және жануарлар дүниесін зерттейтін зооллогия (zoon — жануар). Зоология озі кезегінде бip
жүктеу/скачать 3.9 Mb.
|
| Сол буганаасты артериясы — а. зиЬсІаѵіа $іпі$(га — ит пен іім>шк.ада тікелей қолқа доғасынан жеке артерия ретінде, ал ірі қара жпііе үсақ малдар мен жылқыда иық-бас бағанынан басталады. Оң Оү.чтаасты артериясы — а. зиЬсІаѵіа сіехіга — иық-бас бағанынан ііжырайды.
Ірі және үсақ малдар мен жылқы мойнының, көкірек керегесі лбырғасьпшң сол жағын, сол алдыңғы аяқты қанмен қамтамасыз стуге арналған сол бүғанаасты артериясы бөлінгеннен кейін, иық-бас <>■!.••чны иық-бас артериясы — а. Ьгасһіосерһаіісиз — деп аталады. Дененің бас аумағын қанмен қамтамасыз ететін үйқы артерияла- ім.іііың бағаны бөлінгеннен кейін, иық-бас артериясы оң жаққа бүры- 'імп, мойынның, көкірек керегесінің оң жағын, оң алдыңғы аяқты ымырландыратын оң бүғанаасты артериясына айналады. Ит пен шошқада иық-бас бағаны болмайды. Қолқа доғасынан сол і уіанаасты, иық-бас артериялары жеке таралады. Ерекшеліктері. Жылқыда сол бүғанаасты артериясынан көкірек ксрегесі қабырғасы мен мойынға қарай бірінші болып дорсальды жа- \ і.ірын, содан соң терең мойын, омыртқа және беткей мойьш артери- члары тарамдалады. Төс аумағына ішкі және сыртқы көкірек іртериялары бөлінгеннен кейін, бүғанаасты артериясы сол алдыңғы лчқты қанмен қамтамасыз ететін қолтық артериясына — а. ахіііагіз — ійкалады. Иық-бас артериясынан көкірек пен мойынның оң жақ белігіне дорсальды жауырын, терең мойын, омыртқа артериялары (юлінгеннен соң, басты қанмен қамтамасыз ететін үйқы артериясының жалпы бағаны ажырайды. Одан кейін иық-бас артериясы оңға қарай (іүрылыс жасап, оң бүганаасты артериясына — а. зиЬсІаѵіа сіехіга — іііналады. Ол өз кезегінде ішкі, сыртқы көкірек және беткей мойын .іртерияларына бөлінеді. Аталған қан тамырлары бөлінгеннен соң, оның жалғасы оң қолтық артериясына айналады. Күйіс қайтаратын малдарда сол бүғанаасты артериясынан бірінші болып кабырға-мойын бағаны, одан кейін ішкі көкіреқ беткей мой- мн, сыртқы көкірек артериялары тарамдалады. Ал қабырға-мойын баганы өз кезегінде терең мойын, дорсальды жауырын және омыртқа лртерияларына бөлінеді. Иық-бас артериясынан үйқы артериясының жалпы бағаны ажырағаннан кейін, оң бүғанаасты артериясына айна- лады. Оның тарамдалуы сол бүғанаасты артериясымен бірдей. Шошқада аталған артериялардың тарамдалуы күйіс қайтаратын малдардағыдай. Яғни қабырға-мойын бағанынан артерия кан тамыр- лары бірінші омыртқа, содан соң терең мойын және дорсальды жауы- рын артериясына бөлінеді. Итте сол бүғанаасты артериясынан бірінші омыртқа, екінші қабырга-мойын бағаны, одан кейін ішкі көкіреқ беткей мойын, сыртқы кокірек артериялары ажырайды. Иық-бас артериясынан сол жәтте оң үйқы артериялары жекеленіп бөлінгеннен кейін, ол оң бүғанаасты артериясына айналады. Оның тарамдалу реті сол бүғанаасты артериясымен бірдей болады. Қабырға-мойын баган қезегімен терең мойын және дорсальды жауырын артерияларына т;і рамдалады. Бұғанаасты артериясы Бұғанаасты артериясы — а. яиЬсІаѵіа — мойын, көкірек ке гесінің алдыңгы бөлігі мен алдыңғы аяқтарды қанмен қамтамасы ететін жүп қан тамыр. Әрбір бүғанаасты артериялары көкірс қуысының кіреберіс тесігінен шыға бере краниальды бағытта дога 54-сурет. Мойын артериялары: А — сныр; Б — жылқы, I — колка; 2 — бұганаасты артсрнясы; 3 — амырттл артсриасы; 4 — омырткд-монын бараны; 5 — тсрсн мойын артсриясы; 6 — қабырра-мойын баганы; 7 — дорсальды жауырын артсриісы; 8 — алдыңгы қабыргааралык. артсрия; 9 — бстксй мойын артсриясы; II — врлсмс тармақ; 12 — төмсндсгсн тармақ; 14 — ішкі квкірсқ артсриасы; 15 — булшықст-диафраг- ма артсриясы; 16 — краниалшы қурсақүсті артсриясы; 17 — сыртқы кекірск артсриясы; 18 — жалпы үйқьі артсриясьі; 19 — иық-бас баганы; 20 — қолтық артериясы; 21 — шүйдс артсриясы; 22 — краниальды қалқаниіа артсриясы; 23 — краниальды қуысты вена. і о|)і:іді иіліп, бірінші қабырганы орта тұсынан айналып өтеді. Содан Соц ол каудовентральды бағытта бұрылыс жасап, алдаңгы аяқтың вркіи қозғалатын белігіне барады. Бүғанаасты артериясынан бес қан иімыры тарайды (54-сурет). Омыртқа артериясы — а. ѵеііеЬгаІіз — мойын омыртқаларының Квлденең тесіктері арқылы атлантқа дейін барады. Атланттың қанат шүңқырыңда омыртқа артериясы шүйде артери- ііі мның тармағымен қосылады да, қанат және омыртқааралық п ііктер арқылы омыртқа өзегінең ішіне еніп, қарсы жақтың аттас ► ші тамырларымен бірігіп, негіздік артерияны — а. Ьазііагіа — гүзеді. Бүл артериядан каудальды мишық артериясы — а. сегеЬеІІі і ііісіаііз — мен ми көпіріне арналған артерия тармақтары — гг. ай іншіит, ал күйіс қайтаратын малдарда, шошқада және жылқыда \і>сыміиа торльі артерия — а. ІаЬугіпІһі — ажырайды. Әрбір омыртқааралық тесіктер түсында омыртқа артериясынан жүлын артериялары — аа. зріпаіез — бөлінеді. Олар аталған тесіктер арқылы омыртқа өзегінің ішіне еніп, дорсальды және вентральды ».үлын артерияларына — а. зріпаііз сіогзаііз еі ѵепігаііз — тар- мақталады. Ерекшеліктері. Жылқыда омыртқа артериясы бүғанаасты артерия- і ынан үшінші болып ажырайды. Ол шүйде және терең мойын артери- чларымен байланысады. Ірі қара малда омыртқа артериясынан 2-ші мен 3-ші мойын омыртқаларының аралығында айдаршық артериясы- мен қосылатын тармақ шығады. Ол ми сауытының ішінде каудальды тидуральды гажап торды — геіе тігаЬіІе еріёигаіе саисіаііз — түзуге қатысады. Бүдан кейін омыртқа артериясы төмендеген тармақ — г. сіезсепсіепз — ретінде шүйде аумағының тереңдегі бүлшықеттерге та- рамдалады. Шошқада омыртқа артериясы мойынды қанмен қамтамасыз ететін қан тамырларының жалпы бағаны болып табылады. Итте омыртқа артериясы бүғанаасты артериясынан бірінші болып ажырайды. Қабырға-мойын бағаны — ігипсиз созіосегѵісаііз — күйіс қайтаратын малдар мен шошқада омыртқалық, терең мойын және до- рсальды жауырын, ал итте соңғы екі артериялардың бастамасы болып саналады. Жылқьіда ол дорсальды жауырын артериясы мен алдыңгы қабырғааралық артерияның негізін қүрайды. а) Алдыңгы қабыргааралық артерия — а. іпіегсозіаііз сгапіаііз — жылқыда II—V ірі қара малда I—II (III), шошқада III—V дорсальды цабыргааралық артериялардың — аа. іпіегсозіаііз ёогзаіез — ортақ бағаны болып табылады. Әрбір қабыргааралық артериядан омыртқа бағанасының бүлшық- еттеріне дорсальды тармақ — г. сіогзаііз — пен жүлынға арналған жулындық тармақ — г. зріпаііз — ажырайды. б) Дорсальды жауырын артериясы — а. зсариіагіз сіогзаііз — шоқтық аумақтың бүлшықеттерін қанмен қамтамасыз етеді. Ерекшеліктері. Жылқыда сол жақтан бүғанаасты, оң жақтан иық- бас артерияларынан бірінші болып, көкірек қуысының екінші қабыргааралық кеңістігінен шығады. жүктеу/скачать 3.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|