«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны


Арқадан Оңтүстікке беттеген көшті бастап келе жатқан Сейтен батырдың



Pdf көрінісі
бет154/228
Дата05.03.2024
өлшемі3.69 Mb.
#494339
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   228
Әдебиет пәнінен барлық шығарма талдау 1 (2)

Арқадан Оңтүстікке беттеген көшті бастап келе жатқан Сейтен батырдың
қасынан бір елі қалмай келе жатқан Ожар Қубетұлының арнайы қой-
ылған патша өкіметінің тыңшысы екен. Бұдан патша өкіметінің ел бастаған
қазақ батырларының көзін біртіндеп жою мәселесі зымияндықпен жүргізіл-
гені көрінеді. Қазақ «батыр аңғал болады» деген сөзді бекер айтпаған. Сейтен
Ожарға сыр ашып, патша өкіметі қазақ ісін екіге бөлгенін айта келіп: «Бірі –
ауыл арасындағы жер дауы, алыс-беріс секілді кәкір-шүкір. Мұны ақсақалдар
мен билер өзі шешеді деген. Екіншісі – кісі өлімі, барымта, үкіметке бағынбау
тәрізді ауыр күнәлар. Мұны аға сұлтан басқарған өңірлік пірказ (комиссия) қа-
райды. Өңірлік пірказ екі патша қызметкері және екі жылға сайланған екі қазақ
жәсиәтірден (заседатель) құралады. Бұлардың шешімін губерниялық сот
бекітеді. Онда бірде-бір қазақ жоқ. Сөйтіп біздің тағдырымыз бәрібір өз қолда-
рында», - дейді.
Әңгімесін жалғастырған Сейтен: «…қазақ – Мұхаммед пайғамбардың жолын


берік ұстанған діншіл халық емес, оны шоқындырып алу оңай, тек ауылға уәкіл-
дер жіберілсін», – дегенде, Ожар: «Ол уставта шоқынғысы келген адамға зор-
лық жасалмауы тиіс, «өз еркімен шоқынсын деген сөз бар ғой», – дейді. Сөзінен
Сейтеннің секем алып қалғанын байқаған ол: «Ел құлағы елу ғой», – деп, осы
жайтты кездейсоқ білгендей сыңай танытады.
Сейтен Қасым төренің тоқа, алтын, алтай, уақты ертіп, патша құрығы
жетпейтін Бестаңбалы жеріне қарай көшкенін, ермей қалған бұлардың ше-
кесі қызбағанын, сол 10 жылдың ішінде Талды өзенінің сағасында Қарқа-
ралы бекінісі, Қызылжар бекінісінің жанында Көкшетау бекінісі, Семей
бекінісінің тұсында Аягөз бекінісі, Омбы қаласынан төмендеу Ақмола
бекінісі, Жәміш бекінісінің қасынан Баянауыл бекінісі, Аманқарағайдан


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   150   151   152   153   154   155   156   157   ...   228




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет