Issn 2617-6319(Print) issn 2791-3368 (online) Индекс 10532 «ҚӘӘи хабаршысы»
№3 (51), 2022 ҚӘӘИ ХАБАРШЫСЫ ISSN – 2617-6319
жүктеу/скачать 5.61 Mb. Pdf көрінісі
|
| №3 (51), 2022 ҚӘӘИ ХАБАРШЫСЫ ISSN – 2617-6319
41 әрекетке қабілеттілік сияқты маңызды қасиеттерге ие болады. Бұл ұрыс қимылдарына қатысушылардың әлеуметтік жұмысының сәттілігіне ықпал етеді. 2. Адамның тұлғалық өсуі мен өзін-өзі жүзеге асыруы өзін-өзі бағалауды, өзін-өзі бағалауды, өз қабілеттеріне деген сенімділікті, өзін-өзі басқара білуді арттыруда көрінеді. Жауынгерлік іс-қимылдарға қатысушылардың ерік-жігері шыңдалады, батылдық, интеллектуалдық қасиеттер дамиды. Тәжірибелі қиындықтардың әсерінен құндылықтарды қайта бағалау, өмірдің жаңа басымдықтарын қалыптастыру жиі кездеседі, бұл адамды белсенді етеді. 3. Физикалық денсаулық пен күшті нығайту. Ұрысқа қатысушылардың көпшілігі одан физикалық тұрғыдан дамыған, төзімді, ауруларға бой алдыра бермейтіндей дамиды. 4. Ардагерлерге құрметпен қарауды, олардың еңбегін мойындауды білдіретін адамның әлеуметтік мәртебесін арттыру [2]. Қазіргі таңда да жастар арасында ұрыс жағдайы емес әскерге барып отан алында борышын өтеу мәселесі де маңызды. Ер азаматтар үшін бұл үлкен жетістік, олардың ер адамға тән іс-әрекеті деп санайтыны рас. Бұл жастардың бойындағы Отанға деген мықты көзқарастардың қалыптасуына алып келетін жәйт десек те артық айтпаймыз. Кейбір ұрыс іс-әрекеттеріне қатысушылар мемлекеттік және саяси иерархиядағы маңызды лауазымдарға қол жеткізіп, белгілі саяси қайраткерлерге айналып жатқандары да бар. Көптеген соғыс ардагерлері өздерінің маңызды кездерін өнімді өткізген уақыт деп санауы да кездейсоқ емес. Сарбаздардың жауынгерлік іс-әрекетінің тиімділігін анықтайтын маңызды жеке қасиеттер-бұл ұрысқа психологиялық дайындық және ұрыс жағдайының стресс факторларына психологиялық төзімділік. П. А. Корчемныйдың пікірінше, жауынгердің бұл екі қасиеті де сол бір элементтерден тұрады: 1) когнитивті (жекпе-жек бейнесінің дәлдігі) білімі: қандай қарсылас (оның тактикасымен, айла-амалдарымен, жеке және топтық психологияның күшті және әлсіз жақтарымен), қашан, қандай тәсілмен, жауды жою қандай құралдармен, қандай өзара әрекеттесуді ұйымдастырумен тиімдірек; 2) мотивациялық (инстинкттер, жауынгерлік ұстаным-бағдарлар, мотивтер); 3) эмоционалды (жауынгерлік көңіл-күй, белсенділік, жауынгерлердің әл-ауқаты); 4) операциялық (қару-жарақ пен жауынгерлік техниканы шебер меңгеру). Біздің ойымызша, оларға мыналарды қосу қажет: 5) күресу стратегиялары; 6) әскери қызмететушілердің өзара психологиялық қолдау көрсету қабілеті; 7) әскери қызмететушілердің эмоционалды-ерікті өзін-өзі реттеу әдістерін меңгеруі [2, 37 б.]. |