Джетписбаева б. Ш., Матибаева а. И
Технологиялық желілердің құрылымдық ерекшелігі
жүктеу/скачать 1.31 Mb. Pdf көрінісі
|
| Технологиялық желілердің құрылымдық ерекшелігі
Тағам өндірісінің технологиялық желілерінің құрылымы мен ерекшелігін көп жағдайда өндіріс үдерісінде қолданылатын шикізат құрамы (бір құрамды және көп құрамды қоспалар) мен толықтай қолдануы анықтайды (технологиялық қалдықтар түзетін өнім құрамына шикізатты толықтай немесе жартылай қосу). Әрбір технологиялық линия құрылымында үш кезеңді бөлуге болады: дайындық, негізгі және қорытынды. Өндірудің дайындық кезеңіндешикізатты өңдеуге дайындайды (тазалау, жуу, сорттау және т.б.), негізгіде – дайын өнімді алу үшін қажетті өзгерістер болады, қорытынды кезеңде – өнімге тауарлық түр береді. Тағам өндірісіндегі барлық технологиялық линияларды шартты түре үш топқа бөлуге болады. Бірінші топ. Көп құрамды қоспаларды өңдеу негізінде алынған өнімдерді өндіруді жатқызамыз. Құрамына кіретін шикізаттың жекелеген түрлері мен жартылай фабрикаттар толығымен бүтін өнім құрамына енгізіледі (кондитерлік, нан пісіру, сүт консервілері, шұжық өндірістері). Аталған өндіріс тобының дайындық кезеңі, негізгі кезеңде бір жалпы ағысқа бірігетін көп мөлшердегі параллель ағыстарымен сипатталады. Негізгі кезеңдегі параллель ағыстар өнімділікті жоғарлату үшін немесе басқа сорт пен өнім түрлерін шығару үшін пайдаланады. →□→ →□→ →□→□→□ →□→ →□→ 7 Дайындық Негізгі Қорытынды Кезеңі кезең кезең Сурет 1 . Көп құрамды шикізатты өңдейтін технологиялық линия құрылымы. Екінші топ. Қолданылатын шикізаттың (кептіру арқылы өнімді консервілеу, мұздату, стерильдеу) құрамы бойынша айырмашылығы жоқ өнімдер өндірісі жатады. Бұл линиялардың (сурет ) құрылымы технологиялық операциялар бастапқы кезеңнен соңғы кезеңге дейінгі реттілігімен сипатталады. Бірінші топтағы сияқты параллель линиялар басқа да сорттар өнімдерін шығаруға немесе өнімділікті жоғарлату үшін пайдаланылады. →□ →□→□→□ →□→ Дайындық Негізгі Қорытынды Кезеңі кезең кезең Сурет 2. өндіріс процесінде құрамы өзгермейтін бір құрамды шикізатты өңдейтін технологиялық линия құрылымы Үшінші топ. Бір немесе бірнеше әдістермен (экстракция, фильтрлеу, сорттау) тағам өнімдерін өндіру өндірісі жатады. Сонымен қатар бұл топқа қант, жарма, өсімдік майы мен тағамдық мал майы өндірістері жатады. Бұл кәсіпорын линиялары өнімнің қайтарымды ағыстары көп ретті орындалатын технологиялық операциялар мен жұмысшы агенттерден тұрады. Өнімнің өзгеруін бір типті машиналар мен аппараттарда бірнеше рет қайталанатын әсер ету арқылы жүзеге асырылады. Бұл өз кезегінде өндірістің негізгі кезеңіндегі құрылымның қиын екендігін аңғартады. Осы топтың қорытынды кезеңі қалдықтары бар, көп сортты өнімді өндіру кезінде күрделінеді. □→ □→ □ →□→ ↑______ ↑_____ ↓____ ↑ ↑ ↓ →□ →□→ □→ □ →□→ ______↓ _____↓ ____↑ 8 ↓ ↓ ↑ □ → □→ □ →□→ Дайындық негізгі қорытынды кезең кезең кезең Сурет 3. Бір құрамды шикізаттан құнды заттарды ажырату өндірудің технологиялық линия құрылымы Көптеген тағам өнеркәсіптері үш топ технологиялық линияның жиынтығы іспетті. Мысалы, микробиологиялық өндірістегі (ферментті, ашытқы) құнды субстрат дайындық кезеңінде алғашқы өңдеуден өткен күрделі ингредиенттер қоспасы. Бүтін толықтай өнімді бұл қоспадан соңынан концентрлетенетін күрделі биохимиялық өзгерулер нәтижесінде алынады. Сол себепті мұнда бірінші және үшінші топтың технологиялық линияларының ерекшеліктері біріктірілген. Басқару мінберінен кәсіпорынның құрылымын қарастыруда оның екі дәрежесін анықтауға болады: технологиялық және экономикалық – ұйымдастырушылық. Технологиялық басқарудың басты мақсаты технологиялық процесстің барлық бөлімдерінде берілген технологиялық режимдермен қамтамасыз ете отырып жоғары сапалы өнім алу. Экономикалық – ұйымдастырушылық басқару негізінен кәсіпорын жұмысының тиімді шаруашылық нәтижелерді алуға бағытталған. жүктеу/скачать 1.31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|