Эпидемияның түрлері және себептері.Эпидемиялық үрдістегі мерзімділік түсінігі және оның себептер
Сырқаттанушылықтардың серпінісінде эпидемиялық тенденция ,циклдік жәнеде тұрақты көтерілу немесе төмедеуі стяқты өзгерістер бар.
Эпидемиялық тенденция дегеніміз эпидемиялық процестің көп жылдық дамуындағы қарқынды өзгерістерінің негңзгі бағытын көрсетеді.
Циклдіқ көрінстер көп жылдық серпінісінде халықтық сырқаттанушылық деңгейінің ауытқуын сипаттайды.Мысалға вирусты А гепатитінің жалпы ауытқу циклі5-6 жылдай, Орта Азия елдерінде 2-3 жылдай,Өйткені бұнымен бірінші -жас балалар сырқаттанады,оларда өмрілік иммунитет қалыптасады.АЛ иммунитет жоқ ел тобы құрылғанша осы жылдар арасы өтіп кететді.
Эпидемиялық прозессті жылдық серпілісі циклділік ауытқумен анықтайды.Oндай аз қарқынды қайталану цикілінің 1 жылдық көріністерің мауысымдық дейміз.Сырқаттанушылқтың осы жылдың белгілі бір айындағы мауысымдық көтерілуі, оның келесі жылының осы айындағы мауысымдық көтерілуінің аралығын эпидемиялық жыл деп атайды.Мауысымдық көрініс ретінде аэрозольді антропоноздардың қысқы мезгілінде көтерілуімен ішек антропонз инфекциялары жазғы мерзімде көтерілуін айтуға болады.Бұлмауысымдық бөлудің өзінше амплитудасы болады ,бұған әртүрлі әлеуметтік табығи жағдайлар әсер етеді.Эпидемиялық процестің көрінісін зерттеуде эпидемияның түрлерін ажырату білу қажет.
Эпидемияның п.б.уақыттық белгіменен бөлген кезде – қарқынды жәнеде созылмалы деп бөліді.Әдетте мықты эпидемия бір уақытта жұққанда пайда болады.Ең алғашқы ауру инкубациялық кезеңнің аз кезінде ,ал соңғы ауру барынша көп кезеңінде байқалады.Эпидемияны аумақтық белгімен талдағанда жергілікті жәнеде кеңейтілген түр деп бөлінеді.
Аумақтық белгісімен эпидемияны бөлгенде: жергілікті жәнеде кеңейтілген түрлеріне бөледі. Дамуы бойынша тез жәнеде жай өтетін деп боледі. Эпидемиялық процестің берілу механизмдері бойынша және табиғи-ошақтық теория бойынша талдаған кезде эпидемияның таралуы механизмдері үшке бөлеміз:
1-топ Эпидемия қоздырғыштары бірғана инфекциякөзінен және фактордан бір мезгілде өте көп адамдарға “желпуіш”секілді берілгенде тарайды. Мүңдай эпидемия ұзаққа созылмайды.
2-топ Эпидемия шынжыр секілді таралу арқылы қоздарғыш бір адамнан екінші адамға жүғуы арқылы тарайды. Мүндай эпидемия қоздырғыштың вируленттілігі азайғаннанкейін, бірте-бірте, ауру жүққан адамдардың иммунды қасиеті жоғарылағаңда барып тоқтайды.
3-топ Эпидемияда қоздырғыштар текқана берілу факторлары арқасында да (су, тағам, буынаяқтылар, тұрмыстық заттар), аурумен тікелей қарым-қатынас балмаған жағдайда да тарайды.
Достарыңызбен бөлісу: |