Әммар Ајишә онун орду башчылары илә сөһбәт едир

Әли ™ ахырынҹы дәфә һөҹҹәти тамамлајыр.

Илаһи шаһид ол! Еј мәним достларым һөҹҹәти онлара тамам един.

“ Әли ™”

Имам Әли ™ ахырынҹы дыфы һөҹҹәти тамамламаг мәгсәди илә ордусуна дүшмәнин охларынын мүгабилиндә сәбр етмәји төвсијә етди.

Һаким Нишабури “Мүстәдрәк” китабында бу һадисәни белә нәгл едир:

Ајишәнин ордусунун командири Зүбејр охатанлара әмр етди:

“ارموهم يرشق” Һамы бирликдә ох атын.

Бу сөз Ајишә тәрәфиндән дөјүшүн башламасы демәк иди.

Ибни Әсәм вә башга тарихчиләр јазыр: Пејғәмбәр ¡ Һүнејн дөјүшүндә бир овуҹ торпағы дүшмән тәрәфә атыб, үзүнүз гара олсун дедији кими Ајишә Ҹәмәл дөјүшүндә бир овуҹ торпаг вә чынаг ҝөтүрүб, Әли ™-ын ордусуна атараг, уҹа сәсәлә деди: – Үзү нүз гара олсун.

Бу вахт Әли ™-ын әсҝәрләриндән бири Ајишәни мәзәммәт едәрәк деди: – Ајишә! Торпағы Әлинин ордусуна атан сә дејилдин, бәлкә шејтанын әли сәни бу пис иши ҝөрүмәјә вадар етди.¹

Бу һадисәдән сонра Ајишәнин ордусу тәрәфиндән рәсми сурәтдә мүһарибә башлады.

Әбу Михнәф вә башга тарихчиләр јазыр:

Ајишәнин ордусу тәрәфиндән фасиләсиз Әли ™-ын ордусуна тәрәф ох атма башладл. Бу вахт Әли ™-ын әсҝәрләри фәрјад етдиләр:

Еј Әмирәл-Мө`минин! Дүшмән әмнијјәтимизи позуб, бизи мәһв етди. Сән дә мүдафиә әмри вер.

Бу вахт дүшмән охларынын һәдәфинә чеврилмиш бир кишини Әлинин кичик хејмәсинә ҝәтирдиләр вә дедиләр: –

Еј Әмирәл-Мө`минин! Бу филанкәсин ҹәназәсидир. О сәнин вфалы достларындан иди.

Имам сәмаја үз тутуб, деди: – Еј адил Аллаһ сән өзүн шаһид ол! Һәзрәт сонра достларына бујурду:

Сәбр един һөҹҹәт дүшмәнә бундан да артыг тамам олсун.

Јенә дә башга бир ҹәназә ҝәтирдиләр вә дедиләр: – Еј Әмирәл-Мө`минин! Бу филанкәсдир ки, дүшмәнин охлары илә ганына галтан олуб.

Әли ™ јенә дә сәмаја үз тутуб, бујурду: Еј Гәһһар Аллаһ! Шаһид ол. Бу дәфә дә Әли ™ дөјүш әмри вермәди. Сонра достларына бујурду: Сиз ҝәрәк дүшмәнин мүгабилиндә бундан артыг сәбр едәсиниз. Гој, сиз һагг олмағыныз вә ҝөзәл нијјәтиниз исбат вә һөҹҹәт тамам олсун.

Әли ™ мүхтәлиф јолларла дүшмәнә һөҹҹәти тамам етди. Амма мүһарибәдән башга бир чарә олмадығыны ҝөрүб, “Инна Лиллаһ вә инна илејһи раҹиун” ҹүмләсин дејиб, Пејғәмбәр ¡-ин “Затул фузул” адлы зиреһин ҝејдиш Һәзрәт даһа сонра Әммамә ҝејиб, Пејғәмбәр ¡ыын аты “Дүлдүлә”¹ минәрәк, зүлфүгар гылынҹыны белинә бағлады. Һәзрәт сонра Пејғәмбәр ¡-ин (Угаб) адлы гара бајрағыны оғлу Мәһәммәд Һәнәфијјәјә вериб, Һәсән вә Һүсејнә деди: – Пејғәмбәр ¡-ин сизә хүсуси мәһәббәти олдуғу үчүн бајрағы сизә вермәдим.

