЕН...

 

Ташда ёседи Терек.



-Ташха неге керекди Терек?

-Ол сын болуб къалмаз ючюн.

 

-Терекге уа неге керекди Таш?



-Ол къалгъанладан болур ючюн баш.

 

Былай сагъыш этеме мен — адам.



Тюзюн билген а — Таш бла Терекдиле.

Алай а, сорургъа алагъа

эсине келмейди кишини да.

 

КЪЫЛ КЪОБУЗНУ ГЫЛ КЪОБУЗ ЭТГЕННГЕ



дворян къауумдан чыкъгъан, адабиятчы тенгим Илья Курникге

 

Къыл къобузунгу гыл къобуз этдинг сен...



Сокъурансанг да,

Ёлтюрген заманынгы артха къайтаралмазса,

Сатылгъан, джоюлгъан фахмунгу

Энди бетин чыгьаралмазса,

 

Джыйгъан байлыгьынгы уа —



Джыргъа, назмугъа, макъамгъа буралмазса:

Къаядан тюл, джашаудан тюл,

Поэзиядан, Поэзиядан кетдинг сен.

 

Хоу,



Къыл къобузну гыл къобуз этиб къойдунг сен.

Фахму кьудретинги, ёзден бетинги джойдунг сен.

Къыл къобузну къул къобуз этдинг сен,

Иймандан чыкъдынг— Поэзиядан кетдинг сен.

 

Ай медет а...



Джети къат кёкден кетдинг —

Аллах берген фахму бла

Ибилисге къуллукъ этдинг.

 

Хей,



Кюн къобузну кюл этген джарлы,

Джандетин джаханим этген джарлы!

Кимден да бек кесинг кюе болурса...

Джазгьанымы джылай джаздым, окъурса.

 

Москва, 1993 джыл.

 

ДЖАШАБ ТУРУРГЪА ИЗЛЕЙМЕ ДУНИЯДА

 

Чабакъла, ёрге-ёрге чынгай,



джюзедиле кёлде.

Джюрегим да бир-бирде алай

чынгайды...

 

Не джетмейди джюрекге



кёкюрекде?

Джандетге къайыталса да адам,

чыдармы кёбге?

 

Бир джангы джер-суу кёрюрге излер.



Дуниягъа къайытыргъа да излер.

Сюргюнде туугъан джерин

излеученди да кёрюрге адам.

 

Къуру тынгы-тынчлыкъ болгъан джерде



адам ёлмезми джау басыб джюрегин?

Огъай, не этерикме мен джандетде,

болмасала анда Ташым, Терегим?

 

Болмасала Минги Тауум, Къобаным,



Ана тилим, Ата джуртум болмаса — 

не этерикме ол дунияда мен?

мен ёллюкме бу дуниягъа тансыкъдан.

 

Бир джангы зат кёрмеген кюнюмде — 



мен ушаб башлайма ёлюкге.

Джандет кёлде ёледиле чабакъла,

тюшмеселе да чабакъ аугъа, къармакъгъа.

 

Зикирден сора боллукъ тюл эсе джукъ — 



мен ол джандетге барлыкъ тюлме джууукъ.

 

Сюеме салыргъы сурат,



сюеме джазаргъа назму,

джырларгъа, тебсерге да сюеме...

мен джандетге джараулу тюлме — сеземе.

 

Джаханимни уа сагъынмагъыз меннге:



ахырат азабын дунияда чекген къауумданбыз биз.

 

-Не излейсе да зауаллы кесинг?



-Джашаб турургъа излейме дунияда.

 

ТАМБЛАСЫ БАРМЫДЫ АДАМНЫ?

 

Бек ачыды кеси джазгъан джазыуу адамны.



Ангысы, эси да аны,

Эшитиую, кёрюую, сезиую да,

къарыусузла бютюн.

Учууу да — джертин.

 

Некди алай?



Нек бармайды алгъа адам?

Хазыр болуб нек турады

болургъа джаныуар, хайуан?

 

Нек ангыламайды магъанасын Сёзню?



Неди

Хакъ джолгъа къайтарлыкъ бизни?

 

Келдиле, кетдиле файгъамбарла.



Хакъны, Хакъ Сёзню, Хакъ Джолну

билдирдиле, ангылатдыла ала.

Сора уа?

 

Адам улу тюрлендими? Нюрлендими?



Бир-бирин тонагъанны, къыргъанны къойдуму?

«Къазауат», «илинмек аджал» дегенча сёзлени унутдуму?

Бир адамгъа джетсе да къыйынлыкъ,

къайгъырыб, бютеу адам улу ёрге турдуму?

 

Берилгенден сора да анга Китаб, Къалам,



джазыуун нек джазалмайды адам?

