Емтихан сұРАҚтары ғылым философиясының пәні. Ғылым мен философияның өзара байланысы ашыңыз
Ғылыми теория: анықтамасы, мәртебесі, мән-мағынасын түсіндіріңіз
жүктеу/скачать 45.79 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 5.Эмпирикалық әдістерді ұсыныңыз . Эмпирикалық зерттеулер
| Ғылыми теория: анықтамасы, мәртебесі, мән-мағынасын түсіндіріңіз.
Ғылымды қоғамдық сананың формасы ретінде түсіну және ақиқат туралы нақты білім беретін мәдениет сферасы ретінде қарастыру - толық емес және аяқталмаған жағдай. Ғылыми білімнің пайда болуының формалары туралы мәселелер толығымен шешілген жоқ. Ғалымдар ғылыми білімнің негізгі формасы ғылыми теориялар деп санайды. Ғылыми теориялардың мәні және пайда болуы туралы зерттеген кезде оларды классификациялауға да мән берілуі тиіс. Ғылым зерттеушілер әдетте ғылыми теорияларды үш түрге бөледі: 1)сипаттамалық (эмпирикалық) теориялар; 2) математикаландырылған ғылыми теорияларды; 3) дедуктивтік ғылыми теориялардың. Бірінші түрге жататындар - сипаттамалық (эмпирикалық) теориялар жатады. Мысалы: Ч.Дарвиннің эволюциялық теориясы, И.Павловтың физиологиялық теориясы тағы басқа. Көптеген тәжірибелік (эмпирикалық) мәліметтердің негізінде бул теориялар белгілі бір объектілер мен процестерді сипаттайды. Ғылыми теориялардың екінші түрі математикаландырылған ғылыми теорияларды құрайды. Теориялардың бүл түріне теориялық физика саласындағы теориялар жатады. Көп жағдайда бул теориялар аксиомалар түрінде беріледі. Үшінші түрге жататындар - дедуктивтік ғылыми теориялардың жүйесі. 5.Эмпирикалық әдістерді ұсыныңыз. Эмпирикалық зерттеулер нақтылы объектіге бағытталған және бақылау мен тәжірибе мәліметтеріне сүйенеді. Бұл деңгейде сезімдік таным басым болды. Мұнда рационалды ойлау және оның формалары (түсінік, талдау) қатысады, бірақ олар бағынышты күйде болады. Сондықтан эмпирикалық деңгейде зерттелетін объект өзінің сыртқы байланыстары мен көріністерінің артықшылығы тұрғысынан бейнеленеді. Эмпирикалық зерттеуде бақылау мен эксперименттен басқа сипаттау, салыстыру, өлшеу, анализ, индукция сияқты тәсілдер қолданылады. Факт эмпирикалық зерттеудің басты элементі және ғылыми білімнің формасы болып табылады. 1) бақылау – объективті шынайылықты арнайы түрде қабылдау; 2) суреттеу – объектілер туралы мәліметті табиғи және жасанды тілдің көмегімен бекіту; 3) өлшеу – объектілерді ұқсас қасиеттері немесе белгілері бойынша салыстыру; 4) тәжірибе жасау – құбылыс қайталанған кезде қажетті жағдайлар қайталанғанына байланысты өзгерістерді арнаулы дайындалған орындар арқылы бақылау. жүктеу/скачать 45.79 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|