Ғылымдар бойынша ХХV республикалық студенттік ғылыми конференциясының



Pdf көрінісі
бет136/292
Дата06.12.2022
өлшемі5.25 Mb.
#466590
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   292
ЖТ ЮМ сборник

 
Әдебиеттер 
1. 
ҚазақстанРеспубликасыныңҚылмыстық-процестіккодексі. 2014 ж. 4 шілдедеқабылданып, 2015 жылдың 1 
қаңтарынанкүшінеенгізілген. // ЕгеменҚазакстан, 10 шілде 2014ж.№ 133 (27754). 
2. 
Толеубекова Б.Х., Ерешев Е.Е.Система уголовно-процессуального права. Стадии уголовного процесса как система 
уголовного процесса // ҚазақстанРеспубликасының Қылмыстық-процестік құқығы. Жалпы Бөлім: Академ. 
курс.Бірінші кітап / Ред. Б.Х.Толеубекова. Алматы: ТОО Издат. компания «НА8», 2004.104-114-беттер. 
3. 
Готчина, Л. В. Уголовно-правовая и криминологическая характеристика преступлений против половой 
неприкосновенности н половой свободы несовершеннолетних: монография / Л. В. Готчина, Л. В. Логинова. — М. 
:Юрлитинформ, 2015. 
4. 
Аубакирова А.А. Показания несовершеннолетнего потерпевшего всовременном уголовном процессе. Вестник 
ЮУрГУ. Серия «Право». 2015. Т.15, № 2, С. 43–48 
ӘОЖ 587.54 
 
МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЛМЫСТЫҚ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫЛЫҚТАР БОЙЫНША ҚЫЛМЫСТЫҚ ЗАҢНАМАНЫ 
ЖЕТІЛДІРУ ЖОЛДАРЫ 
Ерланқызы А. –Юм-19-1к11 тобының студенті 
Ажиметова З.А., - з.ғ.к., доцент 
Дамыған елдерде денсаулық сақтау саласында халыққа медициналық қызмет көрсетудің ыңғайлы және тиімді 
жүйесі қалыптасқан. Біздің елімізде осындай жүйеге ұмтылуда. Мемлекетіміз соңғы жылдары халықаралық деңгейде, 
қылмыстық және медициналық қатынастарды реттейтін жаңа заңдар мен нормативтік-құқықтық актілер қабылдады. 
Қазіргі уақытта денсаулық сақтау саласындағы қылмыстық құқық бұзушылықтарды қарастыратын заңнамалық база 
қалыптасқанымен, әлі күнге дейін өзекті мәселелер сақталуда. 
Қылмыстық-құқықтық саясат адамды, қоғам мен мемлекетті қоғамдық қауіпті қол сұғушылықтан қорғауға 
қатысты, қоғамның қажеттіліктерін дәл көрсететін, қылмыстық заңнаманы әзірлеуді мақсат етеді. Медициналық 
қылмыстық құқық бұзушылықтардың алдын алу саласындағы қылмыстық-құқықтық саясаттың мақсатына сәйкес, оның 
міндеттері болып табылатындар: 
– 
біріншіден, қылмыстық-құқықтық нормаларды жетілдіру мүмкіндік-теріне қатысты қоғамдық қауіптілік 
дәрежесін ескере отырып, азаматтардың өмірі мен денсаулығына қол сұғатын медицина қызметкерлерінің қылмыстық 
жазаланатын іс-әрекеттерінің шеңберін анықтау; 
– 
екіншіден, медицина қызметкерлерімен жасалатын, азаматтардың өмірі мен денсаулығына қол сұғушылықтың 
жағымсыз әлеуметтік маңызды белгілері мен жауапкершілігінің шарттарын анықтайтын қылмыстық-құқықтық 
нормаларды тұжырымдау. 
Белгілі бір қатынастар тобын қылмыстық-құқықтық реттеудегі түйінді сұрақ болып, біршама дәрежеде тұлғаның 
құқықтары мен мүдделерін қорғау тиімділігіне байланысты оның шегін анықтау мәселесі танылады. Сондықтан 
денсаулық сақтау саласында орын алатын қоғамдық-қауіпті іс-әрекеттерді қылмыстандырудың көлемін, сипаты мен 
тәсілдерін қарастыру қажет. 
Құқық бұзушылықтардың субъектісі болып тек медицина қызметкерлері танылады.
Медицина қызметкерінің кәсіптік міндеттері кейбір жағдайларда қызметтік міндеттермен тығыз 
байланысты болады. Өйткені, медицина қызметкері лауазымды тұлға болып табылама және лауазымды 
қылмыстық құқық бұзушылықтардың субъектісі болуы мүмкін бе деген сұраққа қатысты әлі күнге дейін 
пікірталастар жалғасуда.
Бірнеше пікірлерді зерттей отырып, төмендегідей қорытынды жасаймыз: медицина қызметкерлері, 
лауазымды тұлғаларға немесе коммерциялық немесе өзге де ұйымдарда басқару функцияларын атқаратын 
адамдарға жатады, егер: а) ұйымдастырушылық-өкімдік функцияларды атқаратын басқарушы лауазымында 
тұрса (бас дәрігер, оның орынбасарлары, құрылымдық бөлімшелерінің басшылары – бөлімдердің, бөлімшелердің, 
зертханалардың меңгерушілері), не уақытша бұл міндеттерді атқарушы (кезекші дәрігер), немесе арнайы 


