Домна өндірісіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары Жалпы талаптар

Жаңадан салынып жатқан және қайта конструкцияланатын домна цехтары (пештер) үшін құю алаңы шатырының иілу бұрышы 450⁰ төмен болмайды. Аталған бұрышпен шатырдың қиғаштынуын жасау мүмкін болмаған жағдайда шатырдағы шаң механикаландырылған тәсілмен тазартыласа, оны кішірейтуге болады.

Құю алаңдарының шатырларында мұз сүңгілерінің түзілуінен сақтану үшін арнайы құрылғы қарастырылады.

45. Құю аулалары мен поддоменниктер ғимаратында зиянды заттардың мөлшерін санитарлық нормадан аспауын қамтамасыз ететін қарқынды аэрация қаралады. Аэрациондық саңылаулардың есіктерін басқару ыңғайлы жерде орналастырылуы және арнайы алаңдарда жүргізіледі.

46. Құю аулаларының жарық түсіргіш көздері желге төтеп беретін қалқандармен жабдықталады.

47. Поддомнник, құю ауласына орнатылған барлық ғимараттар, құю ауласына шығар есікті санамағанда, кем дегенде екі шығар есіктерімен жабдықталады.

Көріктің жұмыс алаңының төсеніші құрғақ және ойықтарсыз болады.

48. Екі қож науасының ортасында қалған поддоменник алаңынан екі қож тесіктері арқылы бір уақтылы қож шығару кезінде қауіпсіз жүріс қарастырылады. Мұндай шығу құрылғысын жасау мүмкін болмаған жағдайда екі бірдей қож тесіктерінен бір уақтылы қож шығаруға жол берілмейді.

49. Домна пештерінде шойынды және қожды құйып алу үшін науалардың, шойын және қож тасымалдайтын теміржол жолдарының орналасуы оларға қанаттар көлденең күйде болғанда көпірлі крандармен қызмет көрсету мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

50. Технологиялық және жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін құю аулалары көтергіш - көлік құралдарымен жабдықталады.

Пештерде құю алаңында дөңгелекше тәрізді ауа өткізгішке кран ілмегін жеткізу мүмкіндігі қамтамасыз етіледі.

51. Домна пешінің алаң көрігінің жұмыс орындарын сумен себелеу үшін құрылғылар бар.

Құю алаңында домна пештері үшін ауа кондиционерлерімен бірге көрікшілерге тамақ беру мен демалыс орындарының ғимараты қарастырылады.

52. Қожды ағын өзектерге қарама - қарсы қорғаушы қабырғалар жанында аралықша көпірлерді қамтамасыз ететін қорғау құбырлары мен өтетін көпірлер бар.

Домна пештерінде құю ауласының қабырғаларының жанында науадан жоғары деңгейде орналасқан адамдардың өтуіне арналған алаңдар орнатылады.

53. Құю алаңына құм, балшық және басқа материалдардың жеткізілуі өздігінен тасылатын қораптар мен контейнерлерде жүзеге асырылады. Материалдарды көтеру мен орнын ауыстыру құю ауласының жүк көтергіші немесе басқа көтергіш-көліктік механизмдер арқылы жүргізіледі.

54. Кез келген ғимараттардың ірге тастарының жанында бағанды құрылыстарда құю алаңының домна астында орналасуына домна пештерінің пештабандарын ауамен суытудан басқа ауа фурмаларының жануын анықтауға жол берілмейді. Бұл мекемеде қарама-қарсы орналасқан есіктермен жабдықталған екі шығатын орын қамтамасыз етіледі.

55. Құю ауласының, поддоменник бағандарын қорғаушы экрандарын бекіту олардың құлауына жол бермейді.

56. Құю алаңының және поддоменник мекемелерінің қабырғалары мен бағандары, сондай-ақ домна пешінің тіреуіш бағандары боялады және қож, шойын тозаңының шоғырмақтарынан жүйелі түрде тазартылады. Поддоменниктер қабырғаларында шойын және қож ағын өзектеріне қарсы жобада қарастырылмаған саңылаулар болуына жол берілмейді.

57. Құю алаңдары мен поддоменниктердің шатырлары мен төбелері жай күйімен акт толтырумен олардың цех комиссияларының тексерістері тоқсан сайын және әрдайым қадағалау жүзеге асырылады. Шатырлары мен төбелер шаңнан тазартылып тұрады. Шатырлар мен төбелерді тазарту мен жөндеу бойынша жұмыстарды ұйымдастыру жобасы және наряд-шақтама бойынша мамандандырылған бригадамен жүргізеді.

58. Домна пештерінде құю алаңдары шойын мен қождың бір шүмекті тарата құюмен жабдықталады, резервтегі стационарлы шүмек кем дегенде біреу болуы керек. Шойын ағынөзектердің екі немесе одан көп болуы қосарлану шүмегін керек етпейді.

Стационарлы және жылжымалы науашалардың құю шүмектері құю алаңдарынан биік қоршалады.

Жөндеу жұмыстарын механикаландыру үшін бір шүмекті шойын мен қождың жүк көтергіш құралдарымен жабдықталады.

59. Жылжымалы науаша мен оның стационарлы науашаға жанасу тесігі шойынның құйылу қауіптілігіне жол бермейді.

60. Науаның жылжу механизмінде қолмен басқарылатын және электрленген жетек бар. Механизмдерді майлаудың орталықтандырылуы қаралады. Жетектер қоршалады.

61. Жылжитын науаға қауіпсіз шектеме ағызғыш саңылау жағынан алғанда қоршаумен арнайы алаң орнатылады. Ағызғыш саңылауы осы Талаптың 28 тармағы талаптарына сәйкес қоршалады.

Науалардың жылжу механизмін басқару дистанциондық болуы қарастырылады. Басқару пультінің орналасуы науалар мен қаптамалардың жақсы көрінісі мен қызметінің қауіпсіздігін қамтамасыз етеді. Басқару пультінің терезесі металл тормен немесе ыстыққа төзімді шынымен қорғалады.

