«Ежелгі дәуір әдебиеті» «Алып Ер Тұңға» дастаны
Жетірулы Табын Тіленші би
жүктеу/скачать 3.69 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұқсас шығарма
- Жанры
- Дамуы
- Шешімі
- Виктория Ивановна
- Маңызды деректер
- Ұлттық құндылық
| Жетірулы Табын Тіленші би.
Төбе би болсын деп сөз бастаған: Тұрманбет би. Халық кеңесінің төбе биі болып сайланған: Сырым батыр. Хандық кеңес жылына бір рет болады. « Ұлттық құндылық: Азаттық, тәуелсіздік үшін күрес « Түсінік+өз ойым: Шығармада автор тәуелсіздік жолындағы Сырым Датұлы бастаған көтерілісті сөз ете отырып, тарихи оқиғалардан сыр шертеді. « Ұқсас шығарма: Ілияс Есенберлин «Қаһар» МАРАТ ҚАБАНБАЙ «БАУЫР» « Тақырыбы: Бауырлар туралы « Идеясы: Жетім бала тағдырына жақсы көзбен қарау « Жанры: Әңгіме « Композициялық талдау: Басталуы: Манаптың балалар үйіне келіп інісін іздеуі. Директормен болған әңгіме Байланысуы: Эльжбета Сергеевнаның Манапты Қалимен кездестіруі Дамуы: Манаптың Қалимен алғаш көрісуі Шиеленісуі: Екі бауыр арасындағы үйлесімсіздік, тіл табыса алмуы Шарықтау шегі: Қали мен Манап арасынағы қысқа әңгіме Шешімі: Қалидың асығыс кетуі, Манаптың да қаяу күйде қалуы « Кейіпкерлері: Манап - 24 жасар, университетте оқиды, болашақ философ. Төрекелдиев отба- сынан шыққан Қалидың ағасы, әкесі - Сыбат. Виктория Ивановна - балалар үйінің 15 жыл бойғы директоры, ақжарқын, жы- лы жүзді, жасамыс ақ сары әйел. Эльжбета Сергеевна - аға тәрбиеші, отыздың жуан ортасындағы әдемі келін- шек күлімсірейді. Қырым артық еті жоқ денесі ауада қалқып тұр. «Етек-жеңінде желбіршектері мол әрі ұзын етек жібек көйлек киіп, жел өтіне шыға қалса, Икар құсап дөңгеленіп айналып, аспанға ұшып кетер еді-ау» деп ойлады Манап. Қали - тығыз қара шашы ұсақ-ұсақ бұйра, қол-аяғы таралып қалған, кең иықты болмаса да, ешкімнен қарызға жауырын сұрай қоймайтын кішірек көзді ақ сұр бала, дұрысы бозбала, Төрекелді тұяғының сынығы. « Маңызды деректер: Төрекелді тұқымының маңдайына жазылған қасиет: төмен қарап, көзімен жер сүзу. Директор оң қолының астындағы қызыл түймені басып, Лидочкамен сөйлеседі. «Адам жаны мөлдір әйнек секілді, шытынатып алсақ, қайта жамай алмаймыз» деген Виктория Ивановна. Төрекелдиевтер тұқымы: жайшылықта қой аузынан шөп алмайтын жуас, мо- мын, ал жиын-тойда шетінен түйе палуан атанған, додаға түссе, көкпардан көк- парды қақшып қоймайды. Туркелдиев Гали болып жазылған екен. Әкелері Сымбат соғыста болып, аман қалғанымен, контузия алып, ауырып қалған екен. Аналары да қылтамақтан қаза болған. Төрекелдиевтердің соңғы ұрпаұтары: Манап пен қарақұлақ Қали. Қали спортпен айналысады, спортзалда жаттығуда жүреді. Манап та жетімдікті көріп өскендіктен, кездескенде қаздиып тұрып қалады. Қалиды зааман шекесіне қараған жылы, 4 жасында балалар үйіне амалсыздан өткізген. Қалидың қазір жасы 15-те, балалар үйінде 11 жылдай болған. Өскемендегі балалар үйіне күзде кәмпит әкелеміз деп алдап апарады. Қали Манапқа тілі келмей «Мака» деп атаған. Ауыл, тау аты - Қалғұты. Манап құрылыс отрядында жұмыс істеп, қырық алтыншы костюмді әкеледі, кішкентай болып шығады, Қалидің өлшемі қырық ссегіз. Қалидың әкесіне аумаған әдеті: күлімсірегенде үстіңгі ернінің сол жақ құйрығы дір етіп шапши қалды. Манаптың «інім» деген сөзді айтуға батылы бармайды. Манап бұрнағы жылы көкесінің басына «тас жинап», қорған көтереді. Қали спортқа бейім, мереке қарсаңында жасөспірім боксшылардың қалалық біріншілігі өтеді екен, соған дайындалуда. Былтыр финалда ұтылып қалған екен, жасөспірім тобы бойынша бірінші разря- ды бар. Табиғатты жақсы көреді, жануар, жәндіктерді. «Біздегі тірі табиғат мүйісі менің қарауымда. Жылан, бақа, шаян, қоңыз, құс – бәрі табылады. Түгел өзіміз бағып-қағамыз. Үйірмеге отызға жуық оқушылар мүше. Кеше қала іргесіндегі орманға серуен құра шығып ек, сапарымыз сәтті болды. Аузының салымы бар екен, Коля Жеребцов Патрикеевнаның кішкене үй- шігінің үстінен шықпасы бар ма...» Патрикеевна дегені - түлкі. Қалидың бармағын тістеп алған. Болашақта ұшқыш болғысы келеді. Клубта кездесуге ұшқыш Сидоров Александр Павловичпен танысып, жақы ара- ласып кеткен. «Аға» деген сөзді осы сәтте айтады. Костюмді қатар жатқан Эльдар Ғизатулинге беремін, өзі тәштек дейді. Манаптың сағаты бес минутсыз бес болған екен. Манап «Волга» таксиға отырып, вокзалға кетеді. Манаптың Қали үшін қалдырып кеткен «Манаптың көзі»: дипломат. « Ұлттық құндылық: Бауырмалдық, жетім балаға жақсы қарау « Түсінік+өз ойым: Бұл шығарма бауырмалдық пен жақсылыққа тәрбиелейді, қысқа болса да астары мол. « Ұқсас шығарма: Дулат Исабеков «Әпке» драмасы жүктеу/скачать 3.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|