155 
өкілеттік бойынша сырқат парағын беруді жүзеге асыратын, медициналық әлеуметтік сараптама мен клиникалық 
сараптама комиссиялары және өзге де осындай комиссиялар құрамында болса. 
Қолданыстағы ҚК 12-тарауындағы баптарының жазалау санкцияларын тиімді ету мақсатында, медициналық 
қылмыстық құқық бұзушылық жасағаны үшін, белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу 
құқығынан айыру жазасының мөлшерін: 
– 
абайсызда жасалған ауырлығы орташа қылмыстар үшін, үш жыл мерзімге, қасақана түріндегіауырлығы 
орташа қылмыстар үшін, бес жыл мерзімге тағайындау; 
– 
абайсызда жасалған ауыр қылмыстар үшін, бес жыл мерзімге, қасақана түріндегіауыр қылмыстар үшін, сегіз 
жыл мерзімге тағайындау;
– 
абайсызда жасалған аса ауыр қылмыстар үшін, он жыл мерзімге, қасақана түріндегіаса ауыр қылмыстар үшін, 
өмір бойына тыйым салу жазасын тағайындау ұсынылған.  
МҚҚБ-дың жалпы және арнайы алдын алу жүйелері құрастырылып, олардың негізгі бағыттары мен нақты 
шаралары анықталған: 
Жалпы алдын алу шараларына: 
– 
медицина қызметкерлерінің әлеуметтік-тұрмыстық жағдайларын едәуір жақсарту; 

құқық қорғау органдары қызметкерлерін медициналық қылмыстық құқық бұзушылықты саралау мәселелері 
бойынша арнайы даярлау және оқыту; 
– 
медицина қызметкерлерімен жасалатын құқық бұзушылықтарды статистикалық тіркеуге алу нысандарын 
жетілдіру.
Арнайы алдын алу шараларына: 
– 
медицинаның мүмкіндіктері мен күрделелігі және азаматтардың денсаулығын сақтау саласындағы құқықтары 
мен міндеттері туралы, сонымен қатар құқық бұзушылықтар мен қылмысқа қарсы күрестің оң нәтижелерін көрсететін,
халықты білікті және тұрақты хабардар етуге бағытталған виктимологиялық алдын алу жұмысын жүргізу;
– 
медицина қызметкерлерінің жауапкершілігін көздейтін қылмыстық заңнаманың нормаларын жетілдіру; 
Медициналық қызметтің қылмыстық-құқықтық реттеудегі мәні медицинаның дамуымен қатар келеді. 
Қолданыстағы қылмыстық заңнама, медицина саласындағы қылмыстылықты толық бейнелемеуде. Денсаулық сақтау 
саласындағы заңнама, қылмыстық-құқықтық нормалармен сәйкес келмеуде. Оған себеп – бірыңғай терминологияның 
болмауы, құқықтық реттеудегі кемшіліктердің болуы, әрекет етудегі ауызбіршіліктің жоқтығы (бір жағынан, арнайы 
медициналық білімі бар сот-тергеу қызметкерлерінің болмауы, екінші жағынан,медициналық сарапшылардың 
корпоративтік тәуелділігі). Осының нәтижесінде, медицина қызметкерлері жасаған қылмыстық іс-әрекеттер жазаланбай 
қалуда. Жазасыздық МҚҚБ-дың көбеюіне жетелейді, ал мемлекеттік көлемде құқық қорғаушылар мен медицина 
қызметкерлерінің беделіне нұқсан келтіреді. Ең бастысы халықтың денсаулығының нашарлауына әкеп соғады. 
Қылмыстық заңнаманы реформалап, ондағы жауапкершілік деңгейін көтеру медициналық қызмет сапасын 
жақсартумен қатар, шетелге барып емделуге кететін қаражатты үнемдеп, медициналық және фармацевтикалық 
мекемелердің қаржылық-материалдық базасын жақсартуға мүмкіндік береді, әрі азаматтардың салауатты өмірінің 
жарқын болашағына да өзіндік үлесін қоса түспек. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   132   133   134   135   136   137   138   139   ...   292




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет