§  10.  Есімшелік  айналымдардың  аударылу  жолдары

Ағылшын  тілінің  пысықтауышы  бар  есімшелік  айналымдары  орыс 

айналым,  пысықтауышы  бар  сабақтас  құрмалас  сөйлемнің  қосымша  бөлігі 

болып  аударылады  және  тек  орыс  тіліне  сай  –  при  предлогы  бар  етістіктен 

туындаған  зат  есім  болып  аударылады.  Мысалы:  Working  on  this  project  we 

found out a lot of interesting things  – бұл жобамен жұмыс жасау барысында  –  

(бұл  жобамен  жұмыс  жасаған  кезде),  біз  көптеген  қызықты  нәрселерді 

байқадық. Considered in isolation the example does not seem to be that continuing 

–  Қарастыру оқшаулы болса , бұл мысал соншалықты сендірерлік емес/ Егер 

оқшаулы  түрде  қарастырсақ,  бұл  мысал  сендірерлік  емес.  Having  completed 

the  preparation,  he  took  a  short  break  –  Дайындықты  аяқтап,  ол  қысқа  үзіліс 

жариялады.  Having completed the preparation, he took a short break – Қауынды 

салқындатқан соң, оны жеуге жағымды болды. 

Өткен шақтағы Given есімшесі орыс тіліне «бар болған жағдайда, егер 

per  month  the  GDP  growth  could  considered  realistic  –Егер  ақшаның  айлық 

құлдырауы  2  көтерілмесе,  ішкі  сауданың  дамуын  шынайы  деп  есептеуге 

болады. 

Егер есімшенің алдында  When, While, if, unless, until, once, though  т.б. 

тұрса,  бұл  жағдай жоғарыда  айтып  кеткен  аударма  жолдарына  айтарлықтай 

әсер  етпейді.  Мысалы:  Unless  otherwise  specified,  the  time  of  departure  is 

always  the  same  -  Егер  сапарға  аттану  уақыты  айтарлықтай  келісілмесе  ол 

өзгеріссіз  қала  береді.  Everybody  is  innocent  until  proven  guilty  -  Біреудің 

кінәсі дәлелденбейінше, ол кінәсіз болып есептеледі.  

Дербес  есімше  айналымы  екі  элементтерден  тұрады:  зат  есімі  мен 

есімдік + есімше. Кейде бірінші элемент There бола алады. Бұл айналымның 

дербес деп аталуыныңы себебі – егер ол болмаса сөйлем мағынасында сөздік 

құрамында жоғалтпай толығымен сақталады. Егер дербес есімше айналымы 

сөйлемнің басында келсе, одан кейін міндетті түрде үтір қойылады. 

Мысалы: The room being too small, we moved into a larger one –Бұл бөлме өте 

кішкентай  болғандықтан  біз  басқасына  көштік.  There  being  to  match 

applicants, the interviews were split into two days –Үміткерлердің саны өте көп 

болғандықтан,  ақылдасу  екі  күн  бойына  жалғасты.  Weather  permitting,  the 

expedition  will  start  tomorrow  -  Егер  ауа  райы  қолайлы  болса,  саяхатқа  ертең 

аттанады. 

Егер дербес есімшелік айналым сөйлемнің соңында келсе, оның алдына 

міндетті түрде үтір қойылады. Қазақ тіліне аударғанда оның аудармасы және, 

 

27 

осының әсерінен деген сөздермен басталып, есімшенің өзі сабақтас 

сөйлемнің құрамдас бөлігінің баяндауышы болып аударылады. Мысалы: All 

athletes were accommodated in the Olympic village, their coaches staying in the 

some blocks-Спортшылардың барлығын олимпиадалық ауылда 

орналастырып, олардың жаттықтырушыларыда сол жерлерде қоныстанды. 

жүктеу/скачать 0.54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: