Е. Ш. ДҮсіпов, Т. Е. Уразымбетов
жүктеу/скачать 2.91 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Өткізу дәйегі.
- 1. Прецеденттік дәйекті
- 2. Прогрестік дәйек.
- 3. Ерсілі – қарсылы дәлел
| Салыстырма дәйегі.
Ең кең таралған артықшылық (приоритет) ұғымы өткен шақ- болашақ тағы топоспен байланысқан, талқыланғанда, салыстырғанда және бағаланғанда тең дәрежеде немесе әртүрлідәрежеде қаралады. Егер де өткен шақтық соңғы уақыттан тиімдірек болса, онда біз процедентті (салыстру) дәйектілікті қолданамыз. Прецедентті дәйектілік істің ішкі дамуын көруге мүмкіндік береді. Өткізу дәйегі. Прецеденттік және процестік дәлел мен қатар соттау дәйектілігінде өткізу дәлелі үлкен маңызды роль атқарады. Ол тәлімдік және ситуативтік (ахуалдық) үлгісін негіздейді, тарихи құндылығы жоқ болса да, өткен және келер фактілерді салыстырмалық тиімділігін негіздеп сөйлейді. Жүйелі дәйектеуде дәлелдердің негізі маңызды және бір-бірімен тығыз байланыста болуға тиіс. 1. Прецеденттік дәйекті мүшелеу және фактінің диахроникалық негізін негіздейді және тарихи үлгі құрайды, новацияны (жаналық) бағалайды және бұрынғы жағдайына қарап тұжырымдауды табуға мүмкіндік береді. 2. Прогрестік дәйек. Нормативтік және эпидейктикалық негізін біріктіруге мүмкіндік жасайды, сонымен қатар бұдан бұрынғы жағдайды және ретті жағдайды бағалайды. Сонымен өзгермейтін заттың алдын алады, дамуын немесе өзгеруін қадағалайды. 3. Ерсілі – қарсылы дәлел өзгермейтін немесе тұрғылықты тарихи заттың негіздеуіне мүмкіндік береді, үлгімен байланыс және сонымен қатар бағалау құрылысын жаңғыртуға, орнықтыруға көмегін тигізеді немесе мәдени маңыздылығын орнықтырады. Осы үш пікірден дәлелдік жүйе құрылады, тарихи білімділік жағында тарихи немесе нормативтік тарих болып белгіленеді. Тарихи тәжірибе – айрықша дәйектеме, эпидейктикалық дәйектеме мен белгілі бір ұжымның идеологиясымен мысалы, орыс идеологиясының арасындағы біріктіретін желі есебінде. Тарихи, заңдылық, ұнамдылық немесе саяси көзқарасты дұрыс бағалап, ойлау үшін тарихи жағдайын пайымдауы керек. Осы істі ойлап және іске асыру. Сондықтан да тарихи-нормативтік баға бұдан бұрынғы жеке фактіні бағалайды. жүктеу/скачать 2.91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|