Гыйлем чыганагы тђрќемђсе
жүктеу/скачать 0.95 Mb.
|
| ҖИДЕНЧЕ БҮЛЕК
ТӘҮБӘ-ИСТИГЪФАР Кайвакыт иманлы бәндә дә үзенең битарафлыгы аркасында бер гөнаһ эш эшләп ташлый, яки тиешле гамәлләрен үтәмичә калдыра. Ләкин ул тиз арада үзенең ялгышларын танып, үзен гафу итүен сорап, Аллаһыга ялвара. Кеше үзенең кылган һәрбер гөнаһ эшеннән тәүбә итәргә тиеш. Аның кылган гөнаһы Аллаһ белән ике арада булса, тәүбәсе өч шартка нигезләнә: Беренчесе: тәүбә иткән гөнаһ эштән ваз кичү, үзен тыю. Икенчесе: кылган гөнаһына, хатасына үкенү. Өченчесе: тәүбә иткән гөнаһ эшне башка кабатламау. Шул өч шартның берсе генә булмаса да, тәүбә хакыйкый булмый. Кешеләр белән ике арада булган гөнаһ эшләргә тәүбә дүрт шартка нигезләнә: өчесе югарыда әйтеп үтелгән шартлар, дүртенчесе: әгәр берәүнең малын тартып алган булса, ул малны хуҗасына кайтарып бирү, хуҗасы исән булмаса, гаиләсенә, туганнарына бирү. Әгәр малның иясен белмәсә, шул малны хуҗасы исеменнән атап фәкыйрь, мескен, мохтаҗларга өләшү, тарату тиешле. Әгәр берәүгә ифтира, боһтан, яла яккан яки берәүнең гайбәтен сөйләгән булса, шул кешедән үзен гафу итүен үтенү. Башка гамәлләр белән беррәттән тәүбә дә фәкать Аллаһ ризалыгы өчен генә кылына. Башка максатларда гөнаһ эштән ваз кичелсә, бу хакыйкый тәүбә булмый. Чөнки фәкать Аллаһ ризалыгын таләп итеп эшләнгән эш кенә дәвамлылыкны тәэмин итә. Сәламәтлеген саклау максатында гына аракы эчүен ташлаган кешене берәү дә кайчан булса да тагын эчмәс дип әйтә алмый. Тәүбә коры тел белән "әстәгъфируллаһ" дип тәүбә догаларын кабатлап торудан гына гыйбарәт түгел, бәлки тәүбә түбәндәге нәрсәләр белән була: 1) Гөнаһның зарарлы эш һәм Аллаһы Тәгаләгә каршылык икәнлеген белү һәм кылган гөнаһ өчен үкенү. Бу үкенү берәр әгъзаның авыртуы, мал югалганлыгы (хисси һәм мәгънәви сурәттә үзенә берәр төрле зарар һәм мәшәкать булуы) өчен генә түгел, бәлки гөнаһлыгы өчен булырга тиешле. 2) Шул гөнаһтан шушы сәгатьтә тукталу һәм сөтнең кире имчәккә кайтмавы кебек шуңа кире кайтмау. Әгәр дә шушы сәгатьтән булмый, бәлки киләчәктә тукталырга карар бирсә, бу эш тә тәүбә булмас. 3) Шул гөнаһка киләчәк заманда кайтмаска ният итү. Әгәр кылган гөнаһына үкенеп, хәзер тукталса, әмма киләчәк заманда тукталуга ният итмәсә, бу да тәүбә түгел. Моның өстенә кайбер галимнәр кеше хакларына бәйле булган гөнаһларда шул кешеләрнең ризалыгын алу шарт диләр. Кирәк зур гөнаһ һәм кирәк кечкенә гөнаһ булсын, гөнаһлардан тәүбә итү мөселманнар өчен фарыз гаен. Ләкин кайбер гөнаһтан гына тәүбә итеп торуның да файдасы бар, шәригать каршында бу да игътибарга алына. Тәүбәне кичектерү дөрес түгел, бәлки беренче форсат белән тиеш була. Кеше савап та, гөнаһ та эшләргә сәләтле булган бер заттыр. Аның Аллаһ каршындагы дәрәҗәсе савап эшләү белән арта. Шулай ук, Аллаһ гөнаһ эшләгән колын гөнаһ дәрьясында бер ялгызын гына калдырмый. Ул гөнаһ эшли дип аңа рәхмәт ишекләрен ябып куймый, бәлки һәрвакыт ачык тота. Түбәндә язып үтелгән аятьләр моңа ачык бер дәлил булып торалар. жүктеу/скачать 0.95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|