Экономика және құқық факультеті
жүктеу/скачать 36.96 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жабдықтаушылар дегеніміз
- Маркетингтік делдалдар
| Бәсекелестер. Фирма бәсекелестері оның маркетингтік стратегиялары мен нарықтағы табысына тікелей әсер етеді. Ф. Котлердің айтуы бойынша бұл – бәсеке-тілектер (транспорт, пәтер алу, демалысқа бару); тауар-тектес бәсекелестер (автомобиль, самолет, мотоциклдер); тауарлы-түрлес бәсекелестер (3-жылдамдықты және 5 жылдамдықты мотоциклдер); әр маркалар бәсекелесі (Skoda және Subaru өзара экономикалық үнемдеу жағынан, ал Porsche мен BMW өте жақсы пайдалану сипаттамаларға ие болу жағынан бәсекелеседі).
Нарықтағы бәсекелестерге талдау жасай отырып, жетілген бәсеке, олигополия, монополиялық бәсеке және таза монополия сияқты нарықтың әр түрлі бәсекелестік құрылымдарына сүйену қажет. Олар бірқатар теориялық зерттеулерде баяндалған. Жабдықтаушылар дегеніміз – фирманы тауар өндіру мен қызмет көрсету үшін қажетті материалдық ресурстармен қамтамасыз ететін кәсіпорындар мен ұйымдар. Маркетингтік делдалдар. Оларға кәсіпорын мен әр түрлі компаниялардың тауарларын сатуға көмектесетін фирмалар жатады. Бұл көтерме және бөлшек сауда саласындағы делдалдар, қоймалар, транспорттық ұйымдар және маркетингтік қызмет көрсететін агенттіктер. Тиімді сауда делдалдарын таңдай білу фирма тауарын өткізуде өте маңызды. Қоймалар тауарлардың қорын жинақтауды, сақтауды және оны түрлі жағдайдан қорғауды қамтамасыз етеді. Көліктік ұйымдар тауарларды темір жол, автомобильдік транспорт, әуе жолдары және т.б. тасымалдау жолдары арқылы тасиды. Көлік түрін таңдау оның жылдамдығы мен бағасына және жүктің сақталуын қамтамасыз етуіне байланысты болады. Маркетингтік қызмет көрсету агенттіктеріне – маркетингтік зерттеу жүргізетін фирмалар, жарнама агенттіктері және маркетингтік қызметпен айналысатын консалтингтік фирмалар жатады. Байланыс аудиторияларына белгілі бір фирмалармен өзара әрекеттесетін және оның қызметіне ықпал ететін ұйымдар немесе адамдар жатады. Бұл аудиторияларды Ф. Котлер 3 топқа бөліп көрсетеді. Қайырымды аудитория – фирмаға деген ықыласы оң және демеушілердің қолдауына ие болған топ. Ізделетін аудитория – фирмаға қажет аудитория, мысалы, оған БАҚ жатады. Ұнамсыз аудитория –фирма қызметін жақтырмайтындар, олар, бойкот топтары мен тұтынушылар қоғамын құрады. Байланыс аудиториялары мынадай топтардан тұрады: ¨ Қаржы ұйымдары – фирманы қаржымен қамтамасыз ететін банктер; инвестициялық қорлар және басқа да қаржылық-несиелік мекемелер. ¨ Бұқаралық ақпарат құралдары – баспасөз, теледидар, радио және т.б. ¨ Мемлекеттік мекемелер. Фирма заңдарды, жарлықтар мен үкімет қаулыларын және басқа да нормативтік актілерді бұлжытпай сақтауға тиіс. ¨ Жұртшылық. Тұтынушылардың әр түрлі қоғамдары, көпшілік қауым және басқа да әр қилы қоғамдастықтар. Фирманың міндеті барлық байланыс аудиторияларымен тиімді өзара қарым-қатынастарды нығайту, олардың алдында өз беделін көтеру және өзінің қызметіне тиімді қатынастарды құру болып табылады. Микроортаның жоғарыда көрсетілген күштері кәсіпорын қызметіне тікелей әсер етеді, оларды аралық микроорта деп атауға болады. Микроортада фирма мен оның бөлімшелері маңызды