Ж. Б. Аширбекова
Рубль, копейка терминдері.Рубль
жүктеу/скачать 1.58 Mb. Pdf көрінісі
|
| Рубль, копейка терминдері.Рубль. Алғашқы рубль атауы
1281-1299 жылдары шыққан новгородтық берестяндық грамота- да кездеседі. XIII ғасырда күміс кесектерден тұратын ұзындығы 20 см және салмағы 200 г болды. XIV ғасырдың араб саяхатшы- сы Ибн Батута рубльдің бағасын 5 араб унциясынан анықтады. XV ғасырдағы күміс ақшалардың соғылуы кезінде рубль ақша бірлігіне айналып 100 ақшаға тең болды. Негізінен ақша бірліктеріне новгородтық және московка, кейіннен копейка мен ақша енді. Рубль XVI ғасырда 100 копей- каға немесе 200 ақшаға тең болды. XVIII ғасырға дейін есептік рубль қолданылды. Ірі сауда кезінде күміс копейкалар 100 данадан қағазға оралып берілетін 66 болған. Сонымен қатар есептік полтина мен жарты полтина болды. 1704 жылдан бастап 28 грамм күмістің стандартты салма- ғына сәйкес күміс рубльдер шығарыла бастады. Сонымен қатар мыс пен алтын рубльдік монеттер соғылды. (www.google.kz) 1769-1849 жылдары құнына байланысты ажырататын кү- міс рубль және ассигнацияланған рубльдерді санайтын ақша соммаларын жеке есепке алды. 1897 жылы Ресейде алтын стандарт енгізілді және бірлігі- нің негізі болып табылады. Оның эквиваленті 0,774235 г алтын болды. Бұл стандарт 1914 жылға дейін айналымда болды. Соғыс басталысымен қағаз ақшаны алтынға айырбастау тоқтатылды. Мыс рубль Ресейде екі рет айналымға енгізілді. 1726 және 1727 жылдары рубль-плата және 1770 пен 1771 жылдары сестрорец рублі енгізілді. Рубль-плата 10 рубль есебінде мыс пұтынан шығарылды және оның салмағы 1,638 г болды. Ал сестрорец рубльі диаметрі 72,5 және 101 мм дӛңгелек ыдыста соғылды, оның қалыңдығы 26 және 15. Салмағы 926,93 г және 1049 г болып табылады. Алғашқы кеңестік рубль 1919 жылы кредиттік билет ре- тінде шығарылды. Кеңестік рубльдің дизайнын Иван Иванович Дубасов жасады. 1961 жылы реформадан кейін кеңестік рубль 0,987412 г алтынға тең болды, бірақ рубльді алтынға айырбастау мүмкін- дігі болған жоқ. Қазіргі уақытта рубль алтын эквиввалентке ие емес. Ресейде 1993 жылы 26 шілдесі мен 7 тамызына дейін Ресейдің ақша айналымынан КСРО Госбанктан қазыналық билеттерді алып тастаған ақша реформасы жүргізілді. 1998 жылы деноминация жүргізілді, нәтижесінде 1000 рубль 1 рубльге тең болды. (www.google.kz) жүктеу/скачать 1.58 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|