№5-кесте
Есімдіктің түрлері
1. Жіктеу есімдігі. I, you, he, she, it, we, you, they.
b) абсолютті формалары Mine, yours, his, hers, its, ours, yours, theirs.
|
I’m glad to see you.
Is he at home?
They are at the lesson now.
It’s mine.
Yours is on the table. The books are theirs.
|
Сізді көргеніме қуаныш тымын.
Ол үйде ме?
Олар қазір сабақта.
Бұл менікі.
Сіздікі үстелдің үстінде. Мына кітаптар олардікі.
|
Сілтеу есімдігі.
This – these, that – those, it, same, such.
|
This is a map. That is a picture. Those are cats.
|
Мынау карта. Анау сурет. Аналар мысықтар.
|
«Who (whom, whose, which, what)» cұрау есім діктері сұраулы сөйлем дерде келеді.
Қатыстық есімдіктер
«who (whom), whose, which, that» анықтауыш бағыныңқылы сабақтас сөйлемде келеді.
|
Who is absent from the lesson today?
What is this?
Which of you can skate?
Whose friend is a student? Whom are you waiting? The man who wants to speak to you wife will come tomorrow.
The artist who drew splendid pictures dis played his best works at the exhibition.
He told the story which I have never heard.
We approved his ideas
that are suitable to all us.
|
Бүгін сабақта кім жоқ?
Бұл не?
Сіздердің қайсысыңыз коньки тебе аласыздар? Кімнің досы студент?
Кімді күтіп тұрсыз? Сізбен сөйлескісі келетін кісі ертең келеді.
(Салған) суреттері тама ша суретші өзінің ең жақ сы туындыларын көрмеге қойды.
Ол мен бұрын естімеген әңгімені айтып берді.
Біз оның бәріміздің ойы мызға қонымды пікірін
қолдадық.
|
Жалғаулық қызметінде жұмсалатын есімдіктер: who (whom), whose, which, that (толықтауыш және атау бастауыш ба ғыныңқылы сабақтас сөйлемдерде келетін есімдіктер)
Өздік есімдіктер: self (myself, yourself, himself, herself, itself, ourselves, yourselves, themselves)
а) күрделі баяндауыштың құрамдас бөлігі ретінде келеді.
|
I don’t know what they are discussing now.
Do you know who else is going to Astana?
I wonder to know which
of these you like.
They must do this work by themselves.
I washed myself. It rotates itself. Help yourself
When he opened his eyes, he found himself in the boat.
|
Мен олардың нені талқы лап жатқандығын білмей мін.
Сіз Астанаға тағы кім ба ратынын білесіз бе?
Мен сізге мына суреттер дің қайсысы ұнайтынын білгім келеді.
Олар бұл жұмысты өздері істеуі керек.
Мен жуындым.
Ол өзөзінен айналады. Тамақ алыңыз.
Ол көзін ашқанда өзінің қайықта екенін білді.
|
Зат есімге қатысты:
a) анықтауыш. My, your, he, her, its, our, your, their.
|
My friend is sixteen.
Your mother is a teacher. She takes her dog to for a walk.
|
Менің досым он алтыда. Сіздің анаңыз мұғалім. Ол итін серуендеуге алып барады.
|
ә) сөйлемнің бір бөлігі ретінде қолданылады.
б) күшейтпелі форма ре тінде қолданылады.
8. Ортақ есімдіктер
еach, other, one another
|
Why is he angry with
himself ?
Have you done it all
yourself ?
They helped each other
to finish the work.
|
Ол өзіне неге ренжиді?
Осының бәрін өзіңіз істедіңіз бе?
Олар жұмысты бітіру үшін бірбіріне көмектесті.
|
9. Болымсыздық есімдік тер «no, nobody, (no one) none, nothing» болымсыз сөйлемдерде келеді.
|
They are connected with
one another. There is nothing to worry.
Nobody has come yet.
None of the answers are correct
|
Олар бірбірімен байла нысты.
Қобалжитын еш нәрсе жоқ.
Әлі ешкім келген жоқ. Жауаптың ешқайсысы да дұрыс емес.
|
10. Белгісіздік есімдік тер some, any, (олардың туынды түрлері)
all, both, each, every, (олардың туынды түрлері) other, another, one.
|
There is no problem left to discuss.
Is anything ready for the trip?
They all try to do their best.
You are both invited to the party.
Must take any chance.
He wanted to try another one.
|
Талқыланбаған ешқандай мәселе қалған жоқ.
Саяхатқа бәрі дайын ба?
Олардың бәрі қолынан келгендерін істеуге тырысты.
Кешке екеуіңізді де шақырады.
Біз кез келген мүмкіндікті пайдалануымыз керек.
Ол екіншісін киіп көргісі
келді.
|
Сын есімнің шырайлары Жай шырай
|
This room is as large as that one.
This room is not so (as) large as that one.
He runs as fast as his brother.
He doesn’t run as fast as his brother.
This room is twice as large
as that one.
|
Мына бөлме ана бөлме сияқты үлкен.
Бұл бөлме ана бөлмедей (бөлме сияқты) үлкен емес.
Ол інісі сияқты қатты жүгіреді.
Ол інісі сияқты қатты жүгірмейді.
Бұл бөлме ана бөлмеден
екі есе үлкен.
|
Салыстырмалы шырай
Күшейтпелі шырай
good – better – best bad – worse – worst little – less – least
Much, many – more – most
Екі түрлі шырай формалары бар сын есімдер:
farther – fartherest far < further – furtherest
older – oldest
old <
elder – eldest
«Much (for) still» салыстырмалы шырайдың күшейтпелі мағыналы үстеу сөздер.
|
This is larger that that one.
This room is more com fortable than that one. This is a more comfort able room.
He runs faster.
Pronounce the word more distinctively.
It is the largest room in the flat.
It is the most comfortable room in the flat.
She speaks English best of all.
This pencil is bad than that one.
Today the weather is
worse.
Than it was yesterday.
It is the best work of art.
|
Мына бөлме ана бөлме ге қарағанда үлкенірек. Мына бөлме ана бөлме ге қарағанда жайлырақ. Бұл жайлырақ бөлме.
Ол қаттырақ жүгіреді. Бұл сөзді анығырақ айтыңыз.
Бұл – осы пәтердегі ең үлкен бөлме.
Бұл – осы пәтердегі ең қолайлы бөлме.
Ол ағылшынша бәрінен жақсы сөйлейді.
Мына қарындаш ана қарындашқа қарағанда нашар.
Бүгін кешеге қарағанда ауарайы нашарлау.
Бұл өнердің ең жақсы
туындысы.
|
We moved farther and farther.
Suddenly we saw some thing black in the farthest end of the sea.
My elder sister is three years older than I (am).
This room is much more larger than that one.
This room is much more comfortable than that one.
Frost is still more severe.
|
Біз біртебірте әрі, одан да әрі жылжыдық.
Кенеттен біз теңіздің ең алыс жағынан қарайған бір нәрсені көрдік.
Менің үлкен әпкем менен үш жас үлкен.
Мына бөлме ана бөлмеге қарағанда әлдеқайда үлкенірек. Мына бөлме ана бөлмеге қарағанда әлдеқайда жайлырақ. Аяз әлі айтарлықтай қатты.
| |
