9
қалыптастыра алатын немесе тұтынушыға танымал, эмоционалды жарқын бейнені ұсына алатын дизайнер немесе бренд,
соның ішінде коммерциялық артықшылыққа ие, бұл кез-келген өндірушінің түпкі міндеті.
Қазіргі кезеңде цифрлық технологиялардың дамуы ақпараттық өрісті әлеуметтік
өлшемдер бойынша емес,
қызығушылықтар мен құндылықтар бойынша біріктіретін сән нормаларын қалыптастыру мен таратудың негізгі
кеңістігіне айналдырады, бұл жеке таңдау мен ойлау тәсілімен анықталған көптеген қозғалмалы және өзара
әрекеттесетін мәдениеттерді құрайды [2]. Киімді таңдау мәртебемен емес, көзқарастар мен дүниетанымдардың
ерекшеліктерімен, кейде жедел көңіл-күймен анықталады және қарқынды өзгеретін әлемде өзін-өзі көрсетудің маңызды
ресурсы болып табылады [3].
Соңғы уақытта киім дизайнындағы материалға және декорға деген қызығушылықты
бақылауды ғана емес,
тоқыма өнеріне терең ену басталды . Қазіргі заманғы декор тарихи үлгілер мен орындау технологияларынан алыс.
Дизайнерлер жаңа шешімдерді алу үшін технологияны қолданудың инновациялық тәсілдерін түсінікпен қолдана
бастайды [4, 156 бет]. Дизайн эволюциясы технологияның дамуымен тікелей байланысты. Технология дизайнға әсер
етеді, ал дизайн ойы мен сән технологияны алға жылжытады [5, 178 б.]. Бұл, әрине, декор сияқты сән аспектісіне
қатысты. Көптеген түрлері әшекейлеудің бүгін компьютерде жобаланып, машиналар көмегімен орындалады.
Сәндік
мотивтер мен материалдар өзгерді. Дегенмен, безендірудің мақсаты-адамдардың киімдерін тартымды және мәнерлі ету.
Үнемі дамып келе жатқан технологиялар жаңа сәндік шешімдерді әзірлеуде және дәстүрлі түрлендіруде шексіз даму
ресурсын жасайды. Сәндік техника мен элементтер бір-бірімен белсенді әрекеттесе бастайды.
Әлемдік сән сахналарында ұсынылған заманауи киім топтамаларын талдау костюмдегі декордың жаңа
сапасының маңызды белгілерін анықтауға мүмкіндік береді. Олардың кейбірін қарастырайық.
Дәстүр бойынша, киімді безендіру сәнді ассортиментпен байланысты болды, бірақ цифрлық технологиялардың
арқасында ою-өрнектің күрделі және тиімдітәсілдері арзанға түседі және де біз декордыңсәнді киім аймағынан
күнделікті киімге ауысуын жиі көреміз. Әр түрлі ассортимент пен мақсаттағы бұйымдарды белсенді безендіруге баса
назар аударылады. Декор барлық ассортимент топтарына еніп, көбінесе өнімнің міндетті элементіне айналады. Бір
жағдайда ою – өрнек
форманың құрылымына бағынады, оның бөлінуіне баса назар аударады, пропорцияларды
анықтайды, екінші жағдайда ол өнімнің формасына қарағанда көрнекі қабылдауға белсенді әсер ете отырып, өзінің
құрылымын оқшаулауға және анықтауға қабілетті [6, б.60].
Сонымен қатар, декор түрлері мен әдістері киімнің
мақсатына қатаң сәйкес келмейді. Мысалы, дәстүрлі бай, айқын талғампаз мағынасы бар декорды күнделікті қолдануға
арналған өнімдерде белгілі бір түсіндіруден оңай көруге болады.
Заманауи коллекцияларды талдау декор комбинацияларын құрудағы кейбір заңдылықтарды бөліп көрсетуге
және оларды топтастыруға мүмкіндік береді. Әр топ костюмді қабылдау кезінде көрінетін белгілі бір әсермен
байланысты. Мысалы:
* дәстүрлі әшекейлеу әдістерінің оларды еліктеумен үйлесуі (геометриялық сурет-үш өлшемді кестелерді
еліктейтін үлгіге айналатын баспа);
* бірдей немесе әр түрлі жалпақ декордың көлемді декорға ауысуы (жалпақ гүлді
басып шығару біртіндеп
көлемді гүлдерге айналады; жалпақ перфорация көлемді болады; жолақ жиекке немесе щеткаға айналады; басып
шығару қауырсындармен безендіруге және
шілтермен қолдануға ауысады; жалпақ перфорация жиекке өтеді; қолмен
бояу буферге немесе тігіске өтеді; үлбірмен жапсыру және т. б.);
* матаның бір қасиетінің екіншісіне ауысуы (жалпақ тоқыма өрнектелген трикотажға айналады; мөлдір органза
тығыз теріге немесе күдері және т. б.);
* деконструкция: мотивтерді, техниканы немесе декор материалдарын бұзу немесе будандастыру; • декордың бір
түрін екіншісіне төсеу; • декордың бір түрін екіншісінде қабаттау.
Көптеген эксперименттердің нәтижесінде декор жаңа функцияны көрсетті – қалыптастыру. Бұл қазіргі заманғы
костюмнің сәндік дизайнында ғана емес, сонымен қатар формацияның жаңа түрінде жаңа перспективаларды ашатын
тағы бір маңызды аспект болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: