Вертикальдық механизм аяғы ауыр анадан іштегі балаға аурудың жұғу жолын сипаттайды. Бұл мехаизм арқылы АИВ-инфекциясы, цитомегалия вирусы, герпес вирусы, токсоплазмоз, қызамық вирустары берілуі мүмкін.
11.Инфекцияның берілу механизмінің сатылары (фаза). Қоздырғыштың ағзада орналасуы,инфекцияның берілу механизмі және қоршаған орта тұрақтылығының арасындағы байланыс
Жұқпалы аурудың берілу механизмі негізінен біріне бірі жалғасқан 3 саты(фаза) арқылы жүреді.
Бірінші фаза бұл қоздырғыштың ауру адамнан шығу сатысы. Бұл фаза адам ағзасындағы белгілі бір физиологиялық реакциялар арқылы жүреді. Мысалы, үлкен немесе кіші дәретке шығу,құсу,демалу, сөйлеу,түшкіру,жөтелу секілді процестер. Сонымен қатар осы процестердің потологиялық үдеуі арқылы жүреді.
Екінші фаза бұл инфекция қоздырғышының сыртқы ортадағы абиотикалық және биотикалық объектілерде уақытшыбола тұру кезеңі. Бұл саты көртеген қоздырғыштарға тән болып келеді.Сонымен қатар, қоздырғыштың берілу механизмінің бұл фазасында қоздырғыш уақытша сақталып қана қоймай, оның келесі бір жаңа ағзаға жетіп енуі жүреді. Мысал ретінде , берілу факторы қансорғыш буынаяқтылары болып табылса, кей жағдайларда олардың қоздырғыш ағзасында тек сақталып қана қоймай, өніп-өсуі байқалуы мүмкін. Осындай жағдайлар көбіне табиғи берілу ошағы бар ауруларға тән болап келеді.
Инфекция берілу механизмінің үшінші фазасы болып қабылдағыш организмге қоздырғыштың енуі табылады. Осы процесс қоздырғышты ластанған ауамен жұту, ластанған құралдармен жанасу, ластанған тағам немесе суды ішу, қансорғыш тасымалдаушылар секілді әр түрлі факторларың қатысуымен жүзеге асып отырады.
Қарастырылып отқан инфекция берілу механизмі фазаларының бірінші және үшінші сатылары қоздырғыштың ие организміндегі тән орнымен анықталады. Сонымен қатар осы орыны арқылы жұққан организмнен қабылдаушы организмге берілу механизмін де анықтай аламыз. Антропопноз топтарында бұл эпидеиялық процесстің даму механизміне арналған тағы бір басты шарт болып табылады.
Жануарлар- инфекцияның көзі. Жануарлардан адамға жұғу шарттары.
Жануарлар, инфекция көзі ретінде эпизоотиялық процесс есебінен (белгілі бір табиғи және әлеуметтік, яғни адам құрған, жеке немесе көптеген жұқпалы жағдайлар (манифестілік және симптомсыз түрлер) түрінде пайда болатын қоздырғыш және жануарлар популяцияларының өзара іс-қимыл нәтижесі) бар. Жануарлардың кейбір паразиттері адам ағзасында қолайлы жағдай жасайды, бұл адамдар арасында аурушаңдық пен өлім-жітімге әкелуі мүмкін.
Зооноздар-жануарлар мен адамға ортақ инфекциялар. Зооноздар қоздырғыштарына арналған жануарлар организмдері табиғи тіршілік ортасы болып табылады, онда қоздырғыштар өмір сүреді, көбейеді және қоршаған ортаға бөлінеді.
1). Бактериялық зооноздар (сальмонеллез, сібір жарасы, оба, кампилобактериоз, бруцеллез, туляремия, боррелиоздар және т. б.));
2). Вирустық (құтыру, геморрагиялық қызба, аусыл және т. б.));
3). Табиғи (Крейцфельд ауруы-Якоб, скрепи және т.б.).
үй жануарларының Зооноздары (бруцеллез, сиб.жара ит.д.) – антропургиялық ошақтарды қалыптастырады. Жақындауына немесе басып кіруіне байланысты адам және үй. тірі. жабайы жануарлар мекендейтін аймаққа (лептоспироз, құтыру).
Синантропты Жануарлар (егеуқұйрықтар, үй тышқаны, Көгершін, торғайлар және т.б.) жабайы жануарлар мен адамдар арасында эпизоотия арасындағы байланыстырушы буын болып табылады.
III. Жабайы жануарлар – жабайы жануарлардың тіршілік әрекеті, табиғи ошақтар қалыптасатын белгілі бір аумаққа негізделген (жұқтыру жануарлар арасында жүреді, ал адам табиғи ошаққа түскенде жұқтырылады).
Достарыңызбен бөлісу: |