Имам бу јолла дөјүшә һазыр олду. Сонра Әсҝәрләринә үз тутуб, бу ајәни охуду:

Бәгәрә сурәси ајә 213-үн тәрҹүмәсини јазмаг лазымды.

Әли ™ бу ајәни охудугдан сонра дөјүшә ҝетди вә һәрәкәт заманы бу дуаны етди:

Илаһи! Бизә сәбр ве тәмкин әта ет. Бизә гәләбә нәсиб ет. Һәсас вә горхулу онларда бизим көмәјимиз ол.

Әли ™-ын Зүбејрлә ҝөрүшү

Зүбејр! Сән Әли ™ илә һагсыз јерә мүһарибә едәҹәксән.

“ Һәзрәт Мәһәммәд ¡”

– Зүбејр! Нијә ҝөрә бу бөјүк гошуну бура ҝәтирмисән?

Чүнки сәни зилафәтә лајиг билмирикш Бу орду илә сәи хилафәтдән кәнарлашдырмаг истәјирик.

Зүбејр! Сәнин дедикләрин бәһанәдән башга бир шеј дејил. Мән Османдан фәзиләтсиз дејиләм ки, хилафәтә лајиг олмајам. Зүбејр! Сән Әбдүл Мүттәлибин нәслиндәнсән. Амма оғлун Абдуллаһ ишбашына ҝәләндән сонра бизим арамызда ајрылыг салды. Зүбејр! Тәҹҹүб едирәм, сән Османын гатили олдуғу һалда, онун интигамыны мәндән алмаг истәјирсән. Аллаһ-тәала биздән ким Османла даһа чох дүшмәнчилик едиб, ону бөјүк бир әзаба дүчар етсин. Сонра Һәзрәт бујурду: Зүбејр! Јадындады бир ҝүн Пејғәмбәр ¡ бизим јанымыздан кечәндә мәнә бујурду: Бир ҝүн сәнин бу бибин оғлу залымҹасына вә наһагг јерә сәнинлә мүһарибә едәҹәк. Бу вахт Зүбејр Пејғәмбәрин ¡-ин кәламыны хатырлады вә деди: –

Еј Әли ™ Аллаһ анд олсун. Мән бундан сонра сәнинлә мүһарибә етмәјәҹәјәм. Зүбејр бу сөзү дејиб, оғлу Абдуллаһын јанына гајыдараг, она деди: – Абдуллаһ! Мән тутдуғум јолун агибәтиндән ниҝаранам. Мән Әли илә дөјүшмәк истәмирәм. Абдуллаһ деди: –

– Ата! Сән әввәл ҝүнләрдә өз әгидәндә мөһкәм идин. Амма бу ҝүн әгидәни дәјишмисән ниҝарансан. Мүтләг Әлинин парлаг гылынҹлары вә бајраглары сәни горхуја салыб. Бәли атаҹан өлүмүн горхусундан дөјүшдән гачмаг истәјирсән.

Абдуллаһын бу әбәс вә пуч сөзләри Зүбејри гәзәбләндирди вә онун үстүнә гышгырды: Вај олсун сән кими оғула ки, атасынын һәлакәти вә бәдбәхтлији үчүн чалышыр.

Оғлум! Сән мәни Әли илә дөјүшмәјә вадар едирсән. Һалбуки мән анд ичмишәм ки, һеч вахт онунла дөјүшмәјәҹәјәм. Әҝәр онунла дөјүшсәм бәс анд ичдијим анд нә олаҹаг? Абдуллаһ деди: –

Ата! Бу чох асан бир ишдир. Андыны сындыр вы онун әвәзинә гуламын “Сәрҹиси” Аллаһа хатир азад ет. Зүбејр оғлунун дедији кими етди вә јенидән Ајишәнин ордусуна гошулду.

Ибни Әсәм Куфи Әли ™-ла Зүбејрин ҝөрүшүнү белә нәгл едир. Әли ™ Зүбејрлә ҝөрүшдү белә нәгл едир. Әли ™ Зүбејрлә ҝөрүшдү вә она бујурду:

– Зүбејр! Нијә ҝөрә мәнимлә мүһарибә едирсән?

– Османын интигамыны алмаг үчүн.

– Сән вә достун Тәлһә ону өлдүрдүнүз. Онун ганы сизин бојнунуздадыр. Әҝәр дүз дејирсиниз өзүнүзү Османын гоһумларынын ихтијарында гојун ки, онун интигамын сиздән алсынлар.