Е. Ш. ДҮсіпов, Т. Е. Уразымбетов
(Ильин И.А. О сущности правосознания.Соч. в 2-хтомах, т.1, М., 1993, с. 87)
жүктеу/скачать 2.91 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Транзитивтік ереже. (Тасымалдау)
| (Ильин И.А. О сущности правосознания.Соч. в 2-хтомах, т.1, М., 1993, с. 87).
Жүгіну ережесі (сотқа жүгіну). Егер де қарама – қарсы екі субъектінің (адам) іс әрекеті және қылығы бір дәрежеде немесе тең дәрежеде заңды болса, онда жауабы да сондай тепе-тең заңдылықта болады. «Қанға-қан, жанға – жан» («Ока за око, зуб за зуб») ережесі – «әділетті ұстаным» жүгіну ережесін арттыру болып табылады. Жүгіну ережесі, әсіресе кең түрде талқылағанда, күрделі дәйектілік жағдай тудырады, бұндай жағдайда сапалы және саналы іс әрекет талап етіледі, айрықша күрделілік басым түсу және симетриялық емес реакция (кертартпалық) тудырады. Транзитивтік ереже. (Тасымалдау) Тепе-теңдік жағдайда екі қарама-қарсы адамның іс-әрекеті бір дәрежеде болса, қарама-қарсы үшінші адамның іс-әрекеті де тең дәрежеде заңдылық болады.Транзитивті (тасымалды) ереже прецеденттік ұғым тудырады, яғни бұл ұғым кез-келген қайраткердің және қандай жағдайда да болмасын кең түрде қолданылады, тепе-теңдік түрінде салыстыру – прецедент болып табылады. Бұл түрде кері қалпы да бар: егер де кейбір тұлғаның іс-әрекеті заңсыздық болса, онда осыған ұқсас кез-келген іс-әрекет қарама-қарсы тұлғаға заңсыз болып табылады. Салыстырмалық ереже басымдылық категориясын болжайды, бағалау мәртебесі негізі бойынша дәйектілік қалыптасады. Егер де бір жақтылық 120 іс-әрекеті әділдік, жүгіну, транзитивтілік бірдей түрде талқыланса, онда әртүрлі категориядағы істер әртүрліталқылануы қажет. Бірақ әртүрліжағдайда біржақтылық мүмкіншілігі болса, басымды- приоритеттік катигориясы қолданылады, бұған үлкен баға беріледі. Мысалы, бүтін ұжым, жеке бөлшек бір адамға тең емес, сондықтан да ұжымның мүддесі жеке адамнан жоғары болады, егер ұжым ол адамға әділетсіздік жасаса да немесе заңға қарама-қарсы келсе де ол адам дәлме- дәл жауап қайтаруға хақысы жоқ. жүктеу/скачать 2.91 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|