Әжинияз атындағы Нӛкис мәмлекетлик педагогикалық институты
Abu Rayhon Beruniyning ta‟lim- tarbiyaga oid qarashlari
жүктеу/скачать 4.15 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Abu Ali ibn Sinonig ta‟lim -tarbiyaga oid qarashlaridan namunalar
| Abu Rayhon Beruniyning ta‟lim- tarbiyaga oid qarashlari.
Alloma insonning axloqiy tushunchalari haqida shunday g‘oyalarni ilgari surgan.Tog‘rilik, haqiqat, yaxshilik,yomonlik,rostgo‘ylik, yolg‘onchilik ilmlilik, ilmsizlik, donolik, nodonlik, dushmanlik, do‘stlik kabi ijobiy va salbiy hislatlarni insonlarning tabiati bilan bog‘laydi.‖Axloqiy barkamollik yomon fazilatlardan saqlanishdir.‖Axloqning shakllantiruvchi vositasi mehnat ekanligini ta‘kidlagan. O‘qitishda mantiqiy fikrlash, xulosalashga amal qilish kerakligini aytgan.Shuningdek, turli usul va uslublarni qo‘llash, ya‘ni qarab chiqish, o‘qilmagan mavzularni o‘qib olish, qayta o‘qib olish, tushunish kerakligini uqtirgan. O‘quvchining qiziqishi intilishni hisobga olinishi muallim shogirdiga xushmuomala bo‘lishini ta‘kidlaydi. Abu Ali ibn Sinonig ta‟lim -tarbiyaga oid qarashlaridan namunalar Mohir pedagog, tabib Abu Ali ibn Sino yosh avlodni har tomonlama sog‘lom, aqlli etib tarbiyalashda axloqan barkamol, ma‘naviy go‘zal, yuksak, madaniyatli shaxs sifatini qaror topishida ibrat bo‘ladigan tadqiqotlarni amalga oshirgan. Asarlarida oliyjanoblik, jasorat fazilatlari donolik , ma‘naviylik barkamol shaxsning xislati ekanligini ta‘kidlagan.Uning fikricha insonning ma‘naviy yetuklikka erishmog‘i, uning yuksak aql-idrok, oliyjanob fazilatlar orqali namoyon bo‘ladi. Ma‘naviy jihatdan boy, sog‘lom fikrli shaxs o‘zida chuqur mamnuniyat his etadi. ―Tib qonunlari ― asari nafaqat tibbiyotga bag`ishlangan balki unda bola tarbiyasiga oid tavsiyalar ham berilgan.Shogird bilan muallim orasidagi xilm-xil munosabatlar haqida to‘xtalgan. Alloma o‘qituvchi,ustozni mard, halol bolaga ta‘lim berish usullarini yaxshi biladigan bo‘lishlari kerakligini ta‘kidlagan.O‘qituvchi, muallimning o‘rniga alohida ahamiyat qaratgan va quyidagi talablarni qo‘ygan. Muallim dono, odil, ozoda kiyinadigan, xushmuomala bo‘lish kerakligini uqtiradi.Ustoz bolalar bilan muomalada bosiq bo‘lishi kerak; O‘qitish jarayonida har-hil usullardan foydalana olishi darkor. Ta‘lim asnosida u o‘z ishida har hil shakl va qoidalardan foydalanmog‘i zarur. Bolalar bilan o‘tkaziladigan mashqlarning me‘yori ular kuchi yetadigan darajada bo‘lmog‘i zarur.Yosh bolani maktabda jamoa bilan o‘qitishning muhimligini tavsiya etgan. Xulosa. Aytib o‘tilgan fikrlardan ko‘rinib turibdiki, ajdodlarimiz tafakkuri nechog‘lik boyligiga ishoratdir. Bizning allomalarimiz aql-zakovat sohibi ijtimoiy hayotning ko‘p jiddiy muammolarini to‘g‘ri hal qilib, ana shular asosida ta‘lim – tarbiyani rivojlantirishga nafaqat O‘rta Osiyo xalqlarining, balki jahon xalqlarining tafakkuri xazinasiga bemisl hissa qo‘shganlar. Ular o‘zlarining sermazmun hayoti davomida bitmas-tuganmas ilm xazinasini avlodlarga taqdim etdilar.Bu benazir 208 allomalarning butun ilmiy faoliyati dunyo taraqqiyotida insonparvarlik ruhida, ya‘ni ma‘naviy negizda rivojlantirishga ulkan ta‘sir ko‘rsatdi. Foydalanilgan adabiyotlar: 1.Barkamol avlod –O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. Toshkent,. Sharq nashriyot-matbaa kontserni. 1997 yil. 2.Abu Nasr Forobiy. Aql to‘g‘risidagi katta kitob.Baxt –saodatga erishuv. 3.Abu Ali Ibn Sino. Tib qonunlari. Bosh o‘qituvchining masalalari. 4.Abu Rayhon Beruniy. Qadimgi xalqlardan qolgan yodgorliklar. Minerologiya Geodeziya жүктеу/скачать 4.15 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|