І бөлім. Азамат тарихында білім берудің, мектептің және педагогикалық ой- пікірлердің дамуы
Дүниежүзілік Ұлы Отан соғысы (1941-1945) жылдарындағы кеңес мектебі
жүктеу/скачать 1.23 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- А.С.Макаренко (1888-1939)
| Дүниежүзілік Ұлы Отан соғысы (1941-1945) жылдарындағы кеңес мектебі
1941-1945 жылдары Ұлы Отан соғысы отандық мектептер қызметінде ерекше әсер етті. Әскери уақыт талаптары халықтық білім беруді басқару органдары мен мектеп алдында жаңа міндеттер ұсынды:оқытудың әр түрлі үлгілері арқылы мектеп жасындағы барлық балалар легін сақтап қалу қажет болды;патриоттық демде оларды тәрбиелеуді қамтамасыз ету.Фронт аудандарындағы балалар мекемелерін жалпы басқа жерге көшіру жүргізілген, соғыстың бастапқы екі жылы қиын болды.Кішірек мектептер оккупациядан босатылған аудандарда үлкен қиыншылықтарға ұшырады:мектеп мекемелері мен мектеп құрал-жабдықтары қайта жөндеуден өткізуді қажет етті.;балаларды тамақ пен аяқ-киіммен қамтамасыз ету қажет болды.Мектептер мұғалімдермен қамтамсыз етуден де үлкен қиыншылықтар көрді. 1943 жылы өндіріс орындарында еңбек ететін жасөспірімдер мен жігіттер білім алуға мүмкіндік берген жұмысшы жастар мектебі жұмыс атқара бастады. Жұмысшы жастар мектебі өндірістен қол үзбей-ақ өз түлектеріне жартылай орта және орта білім берді, ал 1944 жылдан бастап ауыл жастарының кешкі мектептері ашыла бастады. Бұл мектеп оқушылары күндізгі жетіжылдық және орта мектеп түлектеріне тән құқықтар мен білімге ие болды. Сол 1944 жылы аяқталған білімі жоқ жас жұмыскерлер, колхозшылар мен қызметкерлерді 5-7 сыныптар арасында оқытатын сырттай мектеп қызметі қайта жаңғыртылды. Оларда кең көлемде топтық және жеке кеңес берулер, ауызша сынақтар, жазбаша жұмыстар, жарты жылдық бойынша емтихандар және т.б. қолданылды. Орта жалпы беретін мектептерді бітірушілермен бірдей құқықтарды осы мектепті бітіргендерге берілген құжатта берді. А.С.Макаренко (1888-1939) педагогика ғылымына жарық практик ретінде келді: 1930 ж. екінші жартысынан бастап А.С.Макаренко педагогикалық тәжірибеден босап, өмірінің соңғы жылдарында ғылыми және жазба еңбектерімен айналысты. Ол «Ұстаздық дастан», «Мұнара үстіндегі тулар», «Ата-аналар кітабі» және т.б. шығармалардың авторы.Тәрбие жұмысының мақсаты педагог өз жұмысында ұмтылатын идеал «адам тұлғасының бағдарламасын» қарастырады. А.С. Макаренконың педагогикалық теориясының ең негізгісі ұжым жайында білім болып табылады. А.С.Макаренко белгілі балалар ұйымы ретінде түсіндірілген «ұжым» түсінігін кәсіби – педагогикалық лексикаға енгізді.Ұжым озінің жеке іс - әрекеттерінде адамгершілік критерийлерін таба алатын және осы критерийлерге сәйкес балалардан іс - әрекет етуге талап коя алатын қоғамның қуатты да белсенді мүшелерін тәрбиелеуге ыкпал етті.Ұжым оз дамуында үш кезеңнен өтеді:ұжым әлі құрылған жоқ, ал педагог бұл уақытта тәрбиеленушіге талаптар қояды;педагогтың бастаулары мен оның тәрбиеленушілерге деген талаптарын қолдаушы, жұмыстың әр түрінде қатысуға тілек білдірген қызметке икемді тәрбиеленушілер белсенділер тобы құрылады; өз-өзін басқару органдары құрылып, ұжым әр-түрлі оқу, шаруашылық, мәдени және тағы басқа да сұрақтарды жеке дара шешу деңгейіне жетеді.Ұжымның қандай даму деңгейде тұрғанын ескере, педагогикалық басқару ерекшеліктері, педагог ұстанымы мен тәрбиеленушілермен өзара байланысы анықталады. А.С. Макаренко теориясында түйінді әдіс -паралельді іс - әрекет жасау, яғни тәрбие мен қоғам өмірі, ұжым мен тұлғаның органикалық бірлігі. Параллельді іс-әрекет кезінде педагогикалық әсер етудің объектісі емес, жаратушы ретінде келетін «тәрбиеленушінің тәуелсіздігі мен адал - жағдайын» қамтамасыз етеді. Ұжымды құру қызметіндегі жетістік әрбір тәрбиеленуші мен мекменің ертеңгі күн туралы елестерінің анықтылығы мен нақтылығына байланысты. Болашаққа ұмтылу - алыс, орта, жақын ұмтылыс жастағы балалар мен ұжымның алғашқы даму кезеңінде қажет: олар кино, концерт, кештер, экскурсиялар; орта – бұл қуанышты ұжымдық құбылыс; алыс – ол болашақ мекеме. жүктеу/скачать 1.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|