62. Шөміштердің жылжу механизмі дистанциондық басқарумен қамтамасыз етіледі. Басқару пульті жұмыс қауіпсіздігін қамтамасыз ететін және шөміш көрінетін орындарда орналастырылады. Шөміштің орын ауыстыруына арналған арқандар шашырау, шойын және қождың түсуінен қорғалады.

Блоктарды бекіту үшін ірге тастар мен металл құрылымдар және блоктардың өздері теміржолына ауқымдардың жақындығын сақтаумен орналастырылады.

63. Құю аулалары мен домна пештерінің көрігіндегі қиын жұмыстар механикаландырылады.

64. Пештерде қож бен шойынның құйылу орнынан ластанған ауаны тазартумен аспирация қарастырылады.

8. Ауа жылытқыштар мен құбырлы өткізгіштер
65. Ауа жылытқыштарын отқа төзімді қалаулардың жылу оқшаулағышы құрылысы жобада қарастырылған қаптама бетінің температурасын пайдалану кезеңінде қамтамасыз етеді.

66. Ауа жылытқыштар қаптамасының температурасын арнайы журналда тіркеу арқылы, ауыспалы контактілі термобулардың жүйелі түрде өлшенеді.

150⁰С жоғары температураға дейін ауа жылытқыштың қаптамасы қызғанда, оның қызуын туғызған себептерді жою бойынша шаралар қолданылады.

Қаптама қызу орындарында осы марканың мемлекеттік стандарттар талаптарын қанағаттандыратын металдардың төзімділік көрсеткіштерін анықтау мақсатымен техникалық куәландыруына ұшырайды және қиратпай бақылау әдістерінің өткізуіне болатын анықтамалар да болады.

Жарықтар мен үрлеулер пайда болған жағдайда ауа жылытқыш ауа және газ жүйесінен ажыратылады және байқаған ақауларды жою бойынша шаралар қабылданады.

67. Әр ауа жылытқыш техникалық төлқұжатпен жарақтандырылады. Төлқұжатта кезеңдік бақылаулардың нәтижелері, жөндеулер мен олардың сипаты және жөндеулер жүргізілген сызбалар қосымшасы белгіленеді. Төлқұжатта пісіру жұмыстарын орындаған тұлға белгіленеді.

68. Комиссия айына бір реттен көп емес ауа жылытқыштардың техникалық жай-күйі мен олардың арматурасын тексеріп тұрады. Тексеру нәтижелері бойынша табылған ақаулардың жою шаралары белгіленеді. Тексеру нәтижелері актпен рәсімделеді.

69. Аэродинамикалық кедергісін өлшеу жыл сайын өткізіледі. Өлшеу нәтижелері актпен рәсімделеді.

70. Ауа жылытқыштар олардың қаптамаларының барлық бетін тексеруге мүмкіндік беретін алаңдармен жабдықталады.

71. Ауа жылытқыш қаптамасында жобада қарастырылмаған құрылымдар мен жабдықтардың бекітілуіне жол берілмейді. Ауа жылытқышты астарлау алдында қаптаманың ішкі жақтағы бетінен барлық монтаждау құралдары кесіледі.

72. Ауа жылытқыштар мекемесінде жабдықты монтаждауға арналған көліктік-көтергіш құрылғылар, қоршаумен жинақтау аралықтары қарастырылады.

Ауа жылытқыш аэроционды фонарлар желге қарсы қалқандармен жабдықталады.

73. Ауа жылытқыштарының жұмыс алаңындағы монтаждау аралығы қақпақпен жабылады. Төменнен 0,14 м кем емес обортовкамен 1,2 м кем емес биіктікті перилалармен қоршалған жағдайда, аралықтарды қақпақсыз етуге рұқсат етіледі.

74. Ауа жылытқыштарының бақылау-өлшеу аспаптары (БӨА) мекемелері қыс мерзімінде өтпелі-тарту желдеткіштермен жабдықталады. Газ өлшеу аспаптар келтірілетін түтіктердің саңылаусыздығы қаралады.

75. Ауа жылытқыштардың алаңы мен баспалдақтары қалдықтар мен тозаңнан үнемі тазартылып тұрады. Оларды жабдықтармен және басқа заттармен жауып тастауға жол берілмейді. Саты баспалдақтары мен алаңдар ауа жылытқыштарда торлы болуы қаралады.

76. Ауа жылытқыш қаптамасы мен оның алаңдары, алаңды қиып өтетін тік газ өткізгіш және алаң араларында шеңберлі саңылаулар орнатылады. Шеңбер саңылауының ені ауа жылытқыштың қаптамасы мен оның жұмыс алаңының арасында 100 мм кем емес; жұмыс істейтін қаптама мен алаңның арасында, алаңнан өтетін газ құбырлары арасында 50 мм кем емес; саңылаулардың бітелуі қақтың тұрып қалуына жол берілмейді. Саңылаулар жағынан 0,14 м кем емес биіктікпен тұтастай қоршалады.

77. Жаңадан салынып жатқан ауа жылытқыштарда мұржа конструкциясында оларға жер асты суларының түсу мүмкіншілігіне жол берілмейді.

78. Ауа жылытқыштарының газ құбырларында шілтерлерге жақын төмен орнатылған газ бен ауаның қысымының түсуін өңдейтін қауіпсіздіктің тез әрекет ететін автоматты қалқаншалары орнатылады. Газ бен ауаның қысымының түсу шегі техникалық регламентпен бекітіледі. Клапандар ауа мен газ қысымының түсу дабыл бергішімен жалғанады. Дыбыстық және жарық дабыл бергіштері қаралады. Автоматты қалқаншалардың қолмен басқарылуы бар.газ өткізгіштер газ шығынын тіркеу үшін аспаптармен жабдықталады.

79. Ауа жылытқыштарын жылыту үшін газды жоғарыдан жіберу арқылы жылжымайтын типті шілтерлері қолданылады. Газ шілтерлері мен ауа жылытқыштарының арасында тік-ажыратқыш қалқаншалар орнатылады.