Джашаугъа тыйыншлы болалмайды нек?

 

Аллах къурутургъа деб джаратмагъанды



джашауну, адамны.

Джууукълашдыргъан Ахырзаманны

адам кесиди.

 

Ангылагъан



къыйынды аны.

Тамбласы


бармыды адамны?

 

ЁЗДЕН ХАЛКЪ БОЛУР ЮЧЮН

 

Фыргъауун бирлени тилсиз этди,



бирлени уа — тилкъау.

Къаршчы тургъанладан а — 

хазна киши къалмады сау.

 

Сау къалгъанла уа — 



тилсиз бла тилкъау,

сокъур бла сангырау

эмда

Тейри дегенле фыргъаууннга — 



къул-къарауаш болгъанла анга. 

 

Болуб «тилсиз», «тилкъау»,



болуб «сокъур», «сангырау» - 

тюз халкъ джанын сакълады алай.

Бир ёмюр да кетгинчи,

ёзден халкъ къул халкъгъа бурулду алай.

 

Энди ненча ёмюр керекди



къул халкъ эсгериб кесин,

алгъынладача,

ёзден халкъ болур ючюн?

 

КНУТ ГАМСУН БЛА СЁЛЕШЕМЕ

 

Кнут Гамсун (Педерсен),



бир талай соруу берсем,

сен, закий джан, не дерсе?

 

Эки башлы эмегенни



Сталин эди бир башы,

Гитлер да экинчиси.

 

Мен Сталинни махтадым — 



къалыр ючюн сау-эсен.

Сен Гитлерге сый бердинг — 

айтырмыса, не ючюн?

 

Ол эки баш тохтаусуз



адамланы, халкъланы

ашай элле. Тыяргъа

кюч джокъ эди аланы.

 

Биринчини ашына



экинчи баш джутланды.

Бютеудуния къазауат

алай бла башланды.

 

«Динигизге, джеригизге



боллукъсуз эркин»,- деди.

«Ол сёзню уа Сталинден да

эшитген эдик»,- дедим.

 

Ёзге ол — джерни чачды,



диннге бош этди бизни.

Коммунист джыйын къачды

джумуб ачхынчы кёзню.

 

Мен да бир кёл кенгдирдим:



«совет власт, ач власт,

Гитлер келеди къач власт».

 

Экинчи бащ биринчиден



къутхаргъанча этди да,

ийнаннганла да болдукъ

ол кёзбаугъа керти да.

 

Коммунистле сыйыргъан



динни, джерни, малны да

Гитлер къайтарды халкъгъа —

джашырмайыкъ аны да.

 

Бёлюннген къауумланы



ол бир этди келгенлей.

Совет власт а халкъланы

тура эди бёлгенлей.

 

Таулула бирикдиле:



ара шахар — Нарсана.

Экинчи башха — махтау

салдым мен да — ахсына.

 

«Ангылагъан кёлюбюзню,



къайтаргъан динибизни,

къуратхан Элибизни — 

ол къалай алдар бизни?».

 

Чууут, чыган халкъланы



къырыб баргъанын кёрдюм.

«Аямагъан аланы — 

бизними аяр?»- дедим.

 

Ол эки тирмен ташны,



Ол эки эмеген башны

арасына тюшдюм мен.

Къалай къалдым сау-эсен?

Сакълады болур Аллах — 

ким, не ючюн? Билмейме.

 

Кнут Гамсун (Педерсен),



Гитлерге сый нек бердинг — 

бу соруугъа не дерсе?

 

ТОЛУБДУ МЕНИ ДЖЮРЕГИМ

 

Толубду мени джюрегим



джарсыудан, бушуудан, къайгъыдан.

Тенгиз кёлюм къуруб бошаса — 

не магъана кемеден, къайыкъдан?

 

Къадау Ташха, Джангыз Терекге да



ушайды къадарым.

Кёлюм: бир — тау къуш, бир — шорбат чыпчыкъ,

тюрлендирирге уа джокъду мадарым.

 

Тюзлерибизни сыйыргъанла`



джутланалла тауларыбызгъа да.

Коста` айтханлай, джокъду тынчлыкъ

ёлгенлерибизге, сауларыбызгъа да.

 

Темирге, Къурчха да бойсунмадыкъ биз,



эки сюргюнден да къайыталдыкъ.

Тейриден-Аллахдан башхагъа болмадыкъ къул,

Адамбыз, Халкъбыз — кюрешдик, джашадыкъ.

 

Адамлыгъыбызны, Халкълыгъыбызны



бюгюннге джетдирдиле ата-бабала.

Аладан къалгъан джандет джуртну, тилни

тас этсек — биз кимбиз? - Къулла, манкъуртла.

 

Тюзледе зулмугъа бойсунмаз ючюн.



