ҚАЖЫҒАЛИ МҰХАМЕТҚАЛИЕВ «ТАР КЕЗЕҢ» « Тақырыбы: Сырым Датұлы көтерілісі
« Идеясы: Ресейдің отарлау саясатындағы озбырлықтардың етек алуына ха-
лықтың қарсыласу қуатын таныту.
« Жанры: Роман
« Композициялық талдау: Басталуы: Игельстромның кіші жүздегі хан билігін жою саясаты
Байланысуы: Сырымның қоныстарды көшіруі
Дамуы: Халықты шайқасқа дайындау
Шиеленісуі: Сырым батыр мен патшалықтң санасуы
Шарықтау шегі: Сырым қолы қойылған қағаз
Шешімі: Нұралыны тақтан түсіру
« Кейіпкерлері: Игельстром Осип Андреевич- Орынбор өлкесінің генерал-губернатор, Санкт-
Петербургтен Уфаға 2 ай мехнатты жол кешеді, Уфаға барар жолда Мәскеу мен
Қазан шаһарларынан өтеді
Граф Безбородко- он жылға жуық патшайымның хатшысы
Григорий Александрович Потемкин-граф, таяуда ғана генерал-фельмаршал
атағы беріліп, енді осы жерге қызметке келіп отыр.
Аким Иванович Апухтин – генерал-поручик, әкім, орталығы Орынбор Уфа
мен Симбирск әкімшілігің әкімі
Императрица – Екатерина II Байбақты Сырым – батыр, би, Пугаш батырдың көтерілісіне 30 жасының
көлемінде қатысады
Сатыпалдыұлы Барақ –Сам құмынан шыққан Шөмішті Табынның бас
батыры, сол күні Шөмішті Табынның Барақ бастаған әскері де келеді
Көтібар батыр – Шектіден Тілеу-Қабақтың жас бағландарын ертіп әкелген
Атаман Акутин, Даниил Донсковке – Нұралы хан Текеге өз аяғымен барып,
жетпіс жылқы, 350 сом ақша беріп, Сырымды босатады.
Жандыбай сақау- Сырым бидің туған інісі, дәл қазір барып орыстарға ойран
салуға ниеті болған, оны Сырым би тоқтатады
Малайсары би-Тана руынан, қадірменді, шынашақтай ақшұнақ шал