80. Ауа жылытқыштарда газ шілтерлерінің түсуінен мекеменің қабырғаларына дейін арматуралардың, ғимараттар мен мекемелер 1 м жоғары емес қашықтықта болады.

81. Шілтерлерге газдардың келуін жабатын қалқаншалардың құрылысы газ құбырының тығыздап жабу мен жұмыстарының сенімділігін қамтамасыз етеді. Барлық қалқаншалар ауа жылытқыш мекеменің жүк көтергіш крандарының жұмыс істеу зонасында орналастырылады. Олардың орналасу жағдайында алаңдар мен қалқаншалардан алынып-салынатын болады.

82. Ауа жылытқыштарының газ құбырлар блогінің газды шығындалуын реттеу үшін дроссельдік қалқаншалармен жабдықталады. Дроссельдік қалқаншаларды басқару дистанциондық, қолмен басқарылатын және автоматты болады.

83. Суық және ыстық үрлеу ауа өткізгіштерінде сұқпажапқыштардың құрылысы ауа құбырларының тығыз жабылуын қамтамасыз етеді. «Толық ашық» ережесі және «толық жабық» ережесі шілтерлермен тікелей байланысты соңғы өшірулермен бақыланады. Ауа жылытқыш шілтерлердің жабылуы мен ашылуы механикаландырылуы қаралады.

84. Ыстық үрлеудің шеңберлі ауа құбыры шойын ағын өзектерінің астында жылудан оқшаулағыш экранмен қорғалады. Шеңберлі ауа құбыры мен тарту клапанының құбырына және тікелей ауа құбырына бөлімшелері жанасқандар шаңнан жиі тазартылып тұрады.

85. Ыстық және суық үрлеудің ауа құбырлары саңылаусыз болуы қаралады. Ауаның ағуы жойылады.

86. Суықтай үрлеу ауа өткізгіштері электр және қолмен басқарылатын жетектермен жарақтанған «снорт» қалқаншалармен жабдықталады.

Ауа жүктегіш қалқаншалармен басқару пешті басқару пультінде орнатылады. Пушкаларды басқару пультінде үру қысымын өлшеуге арналған манометрлер орнатылады. Жарықтар бар болған кезде ауа құбырларымен жұмыс істеуге жол берілмейді.

87. Ыстық үрлеуде ауа құбырларының 200⁰ С қызуында олардың қызуын әкелген себептерді жою бойынша шаралар қолданылады.

88. Домна пештерінде қоспа құбыры ыстық үрлеудің 0,05 МПа (0,5 кг/см²) қысымының түсуінде автоматты іске қосылатын жеке қалқаншалармен қаралады, қалқанша электр және қолмен басқарылатын жетектермен жабдықталады.

89. Ауа жылытқыштар қалқаншасын электр қозғалтқыштары жетектерімен басқару автоматты және дистанционды болуы қаралады. Бекіту арматураны бақылау үшін жарықтық бағыттаушылар қарастырылады, бұған тәуелсіз көзбен бақылау жүзеге асырылады.

90. Ауа жылытқыштар түрлі жұмыс тәртібіне ауысатын автоматты және дистанционды құралдармен жабдықталады.

Ауа жылытқыштарының ұзақ уақыт пайдалану болжанбайтын пештер көрсетілген құралдармен жабдықталмайды.

91. Ауа жылытқыштары автоматты реттеуіштермен (күмбез температурасы, газ бен ауаның ара қатысы және тағы басқа) жабдықталады.

Әр ауа жылытқыштың автоматтандыру құралдары жобамен анықталады.

92. Түтін құбырының мұржасы оны тазартуға, жөндеуге арналған люкпен жабдықталады.

93. Ауа жылытқыштарын эксплуатациялау жобада қарастырылған түтін газдарының және күмбез температурасының қадағалануымен жүзеге асырылады. Ауа жылытқыштарының жұмысының параметрлерінің тәртібі мен өзгерісі, олардың қызудан үрленуге дейінгі реті және технологиялық регламентпен беріледі.

БӨА мекемесінде ауа жылытқыштарының жұмыс тәртібінің картасы ілінеді.

94. Ауа жылытқыштарының қызуы тазартылған газбен жүзеге асырылады. Газ дросселі бұзылғанда ауа жылытқышының қызуға ауысуына жол берілмейді.

95. Жану тәртібінің барлық кезеңінде жану камерасында оттың барын бақылау жүзеге асырылады. Алаудың өшу немесе лаулап жану кезінде газды жіберу тез арада тоқтатылады. Ақауларды табу мен жою осы Талаптардың 104 тармағының талаптарына сәйкес ауа жылытқышты желдеткен соң газдың қайта жағылуы болады. Ауа жылытқыштарының шілтерлеріндегі шыны тазартылған және жөнделген күйде сақталады.

96. Ауа жылытқышын желдету ұзақтығы газды қайта жағу мен үрлеу тәртібіне құру алдында есеппен орнатылады, бірақ бір минуттан аз емес.

97. Домна пештерінде ауа жылытқыштан өзге пешті тартуға алу үшін, ауа жылытқыштардан өтетін, арнайы құбыр қаралады.

98. Домна пештерінің ауа жылытқышында бөлек түтін құбыры болады. Екі домна пешінде ауа жылытқыштарға қызмет етуге арналған бір түтін құбырын қолдануға уақытша қайта құрылғанға дейін рұқсат етіледі.

99. Үрлеуден қызуға ауысуда ауа жылытқышта қалған ауаны шығару газ ағыны бойынша түтін құбырының мұржасында жүзеге асады. Суық ауаның шығуы ауа жүктеме қалқаншасынан кейін өшіру құралдарымен жабдықталады.

Ауа-жүктеу қалқаншасынан кейін суық ауаның құбырына шығуына жол берілмейді.