Эркинлигибизни, бетибизни сакълар ючюн,

адамлыгъыбызны, халкълыгъыбызнгы сакълар ючюн

биз мийик таулагъа ёрледик...

 

Энди тауланы къоюб джаулагъа,



тыйыншлы болмай ата-бабагъа,

тыйыншлы болмай Тилге, Джуртха,

Тарихибизге тыйыншлы болмай,

дуния малны ызындан сюрюб,

тюзлеге джайылыб, чачылыб, тас болуб кетсек,

Ата джуртну, Ана тилни да харам этиб,

кеси кесибизни ёлтюрсек — 

эркишилигибиз, ёзденлигибиз да къайда?

Адамлыгъыбыз,  муслиманлыгъыбыз да  къайда?

 

Толубду мени джюрегим



къууанчдан, бушуудан, къайгъыдан.

Къуругъан тенгизни юзмезине

батылыб, атылыб тургъан кемеле, къайыкъла

бютюн къоркъуталла мени.

 

Америкада болгъанымда



сын болгъанем, айталмайын джукъ:

джер-суу атла — индей тилде,

индейлиле кеслери уа джокъ...

 

Аллай бир джерде



джашай эдиле таулула —

Кавказдан, Тюркден кетген...

Нек кетгенле джуртларындан ала?

Кимге къойгъанла джуртларын ала?

 

...Ата джуртда джер-суу атла — Ана тилде...



«Бир тюрк халкъ джашагъанды былайлада»,-

Джер-суу кёре келгенлеге хапар айта,

айланады ким эсе да бир гид кибик...

 

Индей халкъны къадарына эте сагъыш,



Алан халкъымы къадарына эте сагъыш,

Индей джуртдан мен къарайма Ата джуртха...

 

Халкъыбыз, тилибиз да къуруб,



бизден да джер-суу атламы къаллыкъдыла къуру?

Таб ала да къалмазгъа болурла — 

юрешедиле аланы да тюрлендириб, къурутуб.

 

Толубду мени джюрегим



джарсыудан, бушуудан, къайгъыдан.

Бир кёб затха этдирелле сагъыш

Къуругъан тенгизде къайыкъла.

 

ТЕЙРИ ТЕРЕК

 

Джуртда Джангыз Терекни да кесгендиле ала — 



джарым башчыла, джарым моллала, джарым айдынла —

джарым адамла, бир сёз бла айтсакъ.

 

Бир поэт а аны джашаугъа къайтаргъанды:



Джуртда Джангыз Терек энди

джашайды назму болуб, китаб болуб.

 

Къайда да, къачан да — олду шайырны борчу:



джашаугъа къайтарыу — терекни, адамны да;

къоруу — табигъатны, инсанны да.

 

Не эди Джуртда Джангыз Терек?



Керамат кючю бар эди аны:

«Тейри Терек»,- дей эди анга Тейри адамы.

 

Аны къатында не адамгъа, не джаныуаргъа



болмай эди тиерге, салыргъа заран:

итледен къачхан джанлы да,

джанлыдан къачхан кийик да

ол Терекден таба эдиле болушлукъ.

 

Джарсыуу болгъаннга джарай эди ол,



адамгъа Адам болургъа болуша эди ол,

зулмудан, терсликден къутхара эди ол — 

Тейри тереги эди ол.

 

Аны чайыры балхам эди джарагъа.



Аны хайыры белгили эди дуниягъа.

Сабийи болмагъаннга да джарай эди ол.

«Джангыз бола эсенг да, Джангыз Терекча бол»,-

дей эди халкъ.

 

Джуртну къарауулу, сакълауулу эди



Джуртда Джангыз Терек.

Ол халкъ терекни кесиб, бир насыбсыз

кесине ишлегенди юй.

 

Алай а, ол мурдарлыкъгъа



Тёзерми эди Кёк — 

мурдарны юйюн, кесин да

кёсеу этгенди уруб.

 

Джуртда Джангыз Терекни джаны



поэтге кёчгенди:

Джангыз Терекледиле поэтле да.

 

Джашайды Джангыз Терек



Поэтни джюрегинде, сёзюнде.

Джуртда Джангыз Терек деб,

поэтге айтадыла энди.

 

Ата джурт ючюн, Ана тил ючюн,



джанлы, джансыз табигъат ючюн,

Хакъ ючюн, халкъ ючюн,

аны ёзю-ёзденлиги ючюн

сермешеди поэт.

 

Джангыз Терекни къатында



улуйду къазакъ бёрю.

Джангыз Терекни башында

джанады Темиркъазакъ джулдуз.

Джурт-Тил белгиси, ёлюмсюзлюгю

джашайды Джангыз Терек.

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   26




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет