2 Адам организміне электромагниттің әсер етуі
Табиғи өрістердің әсеріне қатысты келесілерді атап өту керек: күн күркіреу алдында және жаңбыр кезінде электрлік өрістің күшейуі адам көңіл күйге қолайсыздық тудырады, ал күннің активтілікке байланысты магниттік дауылдар тек әлсіреген және қарт адамдардың көңіл күйіне қолайсыздық тудырып қана қоймай, кейде автожолдардағы және басқада авариялардың себептерінің бірі болады.
Электромагниттік өрістердің биологиялық нысандарға әсер ету механизмі өте күрделі және әліде толық зерттелмеген. Бірақта қарапайым түрде бұл әсер етуді келесідей көруге болады: тұрақты электрлік өрісте адам денесі тұратын молекулалар өріс бағытына қарай өрістеледі. Сұйықтықтарда (әдетте қанда) электрлік әсер етуден иондар және осының салдарынан электр тогы пайда болады.
Ауыспалы өріс диэлектриктердің ауыспалы өрістелуі есебінен де және өткізгіштік токтардың пайда болу есебінен де адам ұлпаларының қызуын тудырады. Электромагниттік өрістің энергиясын сіңіру салдары болып жылулық тиімділік табылады. Жоғарғы жиіліктерде, әсіресе (105…1011 Гц) радиожиілік диапазондарында организмге енетін өрістің энергиясы көп есе шағылысады, ұлпалардың әртүрлі қалыңдықтарының көп қабатты струкрураларында сынады. Осының салдарынан электромагниттік өрістің энергиясы организмнің әртүрлі бөліктерінде сіңіріледі, салдарынан әртүрлі ұлпаларға әсер ету бірдей болмайды.
Электромагниттік өрістің кері әсер етуі организмдегі өзгерістерге алып келеді, олар қайтымды және қайтымсыз болуы мүмкін. Өзгерістерге кіретіндер: рефлекстердің тежелуі, қан қысымының төмендеуі (гипотония), жүректің қысқаруының ақырындауы (брадикардия), қанның құрамының өзгеруі (эритроциттердің азайып, лейкоциттер санына қарай өзгеруі, көз қарашығының бұлдырлануы (катаракта).
Электромагниттік өрістің кері әсер етуін субъективті бағалау-бас ауруының пайда болуы, жоғарғы қажу, күйгелектік, ұйқының бұзылуының пайда болуы, демігу, көздің нашарлауы, дененің температурасының пайда болуы.
Соңғы кезде әдебиетте, қатерлі аурулардың пайда болуына қарқынсыз магниттік өрістің әсерінің мүмкіндігі туралы басылымдар пайда болды. Электр беру желіларға (ЭБЛ) жақын тұратын 15 дейінгі жастағы балалар (ЭБЛ) алыс тұратын балаларға қарағанда лейкемиямен 2,7- 3,8 есе жиі ауырады.
Достарыңызбен бөлісу: |