100. Домна пешінің тоқтауы алдында ауа жылытқыштарының автоматты тәртібінен қолмен басқаруға ауыстырылады. Ауа жылытқыштарын қыздыруға арналған табиғи және кокс газының домна пешінің тоқтауы алдында берілуі өшіріледі.

101. Ауа жылытқыштарының алдында газ құбырларында газ қысымы 50 мм.су.бағ.(500 Па) төмен болмайды.

102. Газды ауа жылытқыштарына жіберіп отыратын газ құбырларының толық тұйықталуымен газдың кетуі жойылады.

9. Шаң аулағыштар мен газ құбырлары
103. Домна пештерінің шаң аулағыштары, газдарды қайтару, лас газдардың газ құбырлары саңылаусыздығы қаралады. Анықталған тығыздалмағандар мен жарықтарды жойылады. Жарықтар болған кезде көрсетілген жабдықтың пайдалануына жол берілмейді.

104. Газ бен шаң аулағыштардың үстіне қызмет көрсету үшін оларда сатылар мен алаңдар орнатылады.

105. Шаң аулағыштар мен газ құбырларының ең жоғары нүктелерінде үрлеу шамдары орнатылады.

Үрлеу майшамдары тығынға жақын орында газ өткізгіш шетінде және тікелей ысырма алдында газ жолы бойынша орнатылады, газ өткізгіштер жүйесі дөңгелекше тәрізді болған кезде газ өткізгіштер мен газ қондырғыларының жоғарғы нүктелерінде шығару мен ысырмаға дейінгі аралық 3 м кем болса газ шығуындағы ысырмаларды қоспағанда майшамдар ысырманың екі жағынан да орнатылады.

Газ өткізгіштерді үрлеу шеткі майшамға инертті газбен, сығылған ауамен немесе бумен қаралмасы, онда үрлеу майшамдары трасса бойынша жоғарғы нүктелерге орнатылмайды.

Үрлеу майшамының диаметрі 30 минуттан артық емес үрлеу уақытына, үрлеу уақыты 1 сағатқа дейін созылатын ұзындығы 500 м., диаметрі 1,5 м жоғары коллекторларды қоспағанда, бес дәрежелік алмасуды қамтамасыз ету есебінен таңдалып алынады.

Үрлеу майшамдарының диаметрі-20 мм кем емес.

Үрлеу майшамдары жабын деңгейінен жоғары майшамның шығу орнынан немесе газ өткізгіштің қызмет көрсету алаңынан улы емес газдар үшін 2,5 м кем емес, ал улы газдар үшін 4 м кем емес биіктікке шығарылады. Бұл кезде шатыр табанынан немесе фонарьдан майшамға дейінгі аралық 20 мм кіші болса, онда улы газдарға арналған және тығыздығы 0,8 және одан жоғары газдардың газ өткізгіші майшамы ауамен қатынасына байланысты ауаға шатыр табанынан немесе фонарьдан 4 м жоғарыға шығарылады.

Улы емес газдар мен тығыздығы 0,8 төмен газдардың газ өткізгіштері үшін ауаға байланысты майшамдар фонарьдан 10 м жақын емес орналастырылады.

Улы газдар үшін газ өткізгіштерде үрлеу майшамдарының шығу тесіктері 10 м кем емес биіктікте, ал улы емес газдар үшін жер деңгейінен 7 м кем емес биіктікте орнатылуы қаралады.

106. Шаңаулағыштардың жоғарғы және төменгі бөліктерінде диаметрі 600 мм кем емес лаздар қойылады.

107. Шаңаулағыштар астында шаң өткізгіш және айыру қалқаншалардың конвейерлерге (шнекке) қызмет көрсету үшін сатылары бар алаң орнатылады. Алаңға кірер есік екі жақтан орнатылады. Алаң домна астындағы өтетін көпірмен жалғасады.

108. Әр шаңаулағышқа пештің бу коллекторынан тәуелсіз бу өткізгіш өткізіледі. Бұл бу өткізгішті жылыту және басқа жүйелермен біріктіруге жол берілмейді. Бу өткізгіш кері қалқаншамен жабдықталады.

109. Тіреу бағандарына шаңаулағыштың бекіту орны үнемі қадағалауда болады.

110. Домна пешін газ жүйесінен бөлу үшін шаңаулағыш айыру қалқаншасымен жабдықталады. Қалқаншаның ашылуы және жабылуының механикаландылыруы қаралады. Қалқанша жетегі қалқаншаның өздігінен жабылып кетуіне жол бермейтін құрылғымен жабдықталады. Қысым айырымы 0,02 МПа (0,2кг/см² ) жоғары болғанда қалқаншаның көтерілуіне жол берілмейді.

Жұмыс істеп тұрған пештердің газ құбырларында шаңаулағыштардан кейін тәрелке тәрізді қалқаншалардың орнына механикаландырылған табақша ысырмалар орнатуға болады.

Тәрелке тәрізді қалқаншалар тығыздауға арналған құралдармен жабдықталады. Пештерде тығыздалу екі тарелкамен, арасында бумен толтырумен жүзеге асырылады.

111. Жаңадан жарақтанатын шаң аулағыштар газ өткізгіштерінде шаңның жиналуына жол бермейтін қиғашталу бұрышы және баяу бұрылыстар қаралады.

112. Шаңаулағыштарды жөндеуде шаң жіберетін қалқаншалардың ысырмасы басқару пульті алаңнан алынып, шығаруға болатын қателер болған жағдайда еркін жетуді қамтамасыз ететін орында орналастырылады.

113. Шаңаулағыштардан шаңды шығару ылғалды шінектердің гидропневмо көліктермен және басқа құрылғылармен жүзеге асырылады.

114. Шаңаулағыштардан шаңды шығару пеш мастерінің рұқсатымен және технологиялық регламенке сәйкес бекітілген кесте бойынша орындалады.

115. Шаңаулағыштардан шаң шығару осы мақсатта бейімделген вагондар мен пневмо гидрокөліктерде жүзеге асырылады.

116. Шаңаулағыштар астына және оларға жақын жерде шаң жіберу кезінде локомотивтерді тоқтатуға жол берілмейді.

117. Шаң шығару алдында қызметкерлерге қызмет ететін жеке құралдарын қорғау құралдарының оңтайлылығы тексеріледі, теміржол вагондарының дұрыстығы; адамдар шаң шығару алаңдарында және көліктерінен шығарылады.

118. Шаң шығару қалқаншасын жөндеу бойынша жұмыстар шаң шығару қалқаншасының үстіне табақша тығын оранатқаннан кейін және қалқаншаның басқарғышын сөндіргеннен кейін жүргізіледі. Көрсетілген жұмыстарды газдан қорғайтын аппаратураны қолданумен жүзеге асырылады.

119. Жабылмаған шаң шығарушы қалқаншада пештің толық тоқтатылуына жол берілмейді.

120. Шаң аулағыштардың астында теміржолдардың шашылуын механикаландырып тазалау қаралады.

10. Лифттер
121. Пештердің ауа жылытқыштарының жоғары алаңдары пештің бақылау алаңдары, колошникке адамдардың баруы мен жүктерді көтеру үшін лифтілермен жабдықталды. Лифтер шахталары домна пештерінің алаңдарымен және перилалармен қоршалған ауа қыздырғыштарымен өту көпірлерімен жалғастырылады.

122. Домна пешінің жұмысы кезінде қалыпты пайдалануын қамтамасыз ететін шаң су өткізбейтіндей апаратурамен жабдықталады. Саты алаңы мен лифт шахтасы пеш жағынан толығымен қалқалануы, ал қалған жақтарынан сеткалы қоршауы болуы қаралады. Қоршау лифт шахтасының барлық биіктігіне жасалады.

123. Лифттер құрылғысы және эксплуатациялау Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2008 жылы 25 шілдеде № 132 бұйрығымен бекітілген Лифтерді қауіпсіз пайдалану және құрылғы талаптарына сәйкес келеді.

11. Балқыту өнімдерін жинау
124. Шойынды және қожды шығару:

1) шойын ағынөзектерін бөлу механикаландырылған тәсілмен жүргізіледі;

2) шойын ағынөзектерін күту технологиялық регламентке сәйкес жүргізіледі. Қорапты жөндеу бойынша жұмыстардың механикаландырылуы қаралады.

Қораптың бұзылып тұрған кезінде шойын ағынөзектерін бөлу, дымқыл ағынөзектері бойынша, шойынды шығаруға жол берілмейді. Қысқа немесе нашар ағынөзектер кезінде, бұзылған қорапқа шойынды шығару кезінде шойынның қорығының және науаларының ернеуінен асып шығуынан сақтандыру үшін төменгі үрудегі шаралар жүргізіледі. Шойын ағынөзектерінің қораптарының ағымдағы жөндеу технологиялық регламентпен бекітіледі;

3) шойын ағынөзектерін шығаруға дайындау шүмектер астындағы шойын таситын және қож таситын шөміштері бар кезде және барлық науаларды бөлу құралдарының бастарын, электропушкаларды және тағы басқаларды дайындағаннан кейін (шойынды бір шүмекті құю кезінде шөміштер жалғанған) техникалық регламентке сәйкес жүргізіледі. Шойын ағынөзекте бөлу кезінде адамдардың оған қарама-қарсы тұруына жол берілмейді.

Шойын ағынөзек арнаны жабуға арналған отқа төзімді масса оның жабылу сенімділігін және қож бен шойынның біркелкі таралып берілуі қамтамасыз етіледі.

Тәулігіне 1500 т шойынды және одан да көп балқытуы домна пешінің шойын ағынөзектерінің ұзындығы 2 м кем емес болуы қарастырылады;

4) басты және шайқалып тұрған науалардың қораптарының жағдайына мұқият бақылаулар жүргізіледі, басты науаларды тығыздау кесте бойынша жүргізіледі. Күйіктер (ойықтар) болған кезде астар жөнделеді, ал жөндеуге келмеген жағдайда ауыстырылады.

Басты науа астына науалардың қосылатын орнына көріктің қабатына шойынның шығуынан сақтауда тиянақты жасалуы және бақылаушы тұлғамен бақыланады. Шойын ағынөзектің қорабы шығару кезінде шойынмен шайылмайды;

5) шойынды жіберер алдында барлық жыралар және науалар жөнделеді және кептіріледі;

6) шойынды шығару кезінде балқыту ауласындағы көпірлік кран қауіпсіз орында болады. Кранды жөндеген кезде шығару кезінде шойын ағынөзектерінде қарсы тұруына, сұйық шойын және қож бар шөміштердің үстінде адамдардың тұруына жол берілмейді;

7) астарлар сынып қалған кезде ауа жаңбырлы қондырғылар жұмыс істейді. Астарларды тығыздау және сындыру бойынша жұмыстардың механикаландырылуы қаралады.

Науаларды сұйық шойын немесе қожда ағындарымен бағытталған кезінде суды жіберуге жол берілмейді;

8) шойынды шығару кезінде жыралар және науалар арқылы тек көпірлермен жүруге жол беріледі. Көпірлер жылудан оқшауландырылған және перилалармен астынан тегіс қоршалуы қаралады.

Шығаруды жапқаннан кейін басты науа шойыннан және қождан босатылады, ал балқыту өнімдерін келесі шығаруға дейін сақтау кезінде жабылады немесе қоршалады. Жинағыш бөлгіштерде қоршалады.

Тазалау және науаны келесі шығаруға дайындаумен байланысты басқа жұмыста, ағынөзекті бұрғылау алдында қалқан алынады. Жабын алынған кезде жөндеу жұмыстарын жасайтын жұмыскерлерге ол жерде болуға жол берілмейді;

9) балқыту науаларының жанындағы науаларда және шөміштерде газ бен шаңның бөлінуін жоғарылатқан кезде шойынды және қожды өндеуге жол берілмейді;

10) шойын ағынөзектерін бөлу үшін машиналар жеңіл қозғалуы қамтамасыз етіледі.

Жұмыс істеп тұрған бөлу машиналарының жанында ағынөзектерді бөлуге қатысы жоқ адамдардың тұруына жол берілмейді.

Ағынөзектердің дымқыл болған кезінде оны бөлу тоқтатылады, ал ағынөзектер мұқият кептіріледі.

Қолмен және дистанционды басқарылатын бұрғылау машиналарын қолдану наряд-шақтама бойынша жүргізіледі;

11) кабельдер механикаладырылған зақымдаулардан және температура әсерінен, оларға шойындардың және қождардың шашырап тиюінен қорғалады.

Бұрғылау машинасының бұрандасын ауыстырған кезде электр қоректенудінен сөндіріледі;

12) көрікке қызмет көрсету бойынша барлық механизмдер жермен тұйықталады;

13) ағынөзектерді ашудан кейін шойын шығаруының аралығында оларды бөлу үшін машина ағынөзектердің қызмет етуіне кедергі болмайды және бекітіледі, қоректеуші кабель сөндіріледі;

14) домна пештерінде шойын ағынөзектерін күйдіру үшін әрбір пешке, жөндеу жұмыстарын жүргізу үшін стационарлық оттегін бөлуі орындалады. Оттегін тікелей баллондардан беруді жүргізуге рұқсат етіледі.

Оттегін келтіру үшін МСТ 9356-75 сәйкес келетін резиналы иілгіш шлангілер қолданылады. Шлангілерді штуцерлерге және құбырларға бекіту олардың үзілуін болдырмайды. Ағынөзектерді күйдіру үшін екі бөліктен кем емес жалпы ұзындығы 10 м кем емес шлангтер қолданылады. Шлангыларды жалғау сатылы ниппельдермен және қысқыштармен жүргізіледі. Шлангілерде жарықтар мен үзіктерге жол берілмейді. Оттегі құбырлары құрғақ және маймен ластанбаған күйде пайдалануға рұқсат етіледі.

Оттегі бар баллондар шойын ағынөзектерінен 10 м кем емес тұрақты жерде және құрамында майлы заттардың әсерінен және жылу сәулелерінен қорғалатын жерде орналастырылады. Оттегі шлангілері оларға шойынның ұшқыны тимейтіндей қорғалады.

Ағынөзектерде оттегімен жандыру кезінде жұмыскерлер жеке қорғаныс құралдарын пайдаланады. Оттегі құбырының ұзындығы 4 м кем болғанда ағын өзектерді жандыруға жол берілмейді;

15) сұйық шойыннан сынама алу алдында құрал-саймандар кептіріледі және кыздырылады;

16) шойынды шығару бақылаушы тұлға немесе аға көрік жұмыскерінің басқаруы бойынша жүргізіледі;

Шойынды шығару кезінде көрік алаңдарында жұмысқа ешқандай қатысы жоқ адамдардың болуына жол берілмейді;

17) шойынды және қожды шығарудың кестесін бұзуға рұқсат берілмейді. Пешті үрлей алмаған жағдайда оларды кезекті шығаруға үрлеу бойынша шаралар қолданылады. Пешті қайталап үрлеу кезінде үрлеудің санын қажеттілігіне дейін төмендету, оны баяу жүріске ауыстыруына дейін төмендетіледі;

18) басты науаның құрылымы және қож ауысу орны құрылғысы шойынның қож шөмішіне тиюіне жол бермейді;

19) шойын таситын және қож таситын барлық шөміштер шойынды шығарудың алдында ұшының астына орнатылады. Шойынмен қож үшін шөміштер қоқыстардан және қақтардан тазартылып кептірілгеннен кейін беріледі. Ағынөзектерді ашар алдында науалардың шүмегінің астына шөміштерді дұрыс орнатқаны және шөміштердің жанында адамдардың жоқтығы тексеріледі.

Шөміштерді шойынмен және қожбен шөміштердің жоғары ернеуінен 250 мм жоғары толтыруға жол берілмейді;

20) қозғалмалы шөміштер механизмдерін пайдалануға дыбыстық және сәулелік дабыл бергіштер дұрыс кезінде рұқсат етіледі;

21) көрік және құрама бригадалардың қимылын келістіру үшін шойынды және қожды құюды басқаратын пультті қосатын жарықтық дабылдар орындалады. Шөміштер қозғалысы алдында және қозғалысы кезінде дыбыстық дабыл беріледі. Рұқсат ететін дабылдар кезінде шөміштерді қозғалту бойынша механизмдердің жұмысына жол берілмейді; домна пешінің орнату жолдарына маневрлік жұмыстарды жүргізуге рұқсат етіледі.

Шойындарды шығару алдында қозғалмалы науалар мен шөміштердің механизмдердің тексерілуі жүргізіледі. Шөміштерді жүргізу механизмінің жетегі шөмішті жалғау немесе басқа операциялар кезінде теміржол ауқымында жұмысқа қосылмайды;

22) шойын ағынөзектерді жасау электр пушкаларының көмегімен жүргізіледі. Күшті және бақылау кабельдері жоғарғы температурадан жалындардан және шойын ұшқындарынан қорғалады.

Пушканың басқару пульті шойын ағынөзектерінің жанында орналасқан арнайы бөлмелерде орнатылады және екі шығатын есігі (кіретін есігі) болады. Пульт терезесі сырғымалы металл перделермен немесе сеткамен қорғалады. Пульттің терезесінен жұмыс орынының көрінетіндігі қамтамасыз етіледі;

23) электрпушкалар электрпушканы басқару пультінен айқын көрінетін поршень жүрісінің көрсеткіштерімен жабдықталады;

24) пушка шойынды шығарар алдында сынамаланып және толықтай оқтаулы болады.

Құю массасының құрамы технологиялық регламентпен реттеледі. Құю массасын жұмсарту үшін пушканы сумен толтыруға жол берілмейді;

25) электрпушкалардың қаптамаларын ұстап қалу механизмдері үшін тіреулерді бекітуге жол берілмейді;

26) пушкалардың істен шығу жағдайында ағынөзектерінің ұстап қалуын пешті толық тоқтатқаннан кейін қолмен қосуға рұқсат етіледі;

27) шойынды әрбір шығарғаннан кейін электрпушкалар, колонналар, бұру және беру механизмдері шойын мен қож шашырандыларынан тазартылады.

Электрпушкалары және бурмашиналарының бұру механизмдерін қосу кезінде дыбыс дабылдары автоматты түрде қосылады.

Электрпушкаларының және бурмашиналарының механизмдерін қолмен майлауға шығару уақытында рұқсат етілмейді;

28) қожды ағынөзектер құрғақ болады. Қожды шығару шөміштермен, қождың қалдықтарынан тазартылған, әктастар ерітіндісімен жабылған, қажетіне қарай кепкен қождармен жабылуы кезінде жүргізіледі. Жарығы бар қождардың ыдысын пайдалануға жол берілмейді;

29) шөмішке қожды шығару, орнату жолдарында шөмішпен маневрлеу қож таситын шөміштерінің (диспетчер) және құрастыру бригадалардың арасындағы немесе дабылдар жарықтықтарының кезіндегі келісулерінен кейін жүргізіледі;

30) көбіктенген қождың тұндырылуы құрғақ материалдармен жүргізіледі: кірпіш сынықтарымен, науа немесе ағынөзектердің массасымен.

Қождарды қайтадан шөмішке құю, шөміштің түбіне дымқыл қалдықтарды салуға жол берілмейді;

31) қожды кеселерде себелеудің механикаландырылуы қаралады. Қож шөміштерін себелеу үшін қондырғылар әктас ерітінділерінің шығынын бақылайтын құралдары және өлшегіштері болады.

125. Сұйық шойынды және қожды тасымалдау:

1) шойынды және қожды тасымалдау үшін шөміш конструкциясы оларды өздігінен төңкерілуіне жол бермейтіндей болады;

2) шойын таситын шөміштер мен оларды тасымалдау үшін локамативтер автожалғауыштармен жабдықталады;

3) бүркеніштеріне жарықтары бар толып қалған шойынды шөміштерді пайдалану цапфаларда, зақымдалған астарларда пайдалануға жол берілмейді.

Шойын таситын шөміштердің лафеттері скрап пен қоқыстардан үнемі тазартылып тұрады. Лафеттерде бөгде заттар тасымалдауға жол берілмейді;

4) шойын тасымалдайтын шөміштердің шет мойыны құйылған немесе шыңдалған және сегіз есе беріктілікті қоры бар болады. Шөміштің шет мойынының тозуы барлық өлшемдермен өлшегенде алғашқы өлшемімен алғанда 10 % аспайды.

Шет мойының жағдайына арнайы бақылау ұйымдастырылады. Бұл кезде шөміштің шет мойыны жылына бір реттен кем емес қиратпай бақылау әдістерімен жүргізіледі. Тексеру нәтижелері акт бойынша рәсімделеді.

Төлкемен қорғалған тасымалдаушы шөміш шетмойыны техникалық басшымен бекітілген кесте бойынша көрумен және құрал-саймандық бақылауға жатқызылады. Әрбір төлкелерді ауыстыру кезінде бақылауды қиратпай жүргізу әдісімен тексеру жүргізіледі;

5) сұйық шойыны бар шойын тасығыштар және сұйық қожды қож тасығыштар қозғалысының домна пешінің өткелдері бағдаршаларындағы жылдамдығы ұйымның техникалық басшысымен орналасу орны жағдайына қатысты орнатылады;

6) қозғалмалы құрам қозғалысының тәртібі және пайдалануы, оны ұстау МСТ 12.2.056-82 және ҚНжЕ 2.05.07-91 сәйкес қаралады;

7) шойын тасығыштар мен қож тасығыштар үшін қою жолдары құрғақ болады. Қысқы уақытта қою жолдары қардан, скраптан және мұздардан үнемі тазартылады. Қою жолдарды тазартуда жұмыс телімдері белгі берушілермен қоршалады, телімнің шегінде көру нашарлаған кезде арнайы белгі бергіштер ілінеді.

Жолдарда 15 м қашықтықтан жақын өндірістік жұмыстарды шөмішті толтырып жүргізуге жол берілмейді;

8) локоматив бригадасын шойынның шашырауынан қорғау үшін бірінші локомотивті шөміш оның көлемінен жартылай толуы керек немесе локомотив және бірінші шөміш арасына балласт толтырылған вагон-жапқыш орнатылады. Бұл мақсатта машинист будкасының жанынан локомативке шөмішті тіркеуге жол берілмейді. ауыр шөміштер арбашаларында жүруге және жүк тасымалдауға жол берілмейді.

126. Қождарды үйінділерде ағызу:

1) үйінділерге қождарды шығару үшін жолдар дөңгелекті немесе екі арналы болуы қаралады, оған пайдалы көлемі 700 м³ кем емес бар домна пештері бар цехтар жатқызылмайды.

Қож тасығыштар құрамының қозғалысын хабардар ету үшін домна пешінің аралықтарында қож үйінділері, қарсы ағындармен және қиылысу кезінде автоматты дыбыстық дабылдармен, ал теміржол жолдары арқылы өтетін өткелдер мен станциялар дыбыс күшейткіштермен және жандырылған дабыл берушілермен жабдықталады.

Қож тасығыштардың құрамының бөліну жағдайында жолдарда көлбеулердің бар кезінде ұстап қалатын тупиктер орнатылады. Жүк бағыттарының рұқсат етілетін көлбеулігі ҚНжЕ 2.05.07-91 талаптарына сәйкес қабылданады.

2) төгінділерге қожды төгу үшін жолдар 150 мм өлшемі бар төгетіндігі жоғары, МСТ 12.2.056-82 қаралады.

Қождардың төгінділерінің жолдарында отқа төзімді шпалдар қолданылады. Шпалдардың ұшының асылып тұруына жол берілмейді;

3) қож тиелген құрамды биіктікте қозғалту шөміштермен алға қарай жүргізіледі. Қож үйінділерінің келу жолының профилі жүк бағытында көлбеулеу болады. Бұл талапты орындау мүмкін болмаған жағдайда қожы бар құрамның қозғалысы инертті материал тиелген қалқанды платформалы локомотивпен жүргізіледі;

4) қож үйінділерінің жолдарында қождарды төгу жұмысына қатысы жоқ адамдардың жүруіне жол берілмейді;

5) қож үйінділерінің жұмыс орындары нормаларға сәйкес жарықтандырылады. Бұл кезде қож үйінділерінің жарықтанған жерлері кезінде, уақытында ауыстырылады;

6) қож үйінділерін әзірлеу ұйымның техникалық басшысымен бекітілген ұйымдастыру жұмыстарының жоспарына сәйкес жүргізіледі. Жарылыс жұмыстарын жүргізуге өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің рұқсаты ресімделеді. Жарылыс жұмыстары Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2007 жылы 12 қыркүйекте № 141 бұйрығымен бекітілген Жарылыс жұмыстары кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес орындалады;

7) егер қожды үйінділерді домна пешінен алыс арақашықтақтықта (2-3 км артық) орналасқан жағдайда үйіндіде жұмыс істейтін адамдар жұмыс орнына және кері зауыт көліктерімен жеткізіледі;

8) арқанды қож шөміштерінің жылжытылуын басқару дистанционды болуы қаралады. Жіберу электрлік құрылғылар Қазақстан Республикасы Энергетика және минералды ресурстар министрінің 2004 жылы 26 тамызда № 189 бұйрығымен бекітілген Электр қондырғылары құрылғысы талаптарына сәйкес арнайы тасымалданатын пульттерде орналастырылады. Басқару пульті жылжытылатын шөміштерден 10 м кем емес арақашықтықта орнатылады.

Жылжыту механизмдеріне электр энергиясын келтіру иілгіш кабельмен, қосқыш муфтының көмегімен қосылады. Кабельді ашық қысқыштарға немесе ұяшықтарға қосуға жол берілмейді;

9) жұмысшылардың демалуы үшін қожды үйінділерде жұмыс орнынан 10 м жақын емес арақашықтықта орналастырылатын қозғалмалы бөлмелер жабдықталады. Қожды үйінділерде домна цехтарының диспетчерімен байланысатын телефон желілерімен жабдықталады;

10) қожды үйінділерге төгу қож тасығыш шөміштерді локомотивтен ағытқан кезде жүргізіледі.

Қож қыртысы ойылмаған, қожға жақын жерде оны құю кезінде адамдардың жақын жерде болуына жол берілмейді. Қож қыртысын оюдың механикаландырылуы қаралады. Осы мақсатта жабдықталған жабдықталған кран қолдануға рұқсат етіледі;

11) теміржол жолдарындағы қож үйінділерінен, төгілген қождан және қоқыстан, қысқы мерзімде қардан тазарту осы Талаптың 126 тармағының 7 тармақшасының талаптарына сай жүргізіледі.

127. Қондырғыларда қождың домна астындағы түйіршіктелуі:

1) қожды домна қасындағы құрылғыларда түйіршіктеу өзінің құрамында екі тәуелсіз технологиялық желілер (жұмыс және резервтік) қауіпсіз қызмет көрсетуді және бір желіні жөндеу немесе басқа желінің жұмысы кезінде қамтамасыз ететін болады;

2) домна пешінің негізгі науаларын және аудару орындарын (скруммерлер) конструкциялары құрылғының қождық науасына сұйық шойынның тиюін болдырмайды;

3) резервтегі желіге қожды науаларды қайтару науалардың борттарынан 100 мм жоғары құммен жабылған 1 м кем емес ұзындықта және құрылғылармен жабулы болады;

4) түйіршіктеу қондырғысы қожды құюдың басталуы туралы жұмыскерлерге алдын ала ескерту үшін жарықты-дыбыстық дабылмен жабдықталады;

5) түйіршіктеу қондырғыларының қабылдау бункерлері сақтандырғыш торларымен жабылады. Қабылдау бункеріне қождық қыртыстарды және басқа заттарды лақтыруға жол берілмейді.

Сақтандыру торлары ұстап қалатын заттардың үстіндегі су қабатының қалыңдығы 1 м кем емес болуы қаралады;

6) эрлифтердің камералары және тұндырғыш бункерлер түйіршіктелген қождар үшін басқару пультінің көрсеткіштерінің қорытындысында деңгейлегіштермен жабдықталады;

7) тұндырғыш бункерлерде бір шығарудағыдан көп қождық тұрып қалуына жол берілмейді;

8) тұндырғыш бункер пешінен қожды кезекті шығаруда түйіршіктелген қождардан босатылады;

9) судың қысымының немесе шығынының төмендеуі кезінде жіберілетін түйіршіктерді техникалық регламентте көрсетілгеннен төмендеткен судың резервтегі көзінің жіберілуі қосылады, ал резервтің болмағанында берілген түйіршіктерге қожды жіберуді тоқтатылады;

10) қождарды түйіршіктеу кезінде күкіртті қосындылар бөлініп шығаруларын бейтараптау қарастырылады;

11) берілген дәрежедегі түйіршіктелген қождарды кептіру деңгейі автоматты түрде ұсталып тұрады;

12) тұндырғыш-бункерлер және кептіруші-бункерлер конструкциясы түйіршіктелген қожды нақты шығарулармен қамтамасыз етеді;

13) айналмалы сумен қамтамасыз ету жүйесін жөндеу бойынша барлық жұмыстар оларды 40⁰ С жоғары емес температурада салқындатылуы және кептірілу жүргізіледі;

14) пештердегі қожды түйіршіктендіргіш құрылғыларды пайдалану технологиялық регламентке сәйкес жүргізіледі.