Джетписбаева б. Ш., Матибаева а. И


Тағам өндірісіндегі экстракция, экстракттардан тазарту, қоюландыру



Pdf көрінісі
бет66/75
Дата04.12.2023
өлшемі1.31 Mb.
#485430
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   75
ТАҒАМ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ

Тағам өндірісіндегі экстракция, экстракттардан тазарту, қоюландыру, 
кристалдану және кристалдарды кептіру және ажырату 
Қант өндіру технологиясы 
Өнеркәсіпте қант-ұнтағы мен қант-рафинад түрін өндіреді, ол түгелдей 
сахарозадан тұрады. Қант тасушы шикізаттар барлық материктерде белгілі – олар қант 
тростнигі, қызылша, үйеңкі, сорго.
Қантты өндірудің типтік технологиялық сұлбасына қызылша кесінділерін 
үздіксіз қантсыздандыру, қызылша қалдықтарын пресстеу және диффузиялық 
қондырғыға қалдық прессті судың қайта жиналуы, диффузиялық шырынды әкті-
көмірқышқылды тазалау, сары қанттың 3-і крисстализациялануының рафинациясы 
мен үш ретті кристализациялануы жатады.
Қант қызылшасын зауытқа навалмен өткізеді. Ашық қоймаларда қысқа мерзімді 
сақтайды, ал шашылмалы түрінде – кагат қондырғыларында сақтайды, қыс мерзімінде 
жылу оқшаулаушы материалмен жабады. Қалдықтарынан жуу арқылы 
гидротранспортерлерде жүргізеді. Сахарозаны диффузиямен ажыратады, алдын ала 
қызылшаны ұнтақтап, әр түрлі өлшемді стружка алынады.
Экстракция мен диффузия дегеніміз еріткіш көмегімен бірнеше құрамды 
бөліктерден немесе шикізат құрамы бойынша күрделіден ажырату. Қызылша 
ұлпасынан сахарозаның диффузиялануы молекулярлы деп аталады. Оны су мен 
стружка бір-біріне жылжу арқылы, үздіксіз әсер ету аппараттарында жүргізіледі. 
Процесстің температурасы 70-75
0
С та жүргізіледі. Стружка алдын-ала диффузиялық 
шырында ағыммен қыздырылады. Диффузиялық шырын елеудің беткі қабаттарынан 


108 
өтеді, ал қантсызданған стружка пресске түседі. Ол құрғақ немесе балғын түрінде 
жақсы азық болып табылады.
Диффузиялық шырынды қантсыздандардан химиялық заттармен тазартады. 
Шырынға әкті сүтті қосып 10,8 – 11,6 рН-тан 12,2-12,3 рН-қа қа дейін келтіреді. Әк 
әсерінен қант емес заттар ыдырап, кальций тұздарын түзеді. Ақаулы шырынды 
көміртек диоксидімен өңдейді, кальций карбонаты тұнбаға түседі де, қант емес 
заттарды ала отырып өз беткі қабаттарында адсорбцияланады. Тұнбаны тұндыра 
отырып ажыратады, сүзеді. Шырынды алдын ала қыздырады және сатурлайды. Қайта 
фильтрлеп, күкірт диоксидімен сульфиттейді. Шырын түссізденеді, созылғыштығы 
азаяды, шырын мен сироптың сүзгілеу жағдайы жақсарады, аналық сироптан 
кристалдар ажырап, сахароза кристаллданады.
Тазаланған шырын екі қайтара қоюландырылады, алдымен 65% ға дейін, сосын 
92,5-93,5%-ға дейін. Шырындарды қоюландыру этаптары арасында қосымша 
тазалайды. Қаныққан қайнаған шырынды қант кристаллдарынан центрифугирлеу 
арқылы ажыратады. Қанттың сарғыш кристаллдары ыстық сумен ағартады 
(конденсатпен), центрифугирлеп, ауамен кептіреді. Дайын қантты салқындатып, елеп, 
өлшейді.
Қант-рафинадын алу үшін қант-ұнтағын қайтадан ерітеді, сиропты 
белсендірілген көмір түйіршіктерімен тазалайды, фильтрлейді және қайнатады, 
кристалданады, кристалдардан ажыратып, кептіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   75




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет