72
Жетек ретінде тербегіш-қондырғы төрт звеномен бірге (теңгергіш, шатун,
кривошип жəне қозғалмайтын тірек) редуктор білігінің айналу қозғалысын
теңгергіш басының ілгері-кейінді қозғалысына айналдырады.
Сорапты штангы тізбегі (4.3-сурет) бір-бірімен резьбалы қосылыспен
қосылған жеке штангалардан тұратын серіппе түрінде дайындалады, жəне
механикалық энергияны жетектен ұңғыма сорабына береді.
4.3-сурет. Сорапты штангы жəне жалғағыш муфта
Ұңғыма сорабы қозғалатын штанганың
механикалық энергиясын
айдалатын қабат сұйығының механикалық энергиясына айналдырады.
1 - тізбекті фланец,
2 - планшайба,
3 - СКҚ,
4- тіректі муфта,
5 – үш жақты құбыр,
6 – сальник корпусы,
7–жылтыратылған шток,
8 – сальник сағасы,
9 - сальникті толтырғыш.
4.4-сурет. Штангалы сораптықондырғы сағасының жабдықталуы.
СКҚ тізбегі айдалатын қабат сұйығын жер бетіне көтеруге арналған
канал ретінде қызмет атқарады жəне ұңғыма сорабының цилиндрін ұстап
тұруды қамтамасыз етеді.
73
СКҚ тізбегінің төменгі бөлігін шектейтін якорь, қабаттық сұйықтан
ұңғыма сорабына келетін газ жəне құмды бөліп тұратын газ жəне құм
якорлары, кейбір жағдайларда клапан - ажыратқыштар.
Сағалық жабдықтар СКҚ тізбегінің ішкі кеңістігін жəне оның мұнай
кəсіпшілік коллектормен байланысын саңылаусыздандырып тұрады (4.4-
сурет).
Қосымша жер асты жабдықтары əр ұңғымалардың ерекшеліктеріне
байланысты орнатылады, оларға төмендегілер жатады:
ШҰСҚ принципиалды ерекшеліктері - орындаушы механизм (сорап)
жəне
жетек
(тербегіш-қондырғы)
арасында
ұзын
механикалық
байланыстың болуы. Орындаушы механизмге
энергия осы механикалық
байланыспен беріледі.
Берілген байланыс диаметрі бойынша СКҚ ішкі өлшемдеріне
байланысты шектелген, яғни оның диаметрі үлкейген
сайын салмағы да
өседі. Штангы тізбегінің үлкен ұзындығы жəне сəйкесті кіші диаметрі
сорапқа берілетін қуатты азайтады.
ШСҚ пайдалы қуаты аз тереңдікте 28 кВт жəне орташа тереңдікте
23кВт. ШҰСҚ-ны қолданудың тиімді облысы 100÷120 м
3
/тəу беріліспен
жəне 1500÷1800 м тереңдікте түсірумен шектелген.
ШҰСҚ жинақ түрінде
келмейді, ұңғымада жекелеген түйіндермен
жинақталады.
Зауытқа тапсырыс беретін негізгі бөлшектер: ұңғыма сорабы,
штангалар, тербегіш-қондырғы, құбырлар (СКҚ), сағалық жабдықтар.
ШҰС ұзын цилиндр, шарикті клапан жəне ұзын жүрісті плунжерлі
сорап түрінде жасалады.
Плунжер жоғары көтерілгенде ол цилиндр қабырғасымен жəне
штангы
арасындағы сұйықты айдайды, ал плунжер астындағы кеңістікте
ұңғымадан сору клапаны арқылы сұйық ағып толады. Плунжер төмен
түскенде сораптың айдау клапаны арқылы сұйық жоғары қарай көтеріледі,
яғни бұл сорап − дифференциалды.
СКҚ тізбегіне бекітілу əдісі
бойынша сораптар салынбайтын
(құбырлы) жəне
салынатын болып бөлінеді (4.5-сурет).
74
4.5-сурет. Штангалы ұңғымалы сораптардың
принципиальды схемасы
Достарыңызбен бөлісу: