Ислам тарИхИндәкИ ролу Мө`минләр анасы Ајишәнин
жүктеу/скачать 0.65 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тәлһә вә Зүбејрә мәктуб
- Зүбејрә хәбәр!
- Ајишәјә хәбәр.
- Тәлһә вә Ајишәнин ҹавабы
- Тәһрикләндириҹи сөзләр
Мәктублар вә хәбәрләрЗүбејр! Һансы амил сәнин достлуғуну дүшмәнчилијә чевирди?“Әли ™”Тәбәри јазыр: Әли ибни Әби Талиб ™ Ајишәнин ордусунун хәбәрини ешидәндә өз ордусу илә Мәдинәдән Завијәјә ордан да Бәсрәјә тәрәф һәрәкәт етди. Ајишәнин ордусу да Әлинин ҝәлишиндән хәбәрдар олуб, Бәсрәдән онун ордусуна тәрәф һәрәкәт етди. Бу ики гошун сонрдан “Гәси Үбејдуллаһ ибни Зијад” адланан бир јердә үз-үзә ҝәлдиләр вә бир-биринин гаршысында ҹәрҝәјә дүзүлдүләр. Әввәл үш ҝүн онлар арасында һеч бир һадисә баш вермәди. Бу үч ҝүндә фәгәт Әли ™ һөҹҹәти тамамламаг үчүн Ајишәнин ордусунун башчыларына мәктуб јазырды. Бәзән бә`зи шәхсләри нүмајәндә кими онларла сөһбәтә ҝөндәрирди. Бәзән исә бир баша өзү онларла ҝөрүшүрдү. Һәзрәт чалышырды ки, баҹардығы гәдәр мүһарибәнин гаршысыны алсын3. Тәлһә вә Зүбејрә мәктубТәбәри өз “тарихиндә” Ҹәмәл мүһарибәсинин фәгәт бу гәдәр нәгл етмишдир. Бу мәтләбләри Ибни Гутејбә, Ибни Әсәм вә Сејјид Рәзи нәгл етмишдир: О ҹүмләдән Әли ™ Тәлһә вә Зүбејрә јаздыгы мәктуб. Аллаһа һәм вә сәна вә Пејғәмбәрә салават вә сәламдан сонра Еј Тәлһә вә Зүбејр! Сиз јахшы билирсиниз ки, мән ҹамаатын беј`әтин истәмирдим. Онлар өзләри мәни бу ишә мәҹбур етдиләр вә мәнимлә беј`әт етдиләр. Сиздә өзүнүз мәнимлә беј`әт етдиниз. Мәним ҝүҹ, гүдрәт вә мал дөвләтим јох иди ки, ҹамаат онлара ҝөрә мәнимлә беј`әт етсинләр. Бәлкә өз ихтијарлары илә мәни бу мәгама сечдиләр. Сиз дә өз ихтијарынызла мәнимлә беј`әт етдиниз. Тез гајыдын бу јолдан төвбә един! Сизин бејәи сындырмагда бәһанәниз мәни Османын гәтлиндә мүттәһим етмәкдир. Һәгигәтин үзә чыхмагы үчүн о шәхс ки, нә мәним, нәдә сизин тәрәфдарынызды, гатили мүәјјәнләшдирсин. О һәр кими десә ону ҹәзаландыраг. Еј Тәлһә вә Зүбејр! Еј гоҹа кишиләр! Бу пис фикирдән дөнүн. Мүһарибә вә ган төкмәкдән чәкинин! Тәлһә вә Зүбејр! Бу ҝүн сиз фәгәт абрыныздан горхунуз. Амма әҝәр мәним сөзләримдән ибрәт ҝөтүрәсиниз сабаһ гијамәтдә абр илә бирликдә ҹәһәннәм атәши дә сизи тутаҹаг. Зүбејрә хәбәр!Әмирәл-Мө`минин ™ Тәлһә вә зүбејрә мәктуб јазмагдан әлавә Әмиси оғлу Абдуллаһ ибни Аббасы Зүбејрин јанына ҝөндәрди вә она белә ҝөстәриш верди: Абдуллаһ! Сән тапшырығыны иҹра едәндә ҝәрәк Тәлһә илә ҝөрүшмәјәсән. Чүнки о тәкәббүрлү вә хүдпәсәнд бир адам дыр. О, бујнузуну јолдан кечәнләрин гарнына јыртмаг үчүн һазырламыш инәјә охшајыр. Тәлһә наданлығындан чәтин вә горхулу ишләри асан һесаб едир. Абдуллаһ! Сән фәгәт Зүбејрлә ҝөрүшмәлисән. Чүнки о бир аз мүлајим вә сәбрлидир. Абдуллаһ ҝөрүшдүјүн ан она белә де: Дајым оғлу Әли дејир: Зүбејр н олду мәни Һиҹазда (Мәккә вә Мәдинәдә) таныдын вә беј`әт етдин. Амма Ирагда унутдун. Зүбејр! Нијә мәнә олан мәһәббәтини дүшмәнчилијә чеврилди?1 Ибни Аббас дејир: Мән Әлинин сифаришини она чатдәрдәм Зүбејр ҹавабында бу ҹүмләни деди: – Биз горху ичиндәјик. Буна бахмајараг хилафәт арзусундајыг. Ибни Аббас јенә дејир: Зүбејрин оғлу ки, бизим сөһбәтләримиздә иштирак едирди, Зүбејр ағзын ачмамыш деди: – Ибни Аббас! Әлијә де ки, бизимлә сизин аранызда бир нечә ихтәлафлә мәсәлә вар. Биз Османын ганына сәндән тәләб едирик. Сән дә икинҹи хәлифә кими хәлифә сечмин Сүраја таошыр. Өзүн кәнара чәкил. Биз дејирик икинҹи хәлифәнин тәјин етдији ики нәфәр (Тәлһә вә Зүбејр) Бир бир-бири илә мүвафигдирләр. Амма фәгәт азлыг тәшкил едирсән. Мүсәлманларын чохунун сәси оналрын (Тәлһә-Зүбејр) хејринәдир. Бу дәлилләрә ҝөрә хилафәтдән сән кичиҹик дә олса пај дүшмүр.2 Ибни Аббас дејир: Онун бу ҹавабындан белә баша дүшдүм ки, онларын сүлһ етмәк фикирләри јохду. Фәгәт һәдәфләри мүһарибәдир. Ордан Әлинин јанына гајытдым вә һадисәни она данышдым. Ајишәјә хәбәр.Әли Ибни Аббас бир даһа јанына чағырды вә ону Зејд ибни Суһанла Ајишәнин јанына ҝөндәрди. Һәзрәт онлара ҝөстәриш верди ки, Ајишәјә белә десинләр: Ајишә! Аллаһ сәнә әмр едиб ки, өләнә гәдәр евдә отурасан. Амма нә едим? бә`зиләри сәни алдадыб, өз һәдәфләринә јетишмәк үчүн сәни васитә гәрар вердиләр. Бунун нәтиҹәсиндә ҝүнаһсыз мүсәлманлар өлдүләр. Ајишә! Сән ҝәрәк өз евинә-гајыдасан. Мүсәлманлар арасында мүһарибә јаратмагдан чәкин. Ајишә! Аҝаһ ол! Әҝәр евинә гајытмасан шиддәтли бир мүһарибә башлајаҹаг. Ајишә! Сәнин Тәлһә вә Абдуллаһ ибни Зүбејрлә гоһумлуғун сәни ҹәһәннәмә сөвг етмәсин.3
бә`зи тарихчиләр јазырлар: Тәлһә достларына деди6 Ҹамаат! Әлинин ордусуна һүҹум един. Онун сәфирләринин сөзләринә гулаг асмајын. Чүнки сиз онларын сөзләринин мүгабилиндә өз әгидәнизи әлдән верирсиниз. Беләликлә Тәлһә мәнтиги сөзүн ҹавабыны мүғалитә илә вермәк истәди. Тәһрикләндириҹи сөзләрГадынларыны вә өвладларынызы мүдафиә един.“Абдуллаһ ибни Зүбејр”Абдуллаһ ибни Зүбејрин чыхышыГејд етдијимз кими Әли ™-ын вә Ајишәнин ордусу 3-ҝүн дөјүшмәдиләр Әли ™ имкан дахилиндә фитнәни јатыртмаға чалышырды. Амма Ајишәнин ордусу Әли ™-ын әксинә ҹамаат мүһарибәјә тәһрик едирди. Онлар ҹамаат үчүн хүтбәләрдән бири дә Абдуллаһ ибни Зүбејрин хүтбәсидир. Зүбејрин оғлу ҹамааты дөјүшә тәшвиг етмәк үчүн ашағдакы хүтбәни охуду: Ҹамаат! Аҝаһ олун! Әли ибни Әбу Талиб хәлифә Османы гәтлә јетирди. Бу ҝүн дә сизин Әлејһинизә бөјүк орду илә ҝәлибдир. О, сизә һаким олмаг истәјир. Сиз дә ҝәрәк ҝүҹүнүзү топлајыб, торпаглармызы тәҹавүзкар Әли вә ордусунун әлиндән аласыныз. Мүстәгиллијинизи, гадын вә өвладларынызы мүдафиә един. Еј бәсрәлиләр! Сиз нечә бу зилләтә бојун әҝирсиниз. Куфәлиләр сизин торпағәнәза тәҹавүз едиб сизи өз шәһәриниздән чыхартмаг истәјир. Ҹамаат! Гијам един вә сизинлә дөјүшмәк истәјәнләрә дөјүшүн. Ҹамаат! Әли өзүндән башга һеч кими хилафәтә лајиг билмир. Аллаһа анд олсун. Әли галиб ҝәлсә, сизин динизи вә дүнјанызы хараб едәҹәк. Абдуллаһ ибни Зүбејр ҹамааты тәһрик етмәк үчүн белә пуч вә јалан сөзләр данышды. жүктеу/скачать 0.65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|