орын алады. Оның құрамына фирманың қалыптасуына ықпал ететін өндірісті-ресурстық әлуеттер жатады. Бұл ортаны кәсіпорынның тиімді қалыптасу мүмкіндіктерін анықтайтын тікелей ішкі орта деп атауға болады. Сонымен қатар фирмада SWOT - талдау жүргізе отырып, оның әлсіз және күшті жақтарын анықтау қажет. Менеджмент теориясы ішкі ортаға қызмет аймағын, жалпы мақсаттарды, маркетингтің рөлін және басқа да кәсіпкерлік қызметтер мен корпоративтік мәдениетті жатқызады. Қызмет аумағы өнімді өндіру, қызмет шеңбері, иелену түрі және т.б. категориялармен сипатталады. Микроортада тұтынушылар ерекше мәнге ие, олардың мінез-құлқын зерттеу арқылы сатып алушының қажеттіліктері мен талғамдарын, тауарлар сұранысындағы және сату көлеміндегі өзгерістерді анықтауға болады. Осы тұрғыда елеулі өзгерістер байқалған жағдайда, маркетинг бағдарламасына қажетті түзетулер енгізу керек. Қазақстандық тұтынушылар мәдениеті мен әлеуметтік деңгейі, мінез-құлқы мен бейімделу құндылықтары әр түрлі 14,9 млн. адамдардан тұрады. Бәсекелестерді зерттеу де маркетингтің микроортасында ерекше орын алады, олар фирманың нарықтағы маркетингтік стратегиясы мен табысына тікелей әсер етеді. Нарықтағы бәсекелестікке талдау жасағанда, көптеген теориялық және экспериментальді зерттеулерде сипатталған әр түрлі бәсекелес құрылымдарға сүйену қажет. Өтпелі экономика кезеңінде кәсіпорынның микроортасын құрайтын институттар қалыптасты. Ұйымдар қызметінің ішкі қалпы және нарық субъектілерімен байланысуы қоршаған ортада айтарлықтай өзгерді. Ірі компаниялар аясында қолданылатын, олардың шешімдеріне тікелей немесе жанама әсер ететін, басты материалдық және қаржылық ресурстар өтетін шағын үлесі бар фирмалар желісі қалыптасты. Микроортада өндірістік-ресурстық потенциал мен корпоративтік мәдениет маңызды рөлге ие болады. Корпоративтік мәдениет дегеніміз құндылықтар мен әдет-ғұрыптың, қызмет нормаларының бірыңғай жүйесі мен жұмыс ортасының икемділігі, қызметкерлердің келіс-келбеті, басқару стилі және ресми емес байланыстар деңгейі. Оған вербальді және вербальді емес коммуникация, кәсіптік біліктілік, өзара қарым-қатынастар мәдениеті мен әдебі, көмекші шара қолдану мен ынталандырудың қалыптасқан формасы, жұмыс кестесі мен киім киюдің фирмалық үлгісі, кеңсе мен құжаттама безендірілуі, дәстүрлер мен мерекелік рәсімдер кіреді. Маркетинг теориясында бақыланатын және бақыланбайтын факторлар түсінігі бар. Бақыланатын факторларға фирма немесе оның маркетингтік мамандары арқылы басқарылатын факторлар жатады. Макроортаның барлық факторлары және микроорта факторларының бір бөлігі бақыланбайтын факторларға жатады. Сарапшылар бизнесте фирма жағынан факторлардың тек 20 %-ын бақылауға болады, ал қалған 80%-ы бақыланбайды деп айтады. Соңғысы маркетингтің макроорта факторларынан тұрады. Кәсіпорын міндеті – өзгеріске бейім макро- және микро ортаның факторларын өз пайдасына шешуге бұрып, ал өзгеріске түспейтін факторларға өз қызметін икемдеуі қажет. Осылайша фирманың нарықтағы қызметі оның стратегиясы мен тактикасын, формалары мен әдістерін анықтайтын әр түрлі макро- және микроорта факторларының әсерінен қалыптасады. жүктеу/скачать 36.96 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|