Қырғи–қабақ соғысы кезіндегі Палестина мәселесі



бет32/34
Дата03.01.2022
өлшемі83.38 Kb.
#450481
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34
африка и израйль

1970-1980 ж. Африка.

I.Португал отарларының тәуелсіздік алуы. Португалияның оңтүстік те екі отары болды. Ол: Ангола және Мозамбик, ал батыста Гвинея және Жасыл аралы қоластында болған болатын. Португалиялықтар жер бетіне алғаш отарлар ретінде келген болатын. Ол алғаш Ангола мен Мозамбикте бірге құрылып, одан айырылуды ойламаған болатын. Бұл қарама - қарсы мемлекет Африка жерінде ассимиляцияға түсті. 1950 ж. II жартысында Португалиядан эмигранттар көшіп келе бастап, отар елдердің жағдайын нашарлата түсті. 1950 ж. бастап Африка отарлары, Португалияның суық провинциясы деп атала бастады. 1950 ж. көшіп келген халықтың материалдық жағдайы көтеріліп, шаруашылық дами бастады. Ангола соның ішінде басқарып отырған болатын. 1963 ж. БҰҰ Ассамблясында Португалияның отарлары өз тәуелсіздіктерін талап етті. Бұл талапты АҚШ, Англия мемлекеттері қолдап, Испания мен Оңтүстік Африка мемлекеттері қарсы шыққан болатын. 1960 ж. бастап Анголаның көптеген адамдары Конгодан қуылған болатын. Дәл осы жерде ұлттық штаб - пәтер ашылды, ол Халден Робертонның бас шылығымен-ФНЛА, Аюстиньо Нетонның басшылығымен–МПЛА ашыл ды. 1966 ж. үшінші ірі Анголаның бөлімдері Жонаса Сабимбидың басшылығымен УНИТА, бөлімі мемлекеттің оңтүстік бөлігін басқарып отырды.

Ағылшын – африка министірлерінің жиналысының шешімінен кейін ФНЛА Анголаның жалғыз заңды нақты бөлімдерінің бірі деп атады. 1968 ж. Оңтүстік Африка елдері НЕТО- ның бөлімі МПЛА жағынан көмек көрсетті. Өкімет бсшыларының қанауымен 1961 ж. Анголада тұрғындардың ереуілі басталады, осыдан 20 мың африкалық тар қайтыс болып қалған 170 мың халық Конгоға қашып кетуге мәж бүр болады. Бұл Португалияның дамуына кедергі жасады. Осындай ереуіл 1962 ж . Мозамбик отар елінде жалғасын тапты. Бұл соғыс партизандық әдіспен болып, португалдықтар бомбаларын қолданады. 1960 ж. аяғында отарлардың арасындағы соғыс Африкада Португалия бюджетінің жарты бөлігін беруге мәжбүр етеді, әскерге бару солдаттар арасында 4 жылға созылды. Соңғы 10 жыл ішінде әскери бөлімнің дұрыс істемеуінің арқасында, Португалияның экономикалық қана емес, әскерлердің күшіде әлсірей бастаған болатын. Осының нәтижесінде 1973 ж. Португал Гвинеясының Губернаторы мемлекеттен бас тартып, отставкіге кеткен болатын. 1974 ж. сәуір айында Португалияда «шегелер революциясы» болады. Осыдан кецін Африка отарларының тәуелсіздік алуына мүмкіндігі туды. 1974 ж. 10 қыркүйекте Гвинеяның тәуелсіздігін жария етті. Осы кезде 1973ж. Амилькар Кабрал португалияның қауіпсіздігін қорғау әскерлерінің қолынан қаза табады, осыдан кейін Португалияның бірінші президенті Жоан Бернард Виейра келеді. 1975 ж. 25 маусымда Мозамбик өз тәуелсіздігін жария етті. Оның президенті Самара Машел сайлау алдында жеңіп, үкімет басына « ФРЕЛИМО » атты партиясын әкеледі. Португалдық адамдарының қолынан қаза тапқан Эдуард Модлане осы кезде тәуелсіз алу үшін көптеп соғысқан еді. Осыдан мемлекеттің жағдайы нашарлады, өзінен жалғыз билік еткен «ФРЕЛИМО» партия сына қарсы Мозамбик соғыс ашқан болатын. Брақ ол Афинаға экономикалық жағынан тәуелсіз болуына қарамастан саясат пен қарсы тұруды дұрыс деп ойлады. Мозамбиктің көшіп келген адамдары Оңтүстік Африкада жұмысшылар табын құрған болатын ФРЕЛИМО – ны Мозамбикте жалғыз билік етіп, бірыңғай болмауы Анголаға қиын жағдай туғызды. Осыдан тәуелсіз ел болғаннан кейін ФНЛА мен МПЛА- ның арасында азамат соғысы басталады. Соғыс кезінде УНИТА - ның басшысы Ж. Савимбиге көмек көрсету ретінде Оңтүстік Африка, Оңтүстік Анголаға әскер жіберді. Португалдық басқарушылардың арасындағы бұл азамат соғысын уақытша тоқтатқан болатын. 1975 ж. 15 мамыр айында ФНЛА, МПЛА және УНИЛА- ның шешімімен 1975 ж. Анголаның тәуелсіздігі жарияланды. Бұл шешім 17 жылға созылған болатын. Осы 17 жыл ішінде ФНЛА зардап шегеді, ал УНИТА бұл зардап шеккен жоқ еді. Азамат соғысы Анголаның экономикалық жағдайын нашарлата түседі, көптен бері Бенгель темір жолын жүргізбей жауып тастайды. Осыдан мемлекет түгелімен құлап, португалдық халық одан кетуге мәжбүр